DNA Majstra. Fto zakłodoł Piasta? – z archiwum ŚlOZPN
Finał ligi Majstrōw za nami. Czekōmy na nastympny. Nojlepij ze ślōnskim udziałym, pra? Ja, na bezrok teoretycznie bydzie to możliwe (trza chyba dodać YNO teoretycznie). Wielkich sukcysōw Piasta Glywice w Lidze Majstrōw mono i bydzie biyda sie doczkać, ale już same to że po 30 latach fusbalowy Majster Polski je nazod na Gōrnym Ślōnsku to bez godki powōd do uciechy. Sōm my aby rychtyg radzi…?
Nastroje na Ślōnsku wymiyszane. Toć, Legii sie sam “za fest” niy przaje, ale niy kożdy kibic fusbalu ze Ślōnska mo rod, że to gynau Piast zrobiōł Majstra. Piast fluchci na Gōrnika. Gōrnik pierōni na Piasta. Znōmy to. Kibolowe miyłości, niy-miyłości przeważnie za fest mie niy rajcujōm, chocioż nikedy zdrzōdło tych relacyji je ciekawe. Kibice szukajōm swojigo wspōlnego DNA, wynokwiajōm rozmańte mity założycielski, bardzij, abo mynij sparte na realiach, beztōż godo sie ô klubach grubiorzy, powstańcōw, Hanysōw czy repatriantōw. Niy idzie ale ukryć, że ślōnski kluby rychtyg sie tym DNA rōżniōm. Kej podziwōmy sie do zadku, nojlepij bydymy to widzieć na powojynnych szpilach założōnej bez wysiedlyńcōw z Krysōw Wschodnich Polōnii Bytōm z Ruchym Chorzōw i inkszymi ślōnskimi klubami autochtōnōw, kaj haje były standardym. Relacyje fusbalistōw a kibicōw zza Buga ze Ślōnzokami to ale tymat na dłōgszo analiza kaj indzij. Na Piaście Glywice tak srogich hajōw raczyj niy było, ale rodowodym bliżyj im chyba do Polōnii Bytōm niż do Ruchu abo Gōrnika. Sam dochodzymy do kluczowego w tym tekście pytanio. Jako to z tym nowym majstrym? Pod wiela ślōnski bōł/je glywicki Piast? Kim sōm/byli fusbaliści a kibice tego klubu?
Piast Glywice powstoł w czyrwcu 1945 roku. Wiynkszościōm piyrszego zarzōndu byli jak to sie godało repatrianci ze wschodu. Sōm herb Piasta nawiōnzuje do pochodzynio jego założycieli. Użyte farby były erbniynte po nojwiynkszym klubie z Krysōw Wschodnich, Pogoni Lwōw (tak jak w Polonii Bytom i Odrze Opole). Czynś kibicōw glywickij ekipy sztyjc rada ôdwołuje sie do krysowej historyji klubu. Trza, ale wiedzieć, że niy wszyjscy fusbaliści powojynnego Piasta skludziyli sie ze wschodu, chocioż bez godki to ôni byli tamek wiynkszościōm we 1945 czy 1946 roku. Kej podziwōmy sie na listy zgłoszōnych wtedy do Piasta groczy, dōmy pozōr na lekki etniczny miszōng. We sekcji juniorōw z Krysōw Wschodnich pochodziyło 22-ōch zawodnikōw (nojwiyncyj: Lwōw – 12, Stryj – 6), ze Ślōnska dwanostu (Glywice – 10, Zobrze, Dōmbrōwka) i z cyntralnej Polski dwōch. We rezerwach grały yno dwie ôsoby ze Ślōnska (żodyn z Glywic), 14 z Krysōw (w tym 8 ze Lwowa), dwie z cyntralnej Polski i jedna urodzōno we Francyji. We piyrszym składzie ôdsetek Ślōnzokōw bōł nojwiynkszy, ale i sam niy dorownywoł Krysowiokōm. Na piynciu groczy urodzōnych na Ślōnsku (w tym trzech w Glywicach) przipadało siedmiu z Krysōw (w tym sztyrech ze Lwowa) i dwōch z cyntralnej Polski.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Piast Glywice w swojij przeszłości zasłynōł z wyszkolynio poru znanych modych groczy, wymiynić sam trza na zicher Lucjana Brychczego, Włodzimierza Lubańskigo, Joachima Marxa a Andrzeja Buncola. Były to i rodowite Ślōnzoki i ludzie, kerych familie skludziyły sie na Ślōnsk po II wojnie światowej. Terozki tyż klub prōbuje inwestować w szkolyni modych i skludzani wyrōżniajōncych sie groczy z regiōnu. W piyrszym składzie, kery zrobiōł majstra zmieściyło sie ale yno dwōch synkōw ze Ślōnska Martin Konczkowski z Rudy Ślōnskij i wychowanek Patryk Dziczek z Glywic. Kibice Piasta to tyż kulturowy miszōng. Terozki już na dyć same pochodzyni z Glywic godo przeważnie ô miyszanych korzyniach (Ślōnsk-Kresy-Cyntralno Polsko). Moc miyszkańcōw miasta ale ôdcino sie ôd erbowizny Piasta. Tym bardzij ci co mieszkajōm we dzielnicach na kraju Gliwic. Przeważnie kibicuje sie tamek bezmałaś Gōrnikowi ze sōmsiednigo Zobrzo.
Wniosek przełōmowy niy bydzie. Ani “echt ślōnski” ani “blank krysowy” tyn Piast niy bōł ani ni ma. Yno jaki to mo znaczyni?
Ważne że Legia niy wygrała, pra?
*Informacyje ô powojynnej kadrze Piasta wysznupane w dokumyntach Wydziału Gier i Dyscypliny Śląskigo Okręgowego Związku Piłki Nożnej dostympne w Archiwum Państwowym w Katowicach.
Grzegorz Buchalik – etnolog, historyk, felietōnista, fusbalista. Kludzi bloga Ślōnski Fusbal:
https://www.facebook.com/SlonskiFusbal/