Hit? Posłuchajcie, jak brzmi hymn Unii Europejskiej po śląsku!
Tego Fryderek Schiller i Ludwik van Beethoven nigdy spodziewać by się nie mogli. Pierwszy napisał poemat „Oda do radości”, drugi skomponował do niego muzykę. Utwór ten zrobił zawrotną karierę i teraz możemy usłyszeć go także w języku śląskim.
Jest rok 1785. Fryderyk Schiller ma 26 lat i mimo młodego wieku dużo przeżyć za sobą. Jako osiemnastolatek publikuje głośny dramat „Zbójcy”, który daje mu sławę. I potępienie. Zostaje aresztowany i musi salwować się ucieczką. To wtedy pisze „Odę do radości”, patetyczny utwór o głęboko humanistycznym przesłaniu.
O radości, iskro bogów,
Córo Elizejskich Pól,
Na świętości twojej progu
Śpiewa nam niebiański chór.
Twoja moc cudowna zaćmi
Zgubny podział, gorzkie łzy;
Wszyscy ludzie będą braćmi,
Gdy twe skrzydło w locie lśni.tłum. Andrzej Lam
Tekst ten na tyle spodobał się Ludwigowi van Beethovenowi, że postanowił napisać do niego muzykę – i tak słowa poematu Schillera stały się częścią IX symfonii. Utwór ten w XX w. zrobił wielką karierę i w umęczonej wojnami Europie znalazł podatny grunt. Od 1972 roku jego melodia jest oficjalnym hymnem Rady Europy a wersja stworzona przez Herberta von Karajana od 1985 roku hymnem Unii Europejskiej. “Oda do radości” pojawia się także w mniej oczywistych miejscach – jako hymn nieistniejącej już dzisiaj Rodezji i melodia Copa Libertadores, piłkarskich rozgrywek w Ameryce Południowej.
Zupełnie oczywistym miejscem dla „Ody do radości” jest Górny Śląsk. Mniej oczywista jest jednak aranżacja utworu. Dokonał jej metalowy zespoł „Oberschlesien”, znany z licznych piosenek w języku śląskim. Utwór powstał we współpracy z europosłem Markiem Plurą. Jak wyszło? Oceńcie sami!
*Marcin Musiał (ur. 1988) – humanista zaangażowany, Ślązak, literaturoznawca, bloger “tylko burak nie czyta”, autor projektu ustawy o śląskim języku regionalnym i dwóch samorządowych programów dla śląskiej kultury, mieszka w Katowicach. Na portalu wachtyrz.eu pisze o swoich pasjach – Śląsku, literaturze, polityce i piłce nożnej.