“Joseph von Eichendorff. Inaczej” książka Margarethe Korzeniewicz
W styczniu 2021 na rynku księgarskim ukazała się książka Margarethe Korzeniewicz “Joseph von Eichendorff. Inaczej“. Autorka jest absolwentką Uniwersytetu Wrocławskiego. Wiele lat spędziła wraz z mężem i dziećmi w środkowoafrykańskiej Rwandzie. Po powrocie do Europy zajęła się literaturą niemiecką, co zaowocowało licznymi przekładami twórczości Josepha von Eichendorffa oraz publikacją dwujęzycznych esejów biograficznych przybliżających postać tego śląskiego romantyka. Jej fascynacja sztuką obejmuje także literaturę, muzykę i malarstwo rosyjskie. Jest autorką książek „Krym dzisiaj – notatki z podróży 2015” (wyd. 2016) oraz „Maks i Margarita” (wyd. 2018).
Książka ukazała się w ramach CANON SILESIAE – Ślōnske Dzieje (nr 10) i jest próba zapełnienia luki w recepcji twórczości tego śląskiego poety wśród osób, które nie znają na wystarczającym poziomie języka niemieckiego. Autorka w posłowiu do książki napisała:
Próba przedstawienia polskiemu czytelnikowi postaci Josepha von Eichendorffa jest wyzwaniem z kilku względów. Twórczością poety zajmują się przede wszystkim germaniści, opierając się naturalnie na oryginalnych tekstach – trudno dostępnych dla „zwykłego” czytelnika. Liczne, i świetne zresztą prace polskich germanistów koncentrują się na określonych problemach: recepcji dzieła, badania procesu twórczego, analizie wybranych utworów etc. – są i muszą być pisane po niemiecku. Docierają głównie do kolegów po fachu, umykając uwadze czytelników nieznających języka niemieckiego. Możliwość poznania Eichendorffa jest zatem bardzo ograniczona.
Brakuje także obszerniejszej, popularnej biografii opartej na nowszych opracowaniach historycznoliterackich. Szkoda, bo ponadczasowa wielkość tego niemieckiego romantyka uznawana jest nie tylko w krajach europejskich, ale także w USA, Japonii czy Chinach. Oczywiście główną przeszkodę w poznaniu poety stanowi znikoma ilość tekstów przełożonych na język polski. Dotychczas tłumaczone utwory („Z życia nicponia”, „Marmurowy posąg”, „Niegdyś przeżyłem” oraz ok. trzystu wierszy) są zaledwie cząstką tego, co autor „Nicponia” napisał.
Celem mojej książki jest pokazanie Josepha von Eichendorffa na tle epoki, w której żył, jego konstelacji rodzinnych i zawodowych, relacji ze słynnymi ludźmi pierwszej połowy XIX wieku. Jest to również próba naszkicowania osobowości człowieka zamkniętego w sobie, unikającego wywnętrzania się czy zwracania na siebie uwagi.
W wyniku nowszych badań historycznoliterackich postać Eichendorffa zaczęto postrzegać inaczej, zrywając z wyidealizowanym w przeszłości stereotypem.
W ciągu ostatnich dekad odnaleziono część zaginionych rękopisów nigdy niepublikowanych wcześniej tekstów, które rzucają nowe światło na proces twórczy Eichendorffa, a także odsłaniają nieznane (lub przemilczane) dotąd cechy charakteru poety. Pozwalają one także na bardziej precyzyjną charakterystykę jego poglądów politycznych i religijnych. Niemniej jednak wiele aspektów pozostaje jeszcze ciągle niewyjaśnionych.
Książka zawiera sporo cytatów (kursywą), które przetłumaczyłam sama, kierując się chęcią stylistycznego ujednolicenia całości.
Worms, sierpień 2020 Margarethe Korzeniewicz
Posłowie do książki napisał dr hab. Zbigniew Kadłubek.
Książka ukazała się pod naszym patronatem.