Godka Klachuli, 5.09.1920
Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.
Dnia 15-go sierpnia.
Moji Ludkowie! Ani mi sie pisać nie chce, coch sie wōm padōm tak narobiła. Ale my tak dziynka Bogu zyto i ôwies dość scyńśliwie zebrali – i zeby tak Pōn Jezusek jesce pozwolił dobrze kapusta i kartofle zebrać, to bych sie tam na tyn rok nie mōgła skarżyć. Ćwikła tyz bedzie piykno, jyno sie ôkropnie nagorsa z gruskami i jabłōnkami, bo mieskōm przi drōdze i dzieci
te hōncłoty mi je ôbtrzaskujōm.
Wcora mnie tak nos świyńdzioł i padałach mojymu: „Cekej Pietrek, byda mieć mierdzōncka i byda sie gorsyła”. I rychtyk! Znodłach dzisiej w „haźlu” jakiś „cajtung” niymiecki co sie nazywo „Pierōn” (Boże mi ta grzech ôdpuść). Tak go se ôglōndōm i widza na jednej strōnie krowa paskudzi, na drugej namalowany „haziel” i padōm se: „Aha, bezto cie tyz trza w haźlu czytać”.
Tymu, co to w „Pierōnie” lo mnie pise, musa jesce jyno krōtko ôdpedzieć, ize w Piekarach juz ôd roku „Hindenburgstrasse” Piekarzanie (mōndrzi ludzie) zmiynili zaś na ulica Głōwno, jyno ta tabula tam jesce wisi na piersej chałupie, No. jakoz ci tam na sumiyniu ty niymiecki żymloku? Ciepło ci teroz? Jak mōj synek przecytoł ta szmata z „haźla”, to padoł: „Wiecie co, mamulko? To sie tu ani kupy ani za respektym d… nie trzimo. Ôbrozki z miymcōw, gymby niymiecke. śmioć sie nie ma z cego, bo to głupie. I jak ech to przecytoł, toch musioł zaroz „cygareta” zakurzić, boch myśloł, żech jest w „haźlu” abo „w rynstoku”. Taki smarkoc, widzicie, a juz dobze „ôsacuje” to świństwo!
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Dnia 28 sierpnia 1920.
Patrza se we wtorek dnia 17-go sierpnia na kalyndorz i widza cerwōny „strych”. Zaroz sie tez pytōm synka, co to mo znacyć? A ôn sie zadziwił i pado: „Co, to wy niy wiycie, że dzisioj jest rocnica powstanio? Cyscie juz zapōmnieli, jak wōm tu przed rokym gryncszmuc wszystko w chałpie do gōry nogami poprzewrocoł a mnie i duzo jesce chłopōw i chłopcōw gnoł do miasta, biōł i kalecōł? Toz dzisioj jest nabożyństwo za tych borokōw, co ich germany łōńskego roku zabiyli. Jo myśla, że tyz pōjdziecie?” „No, jako ześ ty myśloł synek – padōm mu – wszyscy pōdymy i bydymy prosić Pana Boga, coby nos jaknojpryndzyj uwolnił ôd tych zbōjōw germańskich.
My se tak chcieli ta rocnica spokojnie ôbchodzić, ale nie jak Miymcy. Zwołali wielke zebranie, niby to skis jakejś neutralności a na to, żeby nos droźnić, Francuzōw wykurzić, a potym zaś rzōńdzić tak, jak łōńskigo roku. Ale im sie nie udało. Ôni myśleli, że nasi ludzie na ich rozkaz bydōm strejkowali, a ôni potym pedzōm, że to robotnicy nie chcōm tu mieć Francuzōw.
A potym tyz myśleli, że bolszewicy zabierōm Warszawa i bydzie kōniec z Polskōm i z naszōm wolnościōm. Ale im sie to popsuło, popsuło, bo bolszewicy dostali siarczyście i uciekajōm z Polski, aż sie za nimi kurzi, a nasi robotnicy ôbrōcili kij na drugi kōniec i te beamtry i te germańske smyki teraz uciekajōm ôd strachu, że im jyno piynty widać.
Cōżbyście wy pedzieli ludkowie, dyć te gizdy pōniscyli sklepy i gazety polske w Katowicach, podpolyli tyn dōm, kaj były te polske kanclaryje plebiscytowe, naszych ludzi pokalicyli, pōmordowali, jak np. tego dr. Mielynckego, co mie łōńskego roku wylecōł. A jak go zabili, to potym jesce do wody wciepli, te zbōje niescynsne, te! Ale zaraz tyz Pōn Bōg choćby rynkōm ôdwrōcił i nase chłopy i chłopcy we wszystkich wsiach wziynli kilofy, polecieli do hajmattrojōw i do byamtrōw, tam znodli kupa gewerōw i granatōw i teraz stojōm z tōm brōniōm we wsi i przed wsiōm, coby im żodyn taki gizd i zbōjnik niymiecki, co przilecioł z kroju światu, nie wloz do wsi. I take sie robi wymiatanie, że pōno już wymiatajōm nasi ludzie tych szwobōw aż przi Raciborzu i przi Ôpolu. A te wszystke nasze rynegaty, ci wielcy niymieccy rajcowie i te zielōne żaby to łazōm blade jak trupy. Hm, ale jo zawsze padała, Pan Bōg nie rychliwy, ale pamiyntliwy i juz tyz aby roz przisoł mrōz na tych gizdōw. Jakoś sie jaśniej robi na świecie, a bydzie jesce jaśniej, gdy przijdzie plebiscyt. Chcieliście germany wojna, mocie drugo Marna na Gōrnym Ślōnsku, a ceko wos jesce gorse, jeźli nie spokorniejecie.
Tōz do widzynio –
Rōźla Pyscycka.
