Co nieco ô naszej godce

Za niedłōgo, bo już 21 lutego, mōmy Miyndzynarodowy  Dziyń Jynzyka Ôjczystego, a takim  jynzykiym dlo nas Slōnzokōw je naszo godka ô kierej tera sie tak wiela rozprawio. Niy chca być mōndrzejszo ôd znawcōw i rozmańtych uczōnych jynzykoznawcōw, kierzi spiyrajōm sie na tyn tymat czy ta godka to jynzyk, gwara, dialekt czy możno jeszcze co tam inszego, bo dlo mje to ni mo znaczynio. Ważne je, że pamiyntōm i godōm tak, jak mje nauczyli ôjcowie i starziki.

Kożdy s nos, jako że żyjymy we Polsce winiyn szkryflać i godać piyknie po polsku, ale niy idzie tyż  zapōminać ô jynzyku naszych starzikōw, bo sōm my im to przeca winni. Starsi pamiyntajōm czasy, kiedy we szkole za godka po naszymu ôbniżōno noty s zachowanio, dostowało sie tyż chiby po packach i niejedna linijka była złōmano, bo przeca we szkołach nie szło myśleć, a co dopiyro godać „po naszymu”. Jak kieryn bajtel godoł po ślōnsku, to mioł tyż przechlapane u rechtorōw i na kożdym kroku bōł ubijany. Co kwila ôjcowie byli wzywani do dyrektora, a że miyszkōmy w Polsce, to tu sie mówi a niy godo – słyszeli ôd władz szkolnych i rechtorōw .

Jak szkolorz mioł mōndrych ôjcōw, to pōł biydy. Dziecka niby to dostowały szmary za te godani, ale we duszy po cichu ôjcowie mieli w zocy, że dziynki  tym bajtlōm, ta nasza godka sie niy straci. Jak ôjcowie byli za fest przemōndrzali, abo boli sie, że  s nich i ze synka czy cery bydōm sie śmioli, to było lani. Nijedyn szkolorz dostoł poskiym po rzici i to tak, że zapamiyntoł do końca życio. To możno i pōmogało, ale niy u wszystkich, bo przeca we chałupie i tak sie godało.

Miyszkōmy w Europie, uczymy sie inszych jynzykōw i to sie chwoli, ale na piyrszym placu mo być nasza slōnsko godka. Niy może być tak, żeby młodzi yno umieli piyknie mówić, a godać to już by dlo nich była wielko gańba i jak by to pedzieć we ich  jynzyku „to wielki obciach.” Tōż trza zadbać ô to, żeby za pora lot ta godka sie niy straciła. Przeca jak by tej naszej godki niy flegowali i niy przekazywali młodszym pokolyniōm, to nasze wnuki niy wiedziały by co to gruba, familoki, szkryflani czy tyż ôsprowiani.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Kożdy narōd żeby sie niy stracioł s mapy świata musi dbać ô swoj jynzyk i zwyczaje, a wto nojlepi umi ô to zadbać jak niy mamuka kiero ôd małego uczy bajtle swoji godki. Możno we dzisiejszych czasach dziecka niy przywiōnujōm do tego taki wogi ale jak dorosnōm na pewno bydōm mieć we zocy to co jim mamulka przekozała i czego jich nauczyła toż.

Ucz mamulko swoji bajtle

godki by jōm w zocy miały

choć wyfurgnōm jak ptok z gniozda

nigdy jōm niy zapōmniały

Ucz godki co kōnskiym Ciebie

na dycko w serce wszkryflano

bo godka to zocny geszynk

w pamiynci dziecek ôstanie

Ucz słōw co jak sznita chleba

w kierych je pszoci do brata

ucz słōw prostych jak różaniec

to przetwiōm do końca świata

Regina Sobik