Drach po niemiecku
Aleksander Lubina
Cykl: Literatura na Śląsku i po Śląsku
Drach
Klappentext
Aus dem Polnischen von Olaf Kühl. Die Erde weiß alles. Mit kühlem Blick, der die Zeiten durchdringt, sieht sie alles, was auf ihr geschieht. Sie kennt das Kind Josef Magnor, das im Oktober 1906 den Geschmack der Wurstsuppe schmeckt und nie mehr vergisst. Josef, der im Dreck der Schützengräben von Frankreich landet und später im Bett der jungen Caroline. Dem diese Erde jahrelang ein Versteck im schlesischen Stollen bietet, nachdem er aus Eifersucht eine Tragödie angerichtet hat. Die Erde kennt Nikodem, Josefs Urenkel. Nikodem, der zu seiner Geliebten zieht, aber von seiner Frau und Tochter nicht loskommt, auch nicht von dem schönen Haus, das er sich, gefragter Architekt des neuen Polen, gebaut hat – alles entgleitet ihm, auch die Geliebte. Was wird er retten können? Die Erde kennt das Ende, sie bleibt grausam kalt. Szczepan Twardoch lässt die Erde selbst erzählen – den Drachen, der den Menschen ausspeit und ihn wieder verschlingt.
Notatka Wydawnicza
Przetłumaczone z języka polskiego przez Olafa Kühla. Ziemia wie wszystko. Chłodnym spojrzeniem przenikającym czas widzi wszystko, co ją spotyka. Zna małego Josefa Magnora, który w październiku 1906 roku skosztował wusztzupy i nigdy go nie zapomniał. Zna Josefa, który ląduje w brudzie francuskich okopów, a później w łóżku młodej Caroline. Którego ta ziemia przez lata daje schronienie w śląskim szybie, po tym jak z zazdrości spowodował tragedię. Ziemia zna Nikodema, prawnuka Józefa. Nikodem, który wprowadza się do kochanki, ale nie może oderwać się od żony i córki, ani od pięknego domu, który dla siebie wybudował on, poszukiwany architekt nowej Polski – wszystko mu się wymyka, łącznie z kochanka. Co uda mu się uratować? Ziemia zna koniec, pozostaje okrutnie zimna. Szczepan Twardoch pozwala ziemi opowiedzieć historię samej siebie – Drachowi (smokowi), który wypluwa ludzi i ponownie ich pożera.
Rezensionsnotiz zu Frankfurter Allgemeine Zeitung, 16.06.2016
Rezensentin Katharina Teutsch hat nur einen Einwand gegen Szczepan Twardochs fantastischen Roman. Die Erde, bei Twardoch Protagonistin, neigt zu sehr zum “Gründeln”. Dabei ist sie bevölkert mit einem faszinierenden Personal, findet Teutsch. Twardoch erschafft ein Epos aus der Perspektive der Erde, meint sie, erzählt von den Schicksalen Schlesiens, von Kriegstoten und Liebesgeschichten, vom Mittelalter und der Zeit des Turbokapitalismus in einer Weise, die mitunter zwar raunend erscheint, aber die Vielschichtigkeit der Geschichte zu einem Tableau verdichtet und die Widersprüche nationaler Identitäten einfängt. Meisterlich findet Teutsch die Montage im Text, das Vor- und Zurückspringen der erzählenden Instanz durch die Zeit, ferner den Rhythmus und den hinter allem stehenden Rechercheaufwand, den der Autor für Teutsch zweifellos betrieben hat. Mit seinen auf reale Vorbilder verweisenden Geschichten und Figuren scheint Teutsch der Band als so etwas wie eine Antwort auf Maria Janions These vom “west-östlichen Bewusstsein” der Polen.
Recenzentka Katharina Teutsch ma tylko jedno zastrzeżenie do fantastycznej powieści Szczepana Twardocha. Ziemia, bohater Twardocha, jest zbyt podatna na „fundamentalność”. Zaludnia opowieść fascynującymi postaciami, mówi Teutsch. Twardoch tworzy epopeję z perspektywy ziemi – twierdzi recenzentkai, opowiadając o losach Śląska, o poległych na wojnie i historiach miłosnych, o średniowieczu i czasach turbokapitalizmu w sposób, który czasem wydaje się szeptem, ale kondensuje złożoność historii na tableau i oddaje sprzeczności tożsamości narodowych. Teutsch podkreśla mistrzowski montaż powieści, przeskakiwanie instancji narracyjnej w czasie, a także rytm i wysiłek badawczy stojący za wszystkim. Teutscha twierdzi, dzięki swoim opowieściom i postaciom opartym na prawdziwych wzorach, tom wydaje się być czymś w rodzaju odpowiedzi na tezę Marii Janion o „świadomości zachodnio-wschodniej” Polaków.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Odsyłam do cyklu Moc kultury (znajdziecie tam Państwo przeszło 50 tekstów) oraz do cyklu Piękno poezji (znajdziecie tam Państwo kilkanaście tekstów o poetach i poetkach ze Śląska).
