Canon Silesiae – co to takiego?
W 2012 roku, kiedy zarejestrowano Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej, postanowiło wzmacniać tożsamość śląską głównie poprzez działania kulturalne. Jednym z nich był pomysł na serię wydawniczą „Canon Silesiae„. Jej celem miało być przybliżanie czytelnikom dziedzictwa kulturowego Górnego Śląska, jego bogactwo i różnorodność. Główny nacisk położono na książki beletrystyczne i tak powstały serie: Canon Silesiae – Ślōnskŏ Bibliotyka oraz Canon Silesiae – Bibliotyka Tumaczyń. Zdecydowano się na nazwę dwuczłonową, łacińsko-śląską. Łacińską, ponieważ, jak zaznacza prof. Joanna Rostropowicz: „śmiało możemy uznać łacinę za język ‘najbardziej śląski’, bo był zwornikiem tej wielobarwnej społeczności przez wiele wieków, niemal do końca XVIII wieku”. I śląską, bo zjawisko renesansu ślōnskij gŏdki, jej podniesienia do rangi równoprawnego kodu komunikacji, jest świadectwem żywotności górnośląskiej tożsamości i zobowiązaniem do jej kultywowania.
Inspiracją do tej powołania takiej serii były dwie publikacje: „99 książek, czyli mały kanon górnośląski” Zbigniewa Kadłubka i Łucji Staniczek oraz Fabryka Silesia 1/2012 (Czterdziestu wybiera kanon). W obu w/w publikacjach starano się opracować kanon literatury górnośląskiej, czerpiący z wszystkich języków (polskiego, niemieckiego, czeskiego, łaciny, śląskiego, etc) w których artyści urodzeni bądź tworzący na Górnym Śląsku literacko nawiązywali do regionu. Okazywało się, że wiele z tych ważnych pozycji jest obecnie niedostępnych dla czytelników lub nigdy nie zostały przetłumaczone na język polski bądź śląski (np. „Ostwind” Augusta Scholtisa). Pomysłodawcy Canonu Silesiae postanowili temu zaradzić.
Z czasem serię poszerzono o wydawanie książek o charakterze historycznym i powstała seria Canon Silesiae – Ślōnske Dzieje. Partnerem serii od początku było wydawnictwo Silesia Progress, które po sądownej decyzji o zawieszeniu działania SONŚ przejęło na siebie całkowity ciężar dalszego wydawania książek w ramach wszystkich serii.
Do tej pory ukazały się następujące książki:
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Zbigniew Kadłubek – „Listy z Rzymu„
Ajschylos – „Prōmytoj przibity„, tłum. Zbigniew Kadłubek
Mirosław Syniawa „Dante i inksi„, tłumaczenie poezji światowej na śląski
Henryk Waniek „Jak Johannes Kepler, jadąc do Żagania na Śląsku, zahaczył o księżyc„
August Scholtis „Wiatr od wschodu„, tłum. Alois Smolorz
Robert Burns „Wiersze i śpiywki„, tłum. Mirosław Syniawa
Henryk Waniek „Obcy w kraju urodzenia„
Charles Dickens „Godniŏ pieśń„, tłum. Grzegorz Kulik
Mirosław Syniawa „Cebulowŏ Ksiynga Umartych„
Krystian Gałuszka „Księga Raziela„
oraz w serii Canon Silesia – Ślōnske Dzieje:
Jerzy Ciurlok „Ich książęce wysokości. Część górnośląska„
Eva Tvrda „Dyskretny urok Śląska„, tłum. Karolina Pospiszil
Jerzy Ciurlok „Ich książęce wysokości. Część dolnośląska„
„Dziennik ks. Franza Pawlara” w red. Leszka Jodlińskiego
Wilhelm Gorecki „Rowój przemysłu na Górnym Śląsku w XVIII i XIX wieku„
Eva Tvrda „Dziedzictwo„, tłum. Karolina Pospiszil
Helena Buchner „Hanyska„
Helena Buchner „Dzieci Hanyski„
Od przyszłego tygodnia będziemy publikować po fragmencie każdej z nich.