Księga Hioba. Nauczanie/uczenie się na lekcjach religii w LO

Aleksander Lubina

Księga Hioba. Nauczanie/uczenie się na lekcjach religii w LO.
Cykl: Współczesna edukacja na Górnym Śląsku

Tytuł jest odrobinę zwodniczy, bo mowa będzie o skorelowanych lekcjach religii skorelowanych z innymi przedmiotami. 1)

Należy poznać dokładnie dokument: Uchwała Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski z dnia 19 września 2018 roku w sprawie obowiązywania „Podstawy programowej katechezy Kościoła katolickiego w Polsce” i programów nauczania religii oraz oceny podręczników.
z dnia 19 września 2018 roku wraz ze zmianami wprowadzonymi w dniu 5 grudnia 2018 roku – tekst jednolity
§ 1
„Podstawa programowa katechezy Kościoła katolickiego w Polsce” z dnia 9 czerwca 2018 roku obowiązuje w tych placówkach, w których stosuje się programy i podręczniki zatwierdzone na jej podstawie, z zastrzeżeniem ust. 3.
W sytuacji korzystania z dotychczasowych programów i podręczników, stosuje się „Podstawę programową katechezy Kościoła katolickiego w Polsce” z dnia 8 marca 2010 roku.
Programy nauczania i podręczniki zgodne z „Podstawą programową katechezy Kościoła katolickiego w Polsce”, o której mowa w ust. 1, mogą najwcześniej obowiązywać:
od dnia 1 września 2020 roku w grupach przedszkolnych oraz klasach I i V szkoły podstawowej;
od dnia 1 września 2021 roku w klasach II i VI szkoły podstawowej;
od dnia 1 września 2022 roku w klasach: III i VII szkoły podstawowej;
od dnia 1 września 2023 roku w klasach: IV i VIII szkoły podstawowej.
Programy nauczania i podręczniki zatwierdzone w oparciu o „Podstawę programową katechezy Kościoła katolickiego w Polsce”, o której mowa w ust. 1, obowiązują obligatoryjnie:
od dnia 1 września 2020 roku dla klas I szkół ponadpodstawowych (liceum, technikum, szkoły branżowej I stopnia);
od dnia 1 września 2021 roku dla klas II szkół ponadpodstawowych (liceum, technikum, szkoły branżowej I stopnia);
od dnia 1 września 2022 roku dla klas III szkół ponadpodstawowych (liceum, technikum, szkoły branżowej I stopnia);
od dnia 1 września 2023 roku dla klas IV szkół ponadpodstawowych (liceum, technikum), klasy V technikum oraz szkoły branżowej II stopnia.
§ 2
„Program nauczania religii” z dnia 19 września 2018 roku obowiązuje od dnia 1 września 2020 roku, pod warunkiem stosowania podręczników zatwierdzonych w oparciu o ten program, z zastrzeżeniem § 1 ust. 3-4.
Przepisy ust. 1 stosuje się też do pozostałych programów nauczania religii, zgodnych z „Podstawą programową katechezy Kościoła katolickiego w Polsce” z dnia 9 czerwca 2018 roku.
Programy nauczania i podręczniki zgodne z „Podstawą programową katechezy Kościoła katolickiego w Polsce” z dnia 8 marca 2010 roku mogą znajdować się w użytku szkolnym do dnia 31 sierpnia 2024 roku.

Podręczniki dopuszczone do użytku ogólnopolskiego są zatwierdzane w trybie opisanym w uchwale Komisji Wychowania Katolickiego Konferencji Episkopatu Polski z dnia 20 września 2001 roku Regulamin zatwierdzania programów nauczania i podręczników w szkolnym nauczaniu religii dzieci i młodzieży, zgodnie z kwestionariuszem, stanowiącym załącznik nr 1 do niniejszej uchwały.
https://wk.archidiecezjakatowicka.pl/wydzial/aktualnosci/39-podstawa-programowa-katechezy-kosciola-katolickiego-w-polsce

Jak czytamy, w szkołach obowiązuje podstawa programowa katechezy KK, a przedmiot nazywa się religia!
https://edycja.pl/ksiazki/katecheza-2998/podstawa-programowa-katechezy-kosciola-katolickiego-w-polsce-1320011851.html

https://katecheza.archiczest.pl/wp-content/uploads/2016/07/Podstawa-programowa-katechezy-Ko%C5%9Bcio%C5%82a-katolickiego-w-Polsce.pdf

Czytamy w powyższym dokumencie:
3. Korelacja nauczania religii z edukacją szkolną
Nauczanie w klasach I-III szkoły podstawowej przybiera postać nauczania zintegrowanego, na które
składają się różne zakresy działań edukacyjnych.
Czytamy o korelacji w klasach starszych:
3. Korelacja nauczania religii z edukacją szkolną…
II etap edukacyjny: klasy IV-VI szkoły podstawowej
PODSTAWA PROGRAMOWA KATECHEZY KOŚCIOŁA KATOLICKIEGO W POLSCE
Konferencja Episkopatu Polski
© Wydawnictwo WAM, 2010
Znajdujemy zalecane teksty kultury:
Frances Hodgson Burnett• Tajemniczy ogród; Antonina Domańska Historia żółtej ciżemki; Irena Jurgielewiczowa Ten obcy; Clive Staples Lewis Lew, Czarownica i stara szafa; Astrid Lindgren Bracia Lwie Serce; Kornel Makuszyński Szatan z siódmej klasy; Ferenc Molnár Chłopcy z Placu Broni; Lucy Maud Montgomery Ania z Zielonego Wzgórza; Henryk Sienkiewicz W pustyni i w puszczy; Mark Twain Przygody Tomka Sawyera; John Ronald Reuel Tolkien Hobbit, czyli tam i z powrotem; wybór kolęd; wybór pieśni patriotycznych; wybór poezji, w tym utwory dla dzieci i młodzieży; wybrane
programy telewizyjne.

A dla ówczesnego Gimnazjum – Teksty kultury: Teksty poznawane w całości do wyboru, przy czym nie można pominąć autorów i utworów oznaczonych gwiazdką: *Jan Kochanowski – wybrane fraszki, Treny(V, VII, VIII); William Szekspir Romeo i Julia; Molier Świętoszek lub Skąpiec; *Ignacy Krasicki – wybrane bajki; Aleksander Fredro *Zemsta; Adam Mickiewicz – wybrana ballada, *Dziady cz. II, Reduta Ordona; Bolesław Prus lub Eliza Orzeszkowa – wybrana nowela; *Henryk Sienkiewicz– wybrana powieść historyczna (Quo vadis, Krzyżacy lub Potop); wybrane wiersze następujących poetów XX w.: Kazimierz Wierzyński, Julian Tuwim, Czesław Miłosz, ks. Jan Twardowski, Zbigniew Herbert; Aleksander Kamiński Kamienie na szaniec lub Arkady Fiedler Dywizjon 303; utwór podejmujący problematykę Holokaustu, Antoine de Saint Exupéry Mały Książę; wybrana młodzieżowa powieść obyczajowa współczesnych autorów podejmujących problematykę dojrzewania; wybrany utwór fantasy, np. Johna Ronalda Reuela Tolkiena.Teksty poznawane w całości lub w części (wedle decyzji nauczyciela języka polskiego): Homer Iliada i Odyseja; Pieśń o Rolandzie; Juliusz Słowacki Balladyna; Miron Białoszewski Pamiętnik z powstania warszawskiego; Biblia (opis stworzenia świata i człowieka z Księgi Rodzaju, przypowieść ewangeliczna, hymn św. Pawła o miłości).

J ę z y k o b c y n o w o ż y t n y
Korelacja dotyczy przede wszystkim słownictwa religijnego.

Lament świętokrzyski; *Jan Kochanowski – wybrane pieśni, treny i psalm; Mikołaj Sęp Szarzyński – wybrane sonety; William Szekspir Makbet lub Hamlet; Adam Mickiewicz – wybrane sonety i inne wiersze (w tym Romantyczność), *Dziadów część III, *Pan Tadeusz; Juliusz Słowacki – wybrane wiersze; Cyprian Norwid – wybrane wiersze; Bolesław Prus *Lalka; Fiodor Dostojewski – wybrany utwór, np. Zbrodnia i kara, Łagodna; Joseph Conrad Jądro ciemności; Jan Kasprowicz, Kazimierz Przerwa-Tetmajer, Leopold Staff – wybrane wiersze; Stanisław Wyspiański *Wesele; Władysław Stanisław Reymont Chłopi (tom I – Jesień); Stefan Żeromski – wybrany utwór (Ludzie bezdomni,
Wierna rzeka, Echa leśne lub Przedwiośnie); Julian Tuwim, Jan Lechoń – wybrane wiersze; Krzysztof Kamil Baczyński, Czesław Miłosz, Zbigniew Herbert – wybrane wiersze; wybrana powieść polska z XX lub XXI w. (np. Zofii Nałkowskiej Granica, Józefa Mackiewicza Droga donikąd, Juliana Stryjkowskiego Austeria); wybrana powieść światowa z XX lub XXI w. (np. Franza Kafki Proces, Alberta Camusa Dżuma, George’a Orwella Rok 1984).
• Teksty poznawane w całości lub w części (decyzja należy do nauczyciela języka polskiego): Dzieje Tristana i Izoldy; Miguel Cervantes Don Kichote; Jan Chryzostom Pasek Pamiętniki; Ignacy Krasicki – Monachomachia; Adam Mickiewicz Dziady część IV; Juliusz Słowacki Kordian; Gustaw Herling- Grudziński Inny świat; Jan Paweł II Tryptyk Rzymski; Biblia (wybrane psalmy, fragmenty: Pieśni nad Pieśniami, Księgi Hioba, Apokalipsy św. Jana); Biblia (fragmenty Starego i Nowego Testamentu jako konteksty interpretacyjne dla lektury dzieł z innych epok). • Inne: homilia Jana Pawła II wygłoszona 2 VI 1979 roku w Warszawie na Placu Zwycięstwa (Piłsudskiego).
J ę z y k m n i e j s z o ś c i n a r o d o w e j l u b e t n i c z n e j o r a z j ę z y k r e g i o n a l n y
Korelacja dotyczy przede wszystkim słownictwa religijnego, tekstów biblijnych i modlitw.
https://katecheza.diecezja.pl/wp-content/uploads/sites/4/2018/01/Podstawa_programowa_religia.pdf

Należy powtórzyć z naciskiem – wśród lektur zalecanych przez Episkopat (oraz podstawę programową języka polskiego Ministerstwa Edukacji Narodowej):
Biblia (wybrane psalmy, fragmenty: Pieśni nad Pieśniami, Księgi Hioba, Apokalipsy św. Jana); Biblia (fragmenty Starego i Nowego Testamentu jako konteksty interpretacyjne dla lektury dzieł z innych epok).

Księga Hioba
Znajdująca się w Starym Testamencie Księga Hioba opowiada o losach tytułowego bohatera, który został ciężko doświadczony przez Boga, mimo iż tak naprawdę nie zrobił nic złego. Przez całe swoje życie był osobą dobrą, sprawiedliwą i bogobojną. Posiadał liczną i kochającą się rodzinę (trzy córki i siedmiu synów). Dorobił się także dużego majątku, co w owych czasach uważano za znak błogosławieństwa bożego. W wyniku zakładu, do jakiego doszło pomiędzy Bogiem a Szatanem, został on poddany straszliwej próbie sprawdzenia jego wiary. Szatan uważał bowiem, że Hiob czci swojego Stwórcę jedynie za dobra doczesne, a gdyby mu je odebrano, to niechybnie odwróciłby się od niego. Bóg pewien swojej opinii pozwolił mu więc sprawdzić wierność Hioba. Nagle na biblijnego bohatera spadły wszystkie możliwe nieszczęścia. Stracił cały majątek, umierają mu dzieci i wreszcie sam zaczął chorować na trąd. Wszyscy się od niego odwrócili, również przyjaciele i znajomi. Ogromnie cierpiał, mimo iż nie popełnił żadnego grzechu. Hiob miał powody do buntu przeciwko Bogu, ale nie zbuntował się, tylko cierpliwie wszystko znosił. Na ruinach własnego domu ciągle się modlił. Wiedział, że Stwórca niczego nie mógł mu zarzucić, bo przecież żył zgodnie z jego nakazami. Był więc spokojny i cierpiał w milczeniu. “Dobro przyjęliśmy z ręki Boga, czemu zła przyjąć nie możemy?”. Bóg widząc, że nawet w obliczu tak tragicznej sytuacji Hiob nie zaparł się go, postanowił wynagrodzić mu te cierpienia, przywrócił mu szczęście i zapewnił o swojej opiece i pomocy. Tytułowy bohater żył szczęśliwie jeszcze 140 lat i widział cztery pokolenia. Losy Hioba pokazują, że przyjmowane z pokorą cierpienie może służyć pięknym rzeczom. Okazuje się, że ktoś, kto ma czyste sumienie i wie, że nie popełnił żadnego grzechu, nie musi się niczego obawiać, a jedynie czekać na odmianę losu. Postawa, jaką przyjął Hiob, jest godna naśladowania.

Czytaj więcej na:
https://www.bryk.pl/wypracowania/jezyk-polski/antyk-i-biblia/7232-ksiega-hioba-omowienie.html#utm_source=paste&utm_medium=paste&utm_campaign=firefox

Księga Hioba znajduje się na liście lektur MEN dla klasy 1: Biblia (fragmenty: Księga Rodzaju, Księga Hioba, Księga Koheleta, Pieśń nad Pieśniami, Księga Psalmów, Apokalipsa według św. Jana), a tym samym jest uwzględniana przez obowiązującą podstawę programową (d. program nauczania). Można więc wykorzystać lekturę w języku górnośląskim jako treść/materiał nauczania/uczenia się wielojęzycznego i wielokulturowego na lekcjach religii lub/i lekcjach religii, a najlepiej jako nauczanie skorelowane zaplanowane we współpracy nauczycielka lub nauczyciel religii i nauczyciel/nauczycielka języka polskiego. Gdyby wykorzystać nauczanie projektowe i formy społeczne w nauczaniu/uczeniu się, to w określony sposób byłoby to metodą demokratyczną zorientowaną na ucznia.
W oparciu o kompetencję samodzielnego uczenia się i/lub odwróconą klasę flipped classroom można określone zadania polecić do opracowania w parach lub grupach z zastosowaniem nauczania/uczenia się zdalnego.
Najprostsze zadanie polegałoby na uzupełnieniu fragmentu tekstu górnośląskiego po zapoznaniu się z tym tekstem w tłumaczeniu dr. Gabriela Tobora i np. w języku polskim.

Ksiynga Hioba (tłumaczenie Gabriel Tobor)
1
1 Bōł we ziymi Hus, chop mianowany Hiobym, a bōł ôn szczyry i prosty, lynkoł sie Boga, i z dalsza sie trzimoł ôde złego.
2 I mioł siedym synkōw i trzi cery.
3 A mioł majōntek: siedym tysiyncy ôwiec i trzi tysiōnce kamelōw, tyż piynćset wołōw i piynćset ôślic, i mockã parobkōw, i bōł to chop fest srogi postrzodku cołkigo ludu ôd Wschodu.
4 I łaziyli synki jego i gościyli sie po chałpach, kożdy we swōj dziyń. I posyłali po trzi siostry swoje, coby z nimi jŏdały i piyły.
5 A kej naôkoło skōńczyły sie dni goszczyniŏ sie, posyłoł po nich Hiob i poświyncoł ich, a kej ino wstoł z rana ôfiarowoł całopŏlynia za kożdego z nich. Bo gŏdoł: “By czasym niy zgrzyszyli synki moje, a niy błogosławiyli Bogu we sercach swojich”. Tak robiōł Hiob bez kożdy dziyń.
6 A rŏz, kej prziszli synki Boże, coby stanōnć przed Panym, bōł tyż miyndzy nimi i diŏboł.
7 Pedziōł mu Pōn: “Skōnd żeś prziszoł?” A ôn mu ôdpedzioł: “Ôbeszoł żech naôkoło ziymiã i żech jōm cołkõ słaziōł”.
8 I pedzioł Pōn do niego: “A dołeś pozōr na suge mojigo Hioba, że niy mŏsz na ziymi podanego jymu, czowieka szczyrego i prostego, ftory sie lynkŏ Boga i ôdstympuje ôd złego?”.
9 Ôdpedzioł mu diŏboł: “Czyż darmo lynkŏ sie Hiob Boga?
10 Czy Ty niy wziōneś we staranie ônego i chałpy ôd niego, i cołkij majyntności naôkoło? Pobłogosławiōł żeś robocie rōnk jego i bogactwo ôd niego żeś rozsioł na ziymi.
11 Ale wyciōng trochã rynkã Twojã i tyknij wszysko, co mŏ, czy ci w ôczy niy bydzie źle gŏdoł?”
12 I pedzioł Pōn do diŏbła: “Dyć wszysko, co mŏ, je we rynce twojij, ino na niego niy wyciōngej rynki twojij”. I ôdeszoł diŏboł ôd ôbliczŏ Pańskigo.

Ksiynga Hioba

1
1 B__ __1) we ziymi H__ __ 2), chop mianowany Hio__ __ __ 3), a bōł ô__ 4) szczyry i pro__ __ __ 5), lynkoł sie Bo__ __ 6), i z dal__ __ __ 7) sie trzimoł ô__ __ 8) złego.
__ 9) I mioł sie__ __ __ 10) syn __ __ __ __ 11) trzi cery.

__ 12) A mioł majo__ __ __ __ 13): siedym tysi__ __ __ __ 14) ôwiec i tr__ __ 15) tysiōnce kam__ __ __ __ 16), tyż piyn__ __ __ __ 17) wo __ ____ 18) i piyn __ __ __ __ 19) ôślic, __ 20) mockã paro__ __ ____ 21), i bōł t__ 22) chop fest sr__ __ __ 23) postrzodku coł__ __ __ __ 24) ludu ôd Wsc__ __ __ __ 25).

4 I łazi__ __ __ 26) synki je __ __ 27) i s__ __ 28) po chał__ __ __ __ 29), kożdy w__ 30) swōj dz__ __ __ 31). I posy __ __ __ __ 32) po trzi sio__ __ __ __ 33) swoje, coby __ 34) nimi jōd__ __ __ __ 35) i pi __ __ __ 36).

5 __ 37) kej naô__ __ __ __38) skōn__ __ __ __39) sie dni gosz__ __ __ __ __ 40) sie, pos__ __ __ __ 41) po nich Hi__ __ 42) i poświ__ __ __ __ __ 43), a k__ __ 44) ino wstoł __ 45) rana ôfiarowoł całop __ __ __ __ __ __ 46) z__ 47) koż __ __ __ __ 48). Bo go __ __ __ 49): “By cza__ __ __ 50) niy zgrzyszyli sy__ __ __ 51) moje, a n__ __ 52) błogos__ __ __ __ __ __ __ 53) Bogu we ser__ __ __ __ 54) swojich”. Tak rob __ __ __ 55) Hiob bez ko __ __ __ 56)? dziyń.
__ 57) A r__ __ 58), kej prziszli sy__ __ __ 59) Boże, co__ __ 60) stanōnć pr__ __ __ 61) Panym, bōł t__ __ 62) miyndzy nimi __ 63) diōboł.

__ 64) Pedziōł mu P __ __ 65): “Sk __ __ __ 66) żeś prziszoł” __ 67) ôn mu ôdpe__ __ __ __ __ 68): “Ôbeszoł żech naô __ __ __ __ 69) ziymiã __ 70) żech j__ __ 71) cołkõ sła __ __ ____ 72)”.

8 __ 73) pedzioł P__ __ 74) do niego: “__ 75) dołeś po__ __ __ 76) na su__ __ 77) mojigo Hioba, ż__ 78) niy mŏ __ __ 79) na ziymi poda__ __ __ __ 80) jymu, czowieka szcz__ __ __ __ __ 81) i prostego, ft__ __ __ 82) sie lynkŏ Bo__ __ 83) i ôdstympuje ô__ 84) złego”.

__ 85) Ôdpedzio? mu diŏ __ __ __ 86): “Czyż da__ __ __ 87) lynkŏ sie Hi__ __ 88) Boga?

10 C__ __ 89) Ty niy wzi __ __ __ __ 90) we star__ __ __ __ 91) ônego i cha ____ __ 92) ôd ni__ __ __ 93), i coł __ __ __ 94) majyntności naô __ __ __ 95)? Pobłog __ __ __ __ __ __ __ 96) żeś rob__ __ __ __ 97) rōnk je__ __ 98) i bogactwo ô__ 99) niego żeś roz__ __ __ __ 100) na ziymi.

__ __ 101) Ale wyc__ __ __ __ 102) trochã rynkã Tw__ __ __ 103) i tyknij wszy __ __ __ 104), co mŏ, c__ __ 105) ci w ôc__ __ 106) niy bydzie ź __ __ 107) gŏdoł?”

__ __ 108) I ped __ __ __ __ 109) Pōn do diŏ __ __ __110)?: “D__ 111) wszysko, co m__ 112)? je we ry__ __ __ 113) twojij, ino n__ 114) niego niy wyci __ __ __ __ 115)? rynki two__ __ __ 116)”. I ôdeszoł diŏ __ __ __ 117) ôd ôbl__ __ __ 118)? Pańskigo.

Można przeprowadzić dyktando (partnerskie). Odsyłam do tekstu z cyklu: Współczesna edukacja na Górnym Śląsku zatytułowanym Formy społeczne (Sozialformen) w uczeniu się/nauczaniu:

Dyktanda przygotowują, przeprowadzają, poprawiają i oceniają uczniowie/uczennice samodzielnie. Uczniowie/uczennice przygotowują zestaw dyktand z tekstów znanych, albo też przed przeprowadzanym dyktandem zapoznają kolegów z tekstem przewidywanym.
Następnie dana uczennica lub dany uczeń ″robi″ dyktando:
a. czyta powoli cały tekst (wolno notować),
b. czyta całe zdanie,
c. dyktuje zdanie (częściami zdania),
d. ponownie czyta całe zdanie (wolno uzupełniać),
e. po przeczytaniu wszystkich zdań ponownie czyta cały tekst (wolno uzupełniać).

I dyktujący (czynnie) i piszący (bierniej) równocześnie pracują nad: artykulacją, intonacją, rozbiorem logicznym zdań… ćwiczą rekonstrukcje tekstu i zapis przewidujący miejsca rekonstruowane.
Następnie uczniowie wymieniają się tekstami i poprawią na podstawie wzoru znanego przed dyktandem – korzystają z nośników elektronicznych, ekranu, tablicy lub kserokopii.
Bywa, że uczennica/uczeń dyktuje, a jeden lub kilku uczniów pisze na tablicy/tablicach, pozostali na kartkach, bywa, uczennica/uczeń dyktuje, a pozostali piszą w parach lub grupach – wolno podglądać, odpisywać… a czasami nie wolno. Przeplatamy dyktowanie przez uczennicę/uczenia z odtwarzaniem z nośników – zdarza się, że czyta nauczyciel lub gość (krajowy/zagraniczny).
Uczniowie i uczennice samodzielnie, indywidualnie, w parach, grupach poprawiają na podstawie wzorca, który stanowi tekst wyjściowy, a następnie oceniają według ustalonych kryteriów i wpisują oceny do kart samooceny, a następnie do dzienników lekcyjnych – chociaż o wiele istotniejszym jest ćwiczenie i omawianie niż ocenianie formalne.
Tak przeprowadzone proste dyktando, staje się ćwiczeniem sprawności zintegrowanych, z elementami uczenia się poprzez nauczanie, z doskonaleniem kompetencji językowych i społecznych.

W ten sposób można się bawić językiem górnośląskim w szkole i poza nią.

https://edunews.pl/narzedzia-i-projekty/narzedzia-edukacyjne/2298-dyktanda

W obecnych warunkach nauczanie/uczenie języka górnośląskiego oraz edukację środowiskową z uwzględnieniem lektur na liście MEN można/należy prowadzić w ramach podstawy programowej. Dobrze jest napisać innowację pedagogiczną lub program autorski.
Taki program/projekt można zgłosić jako wniosek o ELL (European Language Label) Europejski Certifikat Innowacyjnosci w Nauczaniu Języków).
Hiob, cierpiący sprawiedliwy, stał się w literaturze światowej symbolem zagadki zła. Pisarze, teolodzy i filozofowie wielokrotnie inspirowali się tą postacią i poszukiwali odpowiedzi. Jest ich tyle, ilu czytelników książki. Jednak każdemu z nich brakuje tego, co przeżył Hiob, jego skargi, oskarżenia i milczenia. Na problem teodycei nie ma odpowiedzi. Rüdiger Lux wyjaśnia dlaczego w sposób wyczulony, inteligentny i pięknym językiem. Ponieważ Hiob to coś więcej niż problem!
Dlatego po pierwsze można np. pozwolić na porównanie motywów Hioba w polskojęzycznej literaturze Renesansu: XVII tren Jana Kochanowskiego; Żywot św. JOBA w Żywotach Świętych Piotra Skargi, Sonet II Mikołaja Sępa-Szarzyńskiego, Romantyzmu: Ojciec zadżumionych Juliusza Słowackiego, Więzień Czyllonu George’a Gordona Byrona.
W literaturze współczesnej: René Girard, Dawna droga, którą kroczyli ludzie niegodziwi (1985), Karol Wojtyła – dramat Hiob z 1940, Jerzy Prokopiuk – Bóg, Szatan, Hiob, 1999, Jacek Kaczmarski – wiersz Hiob z 1979 i Dzieci Hioba z 1981, Anna Kamieńska – tomik wierszy Drugie szczęście Hioba z 1974, Carl Gustav Jung – Odpowiedź Hiobowi
Leszek Kołakowski – Job – czyli antynomie cnoty, Wisława Szymborska – wiersz Streszczenie (z tomu Sól, 1962), Joel Coen, Ethan Coen – film Poważny człowiek (ang. A Serious Man, 2009), Joseph Roth – Hiob: powieść o człowieku prostym (niem. Hiob. Roman eines einfachen Mannes), Berlin 1930.

Ze względów czasowych jest to mrzonka w nauczaniu metodą wykładowo-podawczą zorientowaną na nauczyciela, ale w nauczaniu zorientowanym na ucznia np. metodą projektu we współpracy dwóch nauczycieli zrozumienie tekstu jest realne, a zapamiętanie zagadnienia osiąga sprawność 95 %. (przy nauczaniu metodą wykładowo-podawczą zorientowaną na nauczyciela mówimy o wielkości rzędu 5%. I to w pamięci płytkiej, określanej często jeszcze krótkotrwałą {short time memory}).

Samo poznawanie tekstu w dwóch językach wspomaga tzw. long time memory (ob. pamięć głęboką). Najprawdopodobniej dzięki uczeniu się w tle, o którym rozpisuje się dydaktyka wielojęzyczności.

Metoda projektu uwzgledniająca recherche umożliwia także poznanie interpretacji Hioba w piśmiennictwie arabskim, żydowskim i chrześcijańskim przez wieki.

Publikacje z cyklu Współczesna edukacja na Górnym Śląsku znajdują się na:
wachtyrzu.eu https://wachtyrz.eu/
oraz na stronie fb Środowisko i język Górnego Śląska
https://www.facebook.com/profile.php?id=61550746354882

Korelacja międzyprzedmiotowa:
Korelacja w nauczaniu to jedna z tych zasad, która czeka na swój renesans. Poszukiwanie jej wynika z uznania integracji międzyprzedmiotowej za potrzebę ostatniej chwili. W praktyce szkolnej polega głównie na podejmowaniu w tym samym mniej więcej czasie problemów podobnych w ramach różnych przedmiotów nauczania.