A. Lubina: Literatura (do czasów Petera Handke)? Wszystko głupie, niedorzeczne, małostkowe

12 listopada 201914 listopada 2019 Aleksander Lubina

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Wczesną jesienią 1974 wszedłem pierwszy raz do czytelni Instytutu Filologii Obcych Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu – ulica Bando 10. Na półce oklejonej białą kartką Filologia Germańska stało pół, pół, pół słownika polsko niemieckiego. Od L do Z? Pół słownika na półce, pół, pół i nic więcej. Nic więcej oprócz pustki.

Późną jesienią 1975 określałem temat pracy pisemnej po czwartym semestrze. Wszedłem do czytelni Instytutu Filologii Obcych Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu – ulica Bando 10, wyjąłem skrzynkę katalogową, sprawdziłem, co tu też mają, żeby pisać w oparciu o książki z czytelni…

Bez długiego zastanawiania wybrałem autora obecnego w katalogu wieloma tytułami i o większości z nich pisałem w Sosnowcu w roku 1976 wiosną:

Die Hornissen. Roman. 1966; Publikumsbeschimpfung und andere Sprechstücke, 1966; Begrüßung des Aufsichtsrates. Frühe Prosatexte. 1967; Der Hausierer, 1967; Kaspar, 1967; Die Innenwelt der Außenwelt der Innenwelt, 1969; Das Mündel will Vormund sein, 1969;Die Angst des Tormanns beim Elfmeter, 1970; Der kurze Brief zum langen Abschied, 1972; Ich bin ein Bewohner des Elfenbeinturms, 1972; Wunschloses Unglück, 1972.Die Stunde der wahren Empfindung, 1975. Falsche Bewegung, 1975.

Było o czym pisać w czytelni Instytutu Filologii Obcych Uniwersytetu Śląskiego w Sosnowcu – ulica Bando 10. Było nad czym myśleć w autobusie numer 4o: Sosnowiec-Pogoń (kościół św. Tomasza do Katowice (dworzec PKP), Było o czym pisać, było o czym mysleć, bo 22 kwietnia 1966 , młody człowiek stanął i powiedział podczas spotkania Grupy 47:

Literatura jest głupia, niedorzeczna, małostkowa , jej ton j całkowicie osamotniony, je forma zupełnie konwencjonalna – równie dobrze można skopiować tę głupią prozę z leksykonu. Tak samo głupi jest krytyk literacki, który zgadza się z tą głupią prozą, ponieważ czytelnicy nie zrozumieliby innej.

Nazywano go „dziewczyną” – być może dlatego, że mówił niewiele i zawsze trzymał się z daleka; może dlatego, że jego fryzura była śmieszna; lub dlatego, że trzeba być dziewczyną, aby wszyscy inni mogli czuć się wyjątkowo męscy.

Tak więc Peter Handke wstał w Princeton, kiedy grupa literacka się tam spotkała, i powiedział jak wyżej.

Taki był koniec Grupy 47 z Heinrichem Böllem, Günterem Grassem, Hansem Magnusem Enzensbergerem, Matinem Walserem.

Taki był początek Petera Handkego – laureata literackiej nagrody Nobla 2019.

Publikumsbeschimpfung und andere Sprechstücke, 1966, prapremiera w reżyserii Clausa Peymanna w Theater am Turm, Frankfurt; Kaspar, 1967, prapremiera 11 maja 1968 w teatrze Oberhausen w reżyserii Günthera Bücha i w Theater am Turm w reżyserii Clausa Peymanna; Das Mündel will Vormund sein, w reżyserii Clausa Peymanna Theater am Turm, 1969; Die Angst des Tormanns beim Elfmeter, 1970, sfilmowana przez Wima Wendersa, ORF, WDR, 1972; Der kurze Brief zum langen Abschied, 1972;Die Unvernünftigen sterben aus, 1973, reżyseria: Horsta Zankla, Zürich: Theater am Neumarkt, 1974; Falsche Bewegung, 1975, reżyseria: Wim Wenders.