Bytom: wystawa „Skarby śląskiej szafy”

22 września 202229 września 2022 Redakcyjŏ 1 Kōmyntŏrz

Jakla, purpurka, merynka – zapomniane części garderoby, które dla naszych śląskich prababek były miarą ich statusu materialnego i wyznacznikami tożsamości ponownie ożyją! Wszystko za sprawą wystawy, którą szykuje Muzeum Górnośląskie w Bytomiu. Bytomska placówka przygotowuje unikatową w skali kraju wystawę etnograficzną „Skarby śląskiej szafy”. Jesienią w salach wystawienniczych zostaną zaprezentowane ludowe stroje wszystkich regionów Śląska. Warto dodać, że Muzeum Górnośląskie jest w posiadaniu największej w kraju i wyjątkowej kolekcji strojów śląskich, wśród których znaleźć można eksponaty datowane na koniec XVIII wieku.

Strój śląski, przez wielu kojarzony z pożółkłymi fotografiami z albumów naszych przodków, dziś przeżywa swój renesans. Młodzi projektanci mody tworzą kolekcje inspirowane zdobieniami strojów ludowych naszego regionu, motywy etno wykorzystywane są jako nowoczesny design na ubraniach, torbach, naczyniach czy przedmiotach gospodarstwa domowego. Celem wystawy jest podsycanie zainteresowania tradycjami regionu, wzmacnianie poczucia własnej tożsamości poprzez pokazanie – na przykładzie stroju z jednej strony różnic w subregionach Śląska, a z drugiej strony elementów wspólnych. Wystawa ma służyć wzmacnianiu więzi międzypokoleniowych. Ma być pomostem pomiędzy młodymi ludźmi dla których strój ludowy jest egzotyką, znaną z opowieści starszych osób a ludźmi dojrzałymi, którzy pamiętają czasy, gdy na ulicach Śląska „chodziło sie po chopsku” czyli ubranym w strój ludowy – mówi Anna Grabińska-Szczęśniak, kuratorka wystawy. Ekspozycja jest także odpowiedzią na liczne społeczne inicjatywy mieszkańców Śląska, którzy coraz częściej wyciągają z szaf ubrania przodków, odświeżają je, szyją brakujące elementy stroju i ubierają się np. na święcenie potraw w Wielką Sobotę, procesję Bożego Ciała, czy celebrowane na Śląsku uroczystości odpustowe. Tak jest między innymi w dzielnicy Bytomia-Rozbarku, Lipinach czy Radzionkowie.

Dej pozōr tyż: Fest „Kordian” – Narodowe Czytanie w Bibliotece Śląskiej

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Na temat ludowych strojów na Śląsku napisano wiele publikacji, zarówno monograficznych jak i dotyczących wybranego regionu. Natomiast wystawy etnograficzne w ostatnich dziesięcioleciach, prezentowały wyłącznie stroje wybranego regionu. Muzeum Górnośląskie w Bytomiu chce zaprezentować ludowe stroje wszystkich regionów Śląska, w przeważającej części opierając się o własne zbiory, w tym unikatowe eksponaty przedwojenne.

Ponieważ stroje ludowe to nie tylko ich wygląd, ale również forma, konstrukcja, materiały, ozdoby, a także historia, nazewnictwo i funkcja wystawa jest planowana w taki sposób, by ukazać wszystkie te aspekty. Główną rolę grają eksponaty, prezentowane na manekinach i w zaaranżowanej przestrzeni. Znaczenie obrzędowe, społeczne czy wierzeniowo-magiczne zostanie dopowiedziane odpowiednią scenerią, podobieństwa czy różnice w stosunku do sąsiadów zostaną przedstawione na planszach oraz fotografiach archiwalnych– mówi Anna Grabińska-Szczęśniak.

Dopełnieniem szykowanej na jesień wystawy „Skarby śląskiej szafy” będzie międzynarodowa konferencja naukowa „Kultura tradycyjna jako doświadczenie i wyzwanie badawcze” organizowana w Muzeum Górnośląskim w Bytomiu wraz z Polskim Towarzystwem Ludoznawczym.