Canon Silesiae #8: Charles Dickens “Godniŏ Pieśń” (tłum. Grzegorz Kulik) – fragmenty

“Godniŏ pieśń” to śląski przekład klasycznego dzieła bożonarodzeniowego Charlesa Dickensa “A Christmas Carol” (pol. “Opowieść wigilijna”) dokonany przez Grzegorza Kulika. Książka ilustrowana jest obrazkami Johna Leecha z pierwszego angielskiego wydania z 1843 roku.

Stymp Grzegosza Kulika:

Rŏd mōm Lōndyn i wszyjsko, co brytyjske. Niy ma takij drugij wyspy na Ziymi, co ś nij wyszłoby tela wielkich muzykōw, pisŏrzōw, aktorōw, i co jejich mŏwa rozeszłaby sie na cołki świat. A jednak Dickens napisoł po francusku we listku do kamrata „La difficulté d’écrire l’anglais m’est extrêmement ennuyeuse. Ah, mon Dieu! si l’on pouvait toujours écrire cette belle langue de France!”. To znaczy „Ciynżkość pisaniŏ po angelsku mierzi mie bez miary. Ach, mōj Boże! Keby my ino mogli dycki pisać we tyj piyknyj gŏdce Francyje!” Wychodzi na to, iże niyma ważne, we jakim miyjscu je naszŏ gŏdka, bo my zōwizō zŏwiszczymy inkszym poezyje, literatury, estetyki, melodyje i wszyjskigo inkszego. I zdŏ sie, iże tak samo je z nami, bez to Ślōnzŏk mŏ tyż taki kōmpleks gŏdki. Szłoby skuli tego pōmyśleć, iże tym przekłŏdym prōbujã coś udowodnić; że chcã nim krziknōńć „Patrzcie, po ślōnsku idzie napisać to samo, co po angelsku!”. Ale jŏ niy chcã nic udowŏdniać. Niy chcã żŏdnymu nic pokazować. Ślōnskŏ mŏwa to je przecã take samo tworziwo literacke, jak kŏżde inksze. Wierzã, iże ta ksiōnżeczka prziniesie Czytŏczowi moc radości.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Grzegorz Kulik – ur. we 1983 r. w Bytōmiu. Bloger, autōr ślōnskich przekłŏdōw “Dracha” ôd Szczepana Twardocha i “Małego Princa” ôd Antoine’a de Saint-Exepuryego, Euro Truck Simulator 2, Gwiezdnych Wojyn, platformy WordPress i inkszych. Prōmuje ślōnskõ mŏwã swojim kanałym „Chwila z gŏdkōm” we serwisie YouTube, kaj ekleruje jij prawidła.

Fragmynt “Godniyj Pieśni” (kursywą fragment czytany pod tekstem)

– Pamiyntŏsz drōgã? – spytała mŏra.
– Pamiyntōm? – krziknōł Scrooge ze ynergijōm. – Jŏ mogã sam iść na ślepo!
– Dziwota, żeś ô nij niy pamiyntoł tela lŏt! – dojzdrzoł duch. – Idymy dalij, pōdź.
Szli drōgōm, a Scrooge poznŏwoł kożde wrota, kożdõ sztangã a kożdy strōm; aż małe tŏrgowe miasto pokŏzało sie daleko ze mostym, kościołym i zawijanōm rzykōm. Pŏrã ôzkosmanych kōnikōw leciało w jejich strōnã ze synkami na rzbietach, co wołali za inkszymi synkami we kolasach, co je gospodŏrze kuczerowali. Wszyjscy ci chopcy byli we szumnyj launie, a larmowali aż wielke pola były połne uciesznyj muzyki, choby luft sie ś niymi śmioł!
– To sōm ino ciynie tego, co było – pedzioł duch. – Niy widzōm nŏs.
Szwarne wandrusy zbliżyły sie, a Scrooge znoł miana ôd kożdego ś nich. Jak bardzo bōł rŏd ich widzieć! We zimnym ôku sie płaczka pokŏzała, a serce mocnij zabiyło, jak ich widzioł przejyżdżać kole nich. A jaki rŏd bōł słyszeć ich winszować sie radosnych Godōw, jak rozjyżdżali sie do dōmōw na krziżōwce. Co to były radosne Gody dlŏ Scrooge’a? Co mu ône dobrego prziniosły?
Szkoła niyma cołkym pustŏ – pedzioł duch. – Samotne dziecko, co je kamraciŏ ôstawiyli, durch tam je.
Scrooge pedzioł, że to wiy. I zapłakoł.
Zeszli ze głōwnyj ulice i hned doszli do rezydyncyje ze czerwōnyj cegły ze kokotym na dachu. To było wielke stawiynie, ale roztōmajte fortuny go tykały, pōniywŏż sroge biōra niy fōngowały, ściany były wilgłe i ôbrośniynte mchym, ôkna potrzaskane, a wrota zarōściałe. Ptŏki ćwiyrkały i łaziyły po masztalniach, a rymizy i kolnie porosły trŏwōm. We postrzodku lepij niy wyglōndało. Flōra była ciymnŏ, a bez ôtwarte dźwiyrze ze izb szło dojzdrzeć, iże ône były słabo ômeblowane, zimne i sroge. We lufcie czuć było ziymisty smak i brak wszyjskigo, a to jakoś spōminało ô stŏwaniu za wczas rano i utramyntnym głodzie.
Przeszli na drugõ strōnã antryja, do dźwiyrzi ze zadku chałpy. Ôtwarły sie przed niymi i pokŏzały dugõ, pustõ, mankulijnõ izbã, co zdŏwała sie jeszcze barzij pustŏ skuli rajōw ławek. Na jednyj ś nich siedzioł samotny synek i czytoł przi słabym ôgniu, a Scrooge siŏd i zapłakoł nad swojim dŏwno zapōmnianym sobōm.
Niy skryte echo we chałpie, niy piskanie myszy pod dylōwkami, niy wiater postrzōd bezlistnych gałyńzi ôd tŏpōla we zygrodzie za ôknym, niy lŏtanie dźwiyrzi ze pustego werku tam a nazŏd, niy, niy trzaskanie we ôgniu, ale cosik chyciyło Scrooge’a za serce i wyciskało ś niego wiyncyj a wiyncyj płaczek.
Duch chyciōł go za ramiã i skŏzoł na zaczytanõ modszõ wersyjõ ôd niego. Narŏz za ôknym pokŏzoł sie chop we auslyndzkim ôblyczyniu. Wyglōndoł istnie i wyraźnie; za pasym mioł topōr a kludziōł za huzdã ôsła ôbwieszōnego drzewym.
– Dyć to je Ali Baba! – krziknōł Scrooge we zachwycyniu. – Stary, dobry Ali Baba! Ja, ja, wiym! We jedne Gody, jak żech sam ôstoł sōm, ôn dō mie prziszoł. Biydny synek! – pedzioł Scrooge – I Walynty, i Orsōn! I tyn, co w badkach go we wrotach do Damaszku ôstawiyli spać. Widzisz go? I syn ôd Sułtana, co sie mioł żynić ze Pryncesōm!
Suchać Scrooge’a używać cołkõ swojã ynergijõ na take rzeczy ze nojcudaczniyjszym głosym kajś miyndzy śmiychym a płaczym i dziwać sie na jego podniecōnõ twarz. To by bōł widok dlŏ jego kamratōw ôd biznysu we mieście.
– A tam papagaj! – krziknōł Scrooge. – Cołki zielōny a żōłty na ôgōnie i choby szałŏt na gowie; tam je! Biydny Robinson Crusoe wołoł go, jak wrōciōł do dōm po przepłyniyńciu naôbkoło wyspy. „Biydny Robinsonie, kajś to bōł?” Ôn myśloł, iże to bōł śnik, a to tyn papagaj, wiysz? A tam Piōntek uciykŏ do małyj zŏtoki. Halo! Hop! Halo!
Narŏz tak wartko, jak nigdy mu sie niy trefiało, zestaroł sie nad tym swojim modym sobōm.
– Biydny synek!
I zaś zapłakoł.

– Jŏ bych chcioł – Scrooge zabōnczoł, wraziōł rynkã do kabzy i ôbejzdrzoł naôbkoło po tym, jak wytar ôczy rynkŏwym – ale już za niyskoro.
– Co ci je? – spytoł duch.
– Nic – pedzioł Scrooge. – Nic. Taki mody synek śpiywoł „Cichõ Noc” we mojich dźwiyrzach wczorej na wieczōr. Mōg żech mu co dać.
Mŏra ôśmioła sie dobrotliwie, machła rynkōm, i pedziała:
– Pōdź, ôbejzdrzimy inksze Gody!
Mody Scrooge urōs trochã, a izba zrobiyła sie barzij ciymnŏ i czŏrnŏ. Dylōwki sie zetarły barzij, ôkna popynkały, kōncki gipsu poślatowały z gipsdeki i pokŏzały gołe lajsty. Jak to wszyjsko zafōngowało, to Scrooge wiedzioł tela, co wy. Wiedzioł, że to było recht, i że wszyjsko wyglōndało tak, jak kejś; iże zaś bōł tam sōm, kedy inksi chopcy pojechali do dōm na Gody.
Niy czytoł już, ale łaziōł tam i nazŏd strŏpiōny. Scrooge dziwoł sie na ducha, smutno pokryńciōł gowōm i zestarany wejzdrzoł na dźwiyrze.
Ôtwarły sie. Małŏ dziouszka, dużo modszŏ aniżeli synek, weszła wartko do izby, uwiesiyła mu sie na karku i gŏdała mu „roztōmiyły braciszku”.
– Prziszłach cie weznōńć do dōm, braciszku! – pedziało dziecko, zaklaskało rōnczkami i zegnyło sie ze śmiychu. – Do dōm, do dōm, do dōm!
– Do dōm, Fanny?
– Ja! – pedziała dziouszka połnŏ uciechy – Do dōm, na zawdy. Tatulek je szczodliwszy i to je terŏz upragniōny dōm! Tak miyło dō mie gŏdoł jednyj nocy, kej żech szła spać, iżech niy bała sie spytać jeszcze rŏz, jeźli możesz wrōcić. I pedzioł, że ja! I wysłoł mie we kolasie, coby prziwiyźć cie nazŏd. Boś już je bezma majorynt! – pedziało dziecko i ôtwarło szyroko ôczy. – I nigdy już sam niy wrōcisz. Ale nojprzōd przepyndzymy społym cołke Gody i bydymy mieć nojwiyncyj uciechy na świecie.
– Z ciebie już je kobiyta, Fanny! – krziknōł synek.
Klasła w rynce, ôśmioła sie i chciała tyknōńć ôd niego gowy, ale była za małŏ, tōż zaś sie ôśmioła, stanyła na palcach, chyciyła za kark i zaczła ciōngnōńć ze tōm swojōm dziecińskōm przepadzitościōm do dźwiyrzi, a ôn niy mōg nic inkszego zrobić, ino za niōm iść.

Do posłuchania fragment “Godniyj pieśni”. Słaba jakość dźwięku, dlatego słuchać GŁOŚNO 🙂