Godej, czytej a pisz: Pora słōw ô imiesłowach.
Dejcie pozōr. Jynzyk ślōnski, to niy sōm yno słowa. Niy styknie pomiynić słōw polskich na ślōnski, abo literek „a” na „o”, czy „e” na „y”. Ślōnski literki (ō,ô,) tyż sōm ważne, ale to je wszystko mało. Sōm inksze rzeczy tak samo ważne, a możno i ważniejsze: gramatyka, składnia, ślōnsko budowa zdaniōw.
Dzisiej chcymy napisać pora słōw ô imiesłowach. We j. ślōnskim niy ma ich tela, jak w j. polskim, ale ôstatnio pokazuje sie ich coroz to wiyncyj, a to je problym.
We j. ślōnskim niy ma imiesłowōw przymiotnikowych czynnych, co sie kōńczōm na „-ōncy”. (niy godo sie: idōncy, czytajōncy, piszōncy”)
We j. ślōnskim sōm imiesłowy przimiotnikowe bierne, co sie kōńczōm na „-ny, -ty” (godo sie: zrobiōny, zjedzōny, umyty, wysuty, pozamiatany)
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
We j. ślōnskim niy ma imiesłowōw przisłōwkowych wspōłczesnych, co sie kōńczōm na „-ōnc” (niy godo sie: idōnc, kurzōnc, siedzōnc, godajōnc, jadōnc, jedzōnc, śpiywajōnc, czytajōnc)
We j. ślōnskim niy ma tyż imiesłowōw przisłōwkowych uprzednich, co sie kōńczōm na „-wszy”, abo „-łszy” (niy godo sie: uwidziawszy, zajechawszy, pedziawszy, zjadłszy, ôbuwszy sie, zrobiwszy)
Jak sam treficie jaki felery, tōż napiszcie nōm.
A teraz przikłady, jako sie godo po polsku a po ślōnsku.
PL – po polsku
SI – po ślōnsku
PL: Wyprzedził nas autobus jadący do tej chwili za nami.
SI: Przedjechoł nas autobus, co jechoł do terazka za nami.
PL: Zygmunt, idąc drogą rozmawiał przez telefon.
SI: Ziga szoł drōgōm, a godoł bez mobilniok.
PL: Obiad zjedzony, więc możesz iść na chwilę na podwórko.
SI: Ôbiod zjedzōny, tōż możesz iś na chwila na dwōr.
PL: Dogoniwszy go, oddał mu zgubione dokumenty.
SI: Dogōniōł go, a ôddoł mu stracōne papiōry.
PL: Skończywszy pisać zadanie zaczął czytać książkę.
SI: Skōńczōł pisać zadani, a zaczōn czytać ksiōnżka.
SI: Jak skōńczōł pisać zadani, to zaczōn czytać ksiōnżka.
PL: Jadący rowerem Krzyś wyprzedził idącego pieszo Franka.
SI: Krzyś, co jechoł na kole, przedjechoł Franka, co szoł piechty.
SI: Krzyś jechoł na kole, tōż przedjechoł Franka, co szoł piechty.
PL: Zdjąwszy buty wszedł do pokoju.
SI: Sebuł strzewiki, a wloz do izby.
PL: Zęby masz umyte, a zadanie napisane?
SI: Zymby mosz umyte, a zadani napisane?
PL: Mijając naczyciela pozdrowił go słowami „dzień dobry”.
SI: Mijoł rechtora, tōż pozdrowiōł go słowami „dziyń dobry”
PL: Pomidory dojrzewając, stają się czerwone.
SI: Tōmaty, jak zdrzelōm, to stowajōm sie czerwiōne.
PL: Zdjąwszy płaszcz schował go do szafy.
PL: Seblyk mantel a schrōniōł go do szranku.
