Kaufhaus Breda w Ôpawie durch bez gospodŏrza
Zabytkowy kaufhaus Breda we Opawie 5 rok szukŏ gospodŏrza. Wybudowany we 1928 roku bez wiedyńskego architekta Leopolda Bauera jako kaufhaus Breda & Weinstein bōł nojnowocześniszym takim ôbiektym we miyndzywojynnej Republice Czechosłowackej, kery bōł inspirowany budynkym Guaranty Building ze Buffalo w Ameryce. Mioł 5 sztokōw na ziymiy i dwa pod. Nŏleżoł do żydowskich kupcōw Davida Weinsteina i Maxa Bredy, kerzy trefiyli sie 1897 roku we ôpawskej synagodze.
Historyjŏ
Po prziłōnczyniu Ôpawy we 1938 roku do Sudentelandu familia Weinstein traci kaufhaus. Kōmpletnie zniszczōnŏ ôstała tyż synagoga, w kerej trefiyli sie geszeftsmany Weinstein i Breda. Familia Weinstein przenosi sie do Pragi. Po roku, kiedy rasitowske ataki na Żydōw nasilajōm sie tyż we Pradze, ôjcowie popełniajōm samobōjstwo, a syn Robert emigruje do Norwegije, kaj tyż nie je bezpieczny, bo trefiōł do ôbozu kōncyntracyjnego, kaj umiyrŏ.
We czasie wojny kaufhaus działoł pod markōm Melder, Reiser i in. We 1945 przejmuje jy regiyrōng Czechosłowacyje i ôtwiyrŏ na nowo we październiku. Ô zwrŏt starŏ sie bratanek Weinsteina Bruno Fischer, ale firma ôstała skōnfiskowanŏ bez państwo czechosłowacke jako miynie…poniymiecke. Kaufhaus Breda ôstanie połōnczōny we czechosłowacke Dōmy Handlowe i pod markōm Průkopník, a niyskorzyj Prior działō nŏstypne pŏradziesiōnt lŏt.
Dzisiej
We 1992 roku kaufhaus chciały ôdzyskać nazŏd cery siostrzyńca, Paula Weinsteina. Jych starnia ôstały jednak ôdciepniynte przez władze czeske skuli braku ôbywatelstwa i za dalekygo pokrewiyństwa.
We 2003 kaufkaus za 27 miliōnōw korōn kupiōł ôpawski geszeftsman Kamil Kolek. Breda ale we 2004 i 2013 sie pŏlyła i po tej drugej fojerze je na stale zawartŏ.
Ôd tego czasu miynyło 5 lŏt i wierzyciele szukajōm nowego gospodŏrza dlŏ tego ślōnskego kaufhausu ze złotej ery czechosłowackygo miyndzywojnia. Na razie bez skutku.
Foto tytułowe: Lestat (Jan Mehlich) [CC BY-SA 3.0], from Wikimedia Commons