Godka Klachuli, 1.11.1920

Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.

Moji Złoci!

Tak sie wōm padōm naroz ôdziabiło, i kożde rano siwutki mroz na dachach, izech se juz musiała ôblec watōwka i ciepły lajbik, a mōj Pietrek juz postawił żeleźniok w izbie. Bardzoch dużo larma narobiła z tym ôstatniym pisaniym ô mojich dziołchach. Dyć juz na Wszystkich Świyntych chce jakiś ôchyntol ze Szōmbierk przijść do mojej Getrudy po słowo. Kajś sie tam na jakimś polskim teatrze w „Ulu” spotkali no i na gwałt sie chcōm żynić. Dziołcha mi chce wszystko w kuchni do gōry nogami poprzewrocać, hadry na izba ôbrōmbio, na rōmie do wszystkich gorkōw i szolek poprziwiynzowała harasiōnki, gorki na piecu wypucowała, ize sie idzie przejrzeć w nich choćby w zdrzadle. Pado ize to jest synek z bardzo porzōndnej familije to tez jak przijdzie, mo widzieć, ize nie wloz do bylejakich heciokōw. No ciekawoch bardzo go widzieć, bo ta Getruda to przeca strasno ciacianka i z bylejakim sorōniym by nie godała.

Tu kejś znod synek na gnoju jednego „Pierōna” i padoł mi, ize tyn co te ôbrozki maluje, jesce w swojim życiu Gōrnego Ślōnska musioł nie widzieć, a ô grubie to możno jesce ani nie cytoł. Dyć ôn tam w tym „Pierōnie” namalowoł jakegoś gōrnoślōnskego „Grosfatra”, co mo pysk i broda choćby taki stary „maryner” z Holandyje abo z Kelu, a gruba to namalowoł na dole z ôknami. Jesce mi tam synek coś bajdurzōł, alech go nie słuchała, bo to szkoda casu. Juz nawet w Bytōmiu pora porzōndnych chłopōw jedyn numer tego paskudstwa tym sprzedowacōm na ulicach potargali.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Pado mi też mōj stary, ize na gruba jakoś co roz to wiyncej przibywo rozmajitych „praktykantōw” i nigdy ich tyla nie było jak teraz. A sōm to jakeś dziwne „praktykanty”. Niektōrzi majōm szramy na gymbie a wszyjscy wyglōndajōm choćby miymiecke „lojtnanty” i nasi chłopi padajōm, ize tu coś nie sztymuje i te „praktykanty” nigdy sztajgrami nie bedōm, jyno tu musieli po coś inkszego przijść. Zeszłoby sie na nich da pozōr nie jyno w grubie ale tez i tam kaj mieszkajōm.

Wcora my zacyny szkubać pierze. Trza sie uwijać, bo jakby tak co z tego Getrudzinego weselo było, to juz trza zawczasu suć pierziny i zogłōwki. Przisło pora kobiet do szkubanio i bardzo dużo my se pogodały, jyno ô wszystkym tu niechca pisać, bo to dużo takich rzecy, co juz w polskich gazetach stoło. Jednak tez było pora ciekawych wiadōmości, co my se tak po cichu godały jak na tyn przikłod padała jedna szkubacka ze Szarleja, ize tam u nich jest jedna baba, co mo corne włosy i nosi je ôklapiōne i zlokowane na uszach i chodzi po chłopsku. Tōż baba jest takim Judasym, co biere ôd Miymcōw piyniōndze i za to im wszystko dōnosi i nasych ludzi ôpisuje. Zaś jedna z Piekor padała, ize u nich pod Kalwaryjōm mieszko jakoś wojańsko gdowa, co tez bardzo za Miymcami agituje – pōno tez za piyniōndze. Padała tez jak sie nazywo ale juz nie pamiyntōm, jyno mi sie coś metle, ize sie po ôjcach nazywo Dziura cy tam jakoś i bardzo miyndzy wojankami przezywo na Polokōw. Bardzo mi to dziwno, ize te piekarske wojanki sie dajōm ôd takego judosa i ôd jednego „fojermana” za nos wodzić.

Jak przijdōm do szkubanio baby z inszych wsi, to wōm zaś tez nieskorzej napisa, co ône ôpowiadajōm. Pisała mi tyz jedna Klachula aze z Bottropu z Westfal, niejako Marjanna Utrzigymbino i bardzo tam przezywo i nie może sie upamiyntać na tych germańskich gizdōw, co ich tam tak prześladujōm. Ale pise, ize ôni sie tam tez nie dajōm, brōniōm sie jak mogōm i myślōm, ze my tez ô nich pamiyntōmy, i tu u nos Miymcōm tuplowanie za to ôddowōmy. Teraz wos jesce wszystke baby i dziołchy prosa, cobyście se dowały na wszystko pozōr, co sie we wsi i w mieście dzieje. Uważajcie na to, jak tam do jakego Miymca abo do jakej fabryki, kaj, skłodajōm w nocy aby tez i bez dziyń tak na ukrytka jake skrzinie abo paki. Boście już słyszały, wiela to gwerōw i granatōw Miymce sprowadzajōm na Gōrny Ślōnsk a nase chłopy sōm cay dziyń w robocie i nie mogōm tyla widzieć i słyszeć co my. Jak co spōmiarkujecie, to zaroz meldujcie do kōmitetu abo do Francuzōw.

Teraz musa skōńcyć, boch sie tak ino na chwilka urwała ôd roboty, a jesce musa synkowi robotne galoty połotać, bo se kajś ô gwōźdź cało nogawica ôzerwoł.
Potym trza jesce świniōm ôstruzyny i kartofle użgać i po chałupie posprzōntać.

Tōz do widzynio
Rōźla Pyscycka.