Godka Klachuli, 10.12.1920

Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.

Juz se wōm padōm nie wiym rady z tymi dzieciskami, aze nie wiym rady! Nic jyno zgorsynie. Dyć ech se wōm padōm uszporōwała trocha jasnej mōłki na świynta na kołoc i juzech sie ciesyła, ize mi styknie na klōski, na „nudle” i na „strucle”. Ale kajtam! Moje syncyska zacyny lepić, przōdzi tako biskupsko copa i ôrnot dlōm świyntego Mikołaja, potym zacyni lepić pastuszkōw, ôwiecki i betlejka i wybabrali mi na „klajster” chnet połowa mōłki. Myślałach, ize mi żōłć puknie, co mi tak było żol tej piyknej pszynicznej mōłki. A keby to jyno była jedna szkoda, nie, dyć jak śli za tych mikołaji, poprali sie z inkszymi mikołajami i przinieśli dodōm moja koszula cało stargano a kożuch starego cały pōmazany i powycierany w przikopie. Casym by sie cłowiekowi az coś zrobiło, ale cōz to mōm dopiero godać, aze godać, kej sie ta marchy podały we mnie i we starego. Stary tez lotoł za synka z betlejkōm, z gwiazdōm i za mikołaja, a jo z gojikym i z marzankōm.

Wszyjscy sie teraz ciesōm na wilijo i sōm ciekawi, co im dzieciōntko nakładzie. Nie jyno dzieci, ale i starse ôsoby. Co mojim dzieciōm i mojymu Pietrkowi nakładzie, to woz nic nie ôbchodzi, a co mnie, to jesce sama nie wiym. Alech sie dowiedziała ôd jednej baby, co karty kładzie, rozmajtych ciekawych nowin ô latosiym dzieciōntku. Tej Kōmisji w Ôpolu to pōno nakłōńdzie 1000 skargōw ôd Urbanka i 888 ôd Kwestera. Ksiyndzu Ulicce pōno brewiorz i krziżyk. Urbankowi fotografijo ôd Korfantego, a Kwesterowi bilet ôd Tersytesa i „Grynccajtung”. Ale nie jyno tym cudzym ludziōm, ale pōno tyz i nasym dzieciōntko coś prziniesie. Np. Piekarōm polske tabulki ulic, taksamo Brzezinōm i inkszym wsiōm polskim. Dzieciōm i ludziōm biednym łachy i inksze podarunki z Polskego Czerwōnego Krziża, Sokołōm podarunki ôd szportowcōw a szportowcōm ôd sokołōw i dużo tam jesce rozmajitych niespodziankōw.

W ôstatnim numerze „Kocyndra” nie było mojich klachōw, bo nie byo miejsca skiż tego, iże byo pełno ôbrozkōw dlo dzieci ze szkoły. Moje dzieci te małe sie ô tyn numer poprały i musiałach im kupić jesce jedyn, bo tyn piyrsy przi wydzieraniu potargały.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Cochmy sie wōm padōm we św. Andrzeja uśmioły z Maryny i z Getrudy. Prziniōsły skōndsik ôłowu i zacyny go w żeleźnioku na tygliku topić i potym loć do wody. Tej nojstarsej sie uloł wiyniec, Getrudzie jakiś wojok na kōniu a Marynie krziżyk. Stazyjo pado, że u niej to sztymuje, bo chnet bydzie wesele, Getruda pado u mie tyz, przeca mōj Wicynt za Szōmbierk na kōniu rajtuje, bo był bez wojna w kōńskim lazarycie. Jyno Maryna miała kwaśno mina. Potym zacyny puscać listki z merty na woda, i zaś to samo. Jak puściła Stazyjo, to ôba listki zaroz do kupy leciały, u Getrudy to zaś jeji listek stoł na wodzie a tyn Wicyntōw to ino kole ni krōnżył choćby kokot kole kury i tōz nie wiym jesce, cy ôn ji sie boji, cy tez ôna jest take nietykalne ziele. A nojgorzej juz było z Marynōm, bo jeji listek sie przilepił do talerza i nie chcioł wcale pływać i tyn jego listek darymnie lotoł po wodzie, bo jej nie mōgł trefić. Bardo była smutno i padała: „Hm, niech tam, to pōjda do klostoru!”

Musa wōm tyz jesce napisać, co sie mojymu Pietrkowi przitrefiło w Barbōrka. Mieli iść jak zwycajnie każdy rok z „gruby” z muzykōm do kościoła i mōj Piterek sie rano wystrojił w „uniform” i w czako z „federpuszym”. Synek juz dziyń przedtym cały wieczōr musioł „pucować knefle”, zōmek ôd pasa i te mosiōnżne młotki na czako. Jak wychodził z chałupy, schylōł sie, bo mu sie zawinoła nogawica i przitym mu spadło czako na ziymia i zacyno sie kulać ku przikopie. Patrzymy, a tu wroz leci nas kokot jak dziki, bo myśloł, że tyn „federpusz” to jest kura i keby nie był stary pryndko swojej copki ze ziymie podniōsł, byłby mu jōm kokot podeptoł. Śmioli my sie z tego cał← dziyń, a nojbardziej, jak Pietrek prziszedł na wiecōr z copkōm na baker i z atōm na przodku, bo tam pōno pośli az do Piekor i juz zacyni u Knopa „bergmańskego” chroboka zalywać. Ôd tej Barbōrki jakoś mōj Pietrek cynsto zalywo chroboka, bo pado, ize go gryzie tyn smrōd z „gruby” a nojbardziej ża na take piykne polske świynta jak wilijo, tu jesce bydzie musioł na rzōndy niymiecke patrzeć. Byla mi jyno za bardzo nie zaloł chroboka we wilijo i nie popsuł mi wiecerzi.

Juz mie az głowa boli! Ale to juz zasze tak przed kazdymi świyntami. I teraz tak pisa, a po głowie to mi rozmajte starości przechodzōm. PRzecaby trza jesce kupić kaszy i kōnopi na siymiyniotka, maku i żymoł na makōwki, pierniku i rōzynek na mocka, ryb, śliwek, piecorek, ôrzechōw, jabłōnek, ôpłatkōw, i juz ani nie pamiyntōm, co jesce, ale to mi juz tam możno dzieci przipōmniōm.

Przi tym lotaniu teraz przed świyntami toch sie troska zaziōmbiła i mōm ryma i kucōm. Na świynta wiynszuja wszystkim kōmratkōm i klachulōm i wszystkim, co moje klachy cytajōm zdrowio, smaku, bogosławiyństwa Bożego no i jak to padajōm: W kadym kōntku po dzieciōntku, na pojstrzodku miech piniyndzy. Pojydźcie se dobrze, ale sie nie ôbjedźcie na wiecerzo, coby wōm potym wilijo w nocy po brzuchu nie łaziła i nie naśniło wōm sie skiż tego źle, bo wiecie, iż co sie we wilijo śni, to sie wysni. Chroboka niech c’łopi zalejōm, ale tak, coby babōm i dzieciōm wilije nie popsuli.

Tōż do widzynio po świyntach, bo teraz musa iść spać i jutro rano wstać wcas na roroty.

Wasza
Rōźla Pyscycka.