Jaromirek – Aleksander Lubina, cz. 3
Trzecia część
Ôblycz drapko cwiter i ôbuj sie. Uciupej drzewa, bo trza ôgiyń słożyć. Gibej, coby ôstudy niy boło. Już trzi ćwierci na siedym. Za chwila starzik bydom z werku nazod, a niyrod wieczyrzo niyskoro. Ty mosz ruła choby stary grynadiyr, a larmo bydzie, kiej niy ma gorkiego tyju, eli malckawy i kołocza – sōm wiysz…
Ubierz szybko sweter i buty. Narąb drewienek, bo trzeba rozpalić ogień. Spiesz się, żeby nie było problemów. Już za kwadrans siódma. Za chwilę dziadek wróci z zakładu, a nie lubi kolacji jadać późno. Ty zawsze masz czas, a awantura będzie, kiedy nie ma gorącej herbaty, albo kawy zbożowej i ciasta – sam wiesz…
Spokopił najduch, co lyjtami wōnio, aliści morzy go farōńsko. Takich godny – kiej sie chyca za galert, to cołki bōnclok spucuja. Belejaki ajnfachowy ajtopf niy styknie.
Zrozumiał łobuz, że pachnie laniem, chociaż głodny jest bardzo. Jestem tak głodny – jak złapię się za studzieninę, to zjem cały pojemnik. Jakaś prosta potrawa jednogarnkowa nie wystarczy.
Pecyna czyrstwo mu sie widzi, srogi kołoczek, krepel, eli gryfno babōwka. Moge amōlety eli karminadle ze trzi. Do popicio kiszka – myśli se Jaromirek. Starka wejrzała na niego: Życa ci, cobyś pomaszkecił, pić zarozki kiszka, to sie niy werci, bo ze takich mimrōw ze mamrami ino drapszajsu dostaniysz i cołki sie ufifrosz.
Miałby ochotę na bochenek świeżego chleba, duże ciastko, pączek, albo ładną babkę. Może pszenne placki albo ze trzy kotlety mielone. Do popicia kwaśne mleko – myśli sobie Jaromirek. Babcia spojrzała na niego: Życzę ci, żebyś sobie podjadł, picie kwaśnego mleka zaraz potem nie jest tego warte, bo z takiej mieszanki tylko biegunki dostaniesz i cały się ubrudzisz.
Starka w zygrōdce mo grincojg: blumkol, knobloch, ôberiba, radiska, sznitloch, sznitbōny. Siod se Jaromirek na hokrze i spoziyro na starczyne rynce, bo robotne sōm fest. Fandzola do krauzōw dowo – do bōnclokōw gōrki, do tytek haferfloki i krupy.
Babcia ma w ogródku warzywa: kalafior, czosnek, kalarepę, rzodkiewki, szczypiorek, fasolkę szparagową. Usiadł Jaromirek na stołku i patrzy na ręce babci, bo są pracowite. Fasolę zaprawia w słoikach – do kamionek ogórki, do torebek płatki owsiane i kaszę.
Do szkoły rychtujōm Jaromirkowi sznita ze fetym abo lynga ze marmeladōm ze johanek eli podziōmkōw. Kiej starka niy mo czasu zatela, to warzy ajntop ze grincojgiym – dowo do niygo jaki ajnlauf eli jako ajnbryna, co Jaromirek niy mo rod.
Do szkoły przygotowują Jaromirkowi kanapki ze smalcem albo bułkę wrocławską z dżemem z porzeczek lub poziomek. Jeżeli babcia nie ma wystarczająco czasu, to gotuje danie jednogarnkowe z warzywami – dodaje jakiś lub zasmażkę, czego Jaromirek nie lubi.
W zygrōdce pod Jaromirek na sztyry, pokukoł, polukoł gizd maszketny, garść wyciōngnoł prawo, paluchy rozwar i naczōn targać mamulkowe: żabiłoczki, siyrotki, kokoci galoty, kapucynki, nelki, tulpy, gladiole, piwowōńki, jadwiżki, dōmbki. Natargoł kwiotkōw kiejby chabazi, do dōm wziōn i do blumynwazy ze świyżōm wodōm wstowił. Uradujōm sie mamulka po robocie we werku.
W ogródku Jaromirek upadł na czworaki, rozejrzał się, popatrzył łobuz okropny, wyciągnął prawą dłoń, rozwarł palce i zaczął rwać mamusine: niezapominajki, bratki, irysy, nasturcje, goździki, tulipany, mieczyki, piwonie, astry, złocienie. Narwał kwiatków jakby gąszcz, zabrał do domu i wstawił do wazonu z świeża wodą. Ucieszy się mamusia po powrocie z fabryki.
Na podzim Jaromirek pozbiyroł banie i ćwikła do kary, kerōm je do kamerlika dotargoł. Wloz na strōm i rwoł dostōne jabka. Cześni i aprikozōw już downo niy ma. Za to zadoś chrostokōw i sznekōw. Wartko robi sie cima. Niy ma co wynokwiać i wajać, żywobycie u nos je bezmaś kiej wszandy.
Późną jesienią Jaromirek zebrał dynie i buraki do taczki, którą zawiózł je do komórki. Wszedł na drzewo i rwał dojrzałe jabłka. Czereśni i brzoskwiń od dawna już nie ma. Za to wystarczająco żab i ślimaków. Szybko robi się ciemno. Nie ma sensu wydziwiać i narzekać, życie u nas jest podobno jak wszędzie.
Poszoł Jaromirek na łōnka i targo: gynsi pympki, kamelka, pōnboczkowo krew, lipina, bolioczka. Możno styknie na sztraus do mamulki? Poniychoł mlycz, kery wartko wiyndnie, ize pola farbiczek niy narwoł, bo szkoda ich.
Poszedł Jaromirek na łąkę i rwie: stokrotki, rumianek, dziurawiec, łubin, jaskry. Może wystarczy na bukiet dla mamusi? Poniechał mlecz, który szybko więdnie, z pola nie narwał chabrów, bo szkoda ich.
Na krzok wloz i łōmie flider. Ujrzała to starka i ryczy na niego: Ôstow tyn krzok, giździe ty! Szkodnik z ciebie, nic wiyncyj, ôczy doôbkoła gowy trza mieć. Krzok połōmany, galoty stargane. Tatuś po szychcie ci lyjty spuści.
Wszedł na krzak i łamie bez. Zobaczyła to babcia i krzyczy na niego: Zostaw ten krzak, łobuzie ty! Szkodnik z ciebie, nic więcej, oczy należy mieć dookoła głowy. Krzak połamany, spodnie podarte. Tatuś po dniówce spuści ci lanie. Opamiętał się Jaromirek. Kwiatki zaniósł do domu i czeka na Mamę i Tatę.
c.d.n.
“Jarominek” Aleksandra Lubiny (tekst i tłumaczenie).
Akwarele: Ewa Wrożyna
Aleksander Lubina – germanista, tłumacz, publicysta, pisarz.
2016 – współzałożyciel Klubu Twórców Górnośląskich KARASOL.