Anaberg z każdyj strōny #2 Figurka
Choć je ubranŏ w skrōmni, zielōni klajd i czerwōni mantel i mŏ yno trocha pōnad pōł metra wysokojści, je znanŏ nie yno na Ślōnsku, ale w całyj Europie. Nie do kōńca wiadōmo skōnd pochodzi, ani wiela mŏ lŏt. Pewny je yno, że przedstawiŏ Świyntŏ Anna do kupy z Marijōm i Jezusym.
Ô figurce Świyntyj Anny Samotrzeciyj idzie padać, że je tak samo tajemniczŏ, jak postać Świyntyj, kerŏ przedstawiŏ. Ô Św. Annie, mutrze Marijy i Ōumie Jezusa, wiymy przeca niewiela – nie stoi ô niyj nic w Ewangelii, a ô jyj życiu dowiadujymy se yno z apokryfōw. Je patrōnkōm małżyństw, matek, wdōw, żeglarzi, gōrnikōw, ale tyż dobryj śmierci.* Ks. Jan Górecki w swojyj ksiōnżce zauważoł, że „w religijnyj świadōmości Gōrnoślōnzŏków Św. Anna je tyż patrōnkōm wiynzi rodzinnich i łōnczniczkōm pokolyń.”
Na Ślōnsku kult Św. Anny rozwijoł se ôd XIV wieku i poza ôkresym reformacji, mioł se bardzo dobrze. Ślōnsky miejsca poświyncōny Św. Annie do dzisiej prziciōngajōm moc wiernich (poza Anabergym jeszcze np. nŏstarszŏ kaplica w Ôpolu, nŏwiynkszi kościōł w Ôleśnie).
Nie wiadōmo skōnd figurka Św. Anny se wziyła na Anabergu, a wcześni na Górze Chełmskyj. Lygynda głojsi, że zostawiōł ja tam wracajōnci z wojny hiszpański ksiōnże, kerygo woły zaparły se na wiyrchu i nie chciały iś dali. Bezmajś widzioł w tym bożi znak i władca fundnoł w tym miejscu kościōł i zostawioł w niym figura. W XVII wieku jak prziszły Franciszkany na gōrze stoł już kościōł pośwyncōni św. Annie. Nie ma wiync żołdnich dokumyntōw, kery potwierdzałyby pochodzyni rzejźby. Wiadōmo yno, że w XVI wieku do ôtworu w gowie św. Anny wrażōno sprowadzōny z Francji relikwiy.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Zrobiōnŏ z jednygo kōnska lipowygo drzewa figurka stoła kedyś w ôłtŏrzu bocznym i dopiyro pod kōniec XIX wiekudostała swōj hōnorowi plac na wiyrchu ôłtŏrza głōwnygo. Figura była trzi razy malowanŏ – ôbecnie św. Anna mŏ zielōni klajd i czerwōni mantel, a trzimanŏ przez nia Marija ubranŏ je w długi bordowi klajd, zajś Jezus – choć przedstawiōny jako sagate dzieciōntko – je wiynkszi ôd swojyj matki! Możno bestōż, żeby podkreślić, że Jezus je w tyj hierarchii ważniejszi. To wszystko je na codziyń niewidoczny dlŏ ôdwiedzajōncych sanktuarium, bo ôrginalnŏ figura w bazylice ôblykanŏ je w ôdpowiednim do ôkresu liturgicznygo kolorze peleryna – tak, że wyrzeźbiōnym postaciōm widać yno gowy. Całŏ figura idzie ôbejrzeć w muzeum klŏsztornym przed wejściym na chōr bazyliki – znajduje se tam kopia figury, kerŏ tyż już kedyś miała do ôdegrania ważnŏ rola…
Bez drugŏ wojna światowŏ franciszkaniy zostali wypyndzyni. Jeden z ojcōw ukrŏd ôrginalnŏ figura z kościoła, a na jyj placu zostawioł zrobionŏ przez brata Leonarda Bannerta kopia. Ôrginał trefioł we wielkyj tajymnicy do sióstr franciszkanek – najpiyrw do Ôpolŏ, potym do Kłodzka. Po wojnie wrōciyła na swōj plac. Zaryzykuja teza, że wrōciyła do dōm.**
*Na środku deki w prezbiterium bazyliki na Anabergu pokazanŏ je śmierć Świyntyj Anny, kerŏ umierŏ przi swojym chopie Joachimie i przi Świyntyj Rodzinie, a jyj cera Marija podowŏ umierajōncyj Annie jyj wnuka Jezusa. Polecōm tyn fresk waszyj uwadze przi nastympnym bezuchu!
** Wiycie, że Jezus bōł Ślōnzŏkym? … Przeca miōł Ōuma na Anabergu!
Monika Twardoń – absolwentka filologii germańskiej na Uniwersytecie Wrocławskim, nauczyciel i tłumacz języka niemieckiego, flecistka, konferansjerka, Ślązaczka z pochodzenia i z zamiłowania.
