Papuasy a Fojerman (1)

2025.05.11.godz. 10:25   

Ôd autora: Cołko ta ôpowiyść je trocha fikcyjōm, trocha wizyjōm ôd autora, kaj je trocha prowdy, ale tyż trocha je smyślōne, tōż niy idzie wierzić tym mianōm, liczbōm a faktōm, ani sie na to powołować w żodyn sposōb.

 

2025.08.01 godz. 17:30 (WAR)

Tekst prosty bōł pisany zarozki na laptopie, a tekst we kursywie bōł piyrwej pisany we hefcie, jak niy mioł żech przi sia laptopa, a dziepiyro potym sam wrażōny.

 

1. Jako sie to zaczło

2025.04.07 godz. 9:00

Historyjo ta zaczła sie jakoś tak kole 1 kwiytnia 2025, dyć mōm nadzieja, co niy ma to Prima Aprilis, a niy skōńczy sie srogim śmiychym, abo jeszcze srogszym płaczym.  Życi pokoże, co to bydzie, czy pojadymy z ryczkōm pod łōżko, abo trocha dalij.

Zaczło sie tak niywinnie, że zazwōniōł mobilniok. Kamrat pytoł sie ô zdrowie, co tam słychać i tak przi godce bez cufal spōmnioł ô tym, że bez lato mo jechać z babōm, a ze farorzym na byzuch do swojigo synka, „tam, kaj ludzie chodzōm do gōry nogami”. Tak ôd słowa do słowa prziszli my na to, że majōm jeszcze plac, tōż mōg bych tyż jechać z nimi.

– Kaj mie tam jechać w taki daleki strōny, czyś ty zgup! A co by cera pedziała, dyć by ji było żol, że ôna musi siedzieć w dōma, a ôjciec rajzuje.

– A poradzi cera godać po angelsku? Dyć ôna by tyż mōgła jechać z nami, a robić za tłōmacza.

– Po angelsku cera poradzi. Ale kaj tam, dyć to je ōnmyjglich, tako rajza. Kosmiczno kasa, niyôpisano zdelka, to sie niy do ôpedzieć.

– Zrobisz, co uznosz, ale trza wartko decydować, bo my już mōmy bilety, tōż trza zamowiać na wartko, a jeszcze wizy a inksze.

Godka sie skōńczyła, a zaczło sie rozważowani, co sam zrobić? Piyrsze – google, kaj to je ta Papua – Nowo Gwinyjo? A co tam stoji: drugi kraj na świecie z nojwiynkszōm przestympczościōm, kanibalizm, czarowniki, malaryjo, wulkany, trzynsiynia ziymie, a wszyjski inksze plagi, jaki mogōm być na ziymi. Idzie sie na to podziwać bez palce, a przecedzić te wiadōmości bez taki srogi cedzitko, niy wierzić wszyjskimu, dyć i tak je to piykno zachwolka przed rajzōm. Tōż, co sam robić? Trza godać ze cerōm, co ôna ô tym myśli? Cera niy była zarozki na ”nie”. Bydzie miała feryje na sztudyjach, dyć musi se to rozwożyć, a chce pogodać tyż ze mamōm. A sam sie bezmała rozchodzi ô kożdo godzina, abo i minuta? Tōż możno trza se dać pokōj, abo chocioż chwila na rozwożyni? Dyć za ta „chwila” może być za niyskoro. Tōż trza rozważować, ale tyż sie szykować. Paszport idzie wyrobić, bo sie może dycko przidać, a bez paszportu nic niy zrobiymy. Tōż wartko akcyjo, rajza do Katowic po cera, a wnioski na paszport sōm fertich i czakōmy kole 2-3 tydnie, coby ich ôdebrać. Terazki bilety. Mōmy namiary na loty, nōmery lotōw z dwiyma przesiodkami we Doha, a we Singapurze.  Dyć to sie słōcho, choćby lot na miesiōnczek a przesiodki na kerych gwiozdach. Trza sie podziwać, jako to tam wyglōndo z tymi biletami. A tam… ôstały ôstatni 3 place. I co terazki? Niy mōmy paszportōw, wizōw, kasy, niy mōmy nic, ale przeca Velorexym tam niy zajadymy, tōż trza brać bilety. Idzie ich ôdmōwić do 24 godzin bez problymōw, a potym już ze stratōm. Wiycie, jaki te 24 godziny były sztram. Co sam robić? Wiela razy my już byli we sztandzie tym ciepnyć, dać se pokōj a ôdmōwić bilety i cołko rajza. Ôd ściany do ściany. Dyć na kōniec bilety ôstały. Mōmy bilety, paszporty sie durkujōm i mōmy ôbiycka ôd gospodorzy tam na na tyj Papui –  Nowyj Gwinyji, co nas tam przijmnōm. Co bydzie dalij? Krokodyle, koale, małpice? Niy, bezmala małpicōw tam niy ma, chyba że kery tubulec nas z nimi pōmyli. To sie pokoże, ale ô tym napisza możno niyskorzij.

2025.04.07  godz. 15:30

Dzisiej dowiedzieli my sie, co we wtorek 1 lipca rano, kole 8 – 9, mōmy wyjechać ze Rybnika na dwa auta do klosztoru we Michałowicach (kaj to je? kajś we Warszawie, myśla), tam ôstawiymy auta, zjymy ôbiod, trocha dychnymy i ruszymy na lotnisko Chopina. Rajza ze Warszawy do Port Moresby ze pauzami we Doha we Katarze (miy mylić ze rymōm) i Singapurze mo trwać kole 30 godzin przi dobrych wiatrach. Dyć tam bezmała w tyj Papui niy ma za dużo szosyjōw, niy ma ich praje wcale, tōż trza bydzie jeszcze lecieć dalij jakimś kukuryźnikym na drugo strōna wyspy. Wiela a kaj, tego jeszcze niy wiymy, ale możno sie dowiymy. Mōmy nadzieja, co keryś inkszy wiy. My na  razie poradzymy pokozać ta Papua na mapie, co już je dużo, bo tydziyń tymu niy wiedzieli my ani, kaj to je, a jako sie mianuje gynau. W czasie rajzy ze Warszawy do Papui bydōm bezmała urodziny ôd jednego ze pōntnikōw, ôd piyrszego, ale niy ôd ôstatnigo w czasie tyj rajzy. Ciekawe, kaj ôn ich bydzie ôdprawioł, we Doha? Chyba jeszcze niy, tōż mi sie zdo przidzie mu fajerować latoś we Singapurze. Możno Was tyż zaprosi na kafyj, yno trza samymu se tam przilecieć do Singapuru, a bilety sie kōńczōm.  Wiyncyj dowiymy sie niyskorzij.

2025.04.07  godz. 16:30 

Możno to już je tyn czas, coby napisać, kery to mo tam lecieć do tyj Papui? Ôpisza to tak, jak jo to widza a na dzisiej znōm. Głōwny prowodyr podle mie to je Jōzef Porwoł. Ja, to je tyn chłop ze DURŚ, co szykuje kożdy rok Diktand Ślōnskij Godki. Latoś bydzie już 11 Diktand – 24 moja, tōż jeszcze przed rajzōm. Jōzef jedzie do Papui ze swojōm ślubnōm – Helōm. Ku tymu jadōm tyż Farorz ze jednyj ze parafijōw. Niy chca sam napisać ôfyn skōnd, musza sie piyrsze spytać Farorza ô zgoda, bo możno niy chcōm ôni, coby sie za nimi wybrało pōł prafije na ta rajza. Mōm tyż jechać jo, Stanisław Neblik – Fojerman, a moja cora, Martynka, kero zaczła praje sztudyrować we Katowicach. Na miejscu na tyj Papui – Nowyj Gwinyji mo na nas czakać brat Szymōn Porwoł, zakōnnik – Werbista, a synek ôd Hele a Jōzefa. Brat Szymōn, to je taki brat, zakōnnik, kery niy ma farorzym, a niy ôdprawio mszōw. Br. Szymōn miyszko na Papui ôd 2012 roku. A co ôn tam robi? Dyć tego dowiymy sie dziepiyro, jak tam zajadymy a ôbadōmy sami, to potym dōmy wōm tyż znać. Ja, mocie recht, to je tyn sōm br. Szymōn Porwoł, co malowoł ôbrozki do „Bojek Fojermana”. Tyn świat je, wiycie, fest mały, tōż Ślōnzoka idzie trefić wszyndy. Możno weznymy tyż te „Bojki” ze sobōm, coby poczytać trocha tam tym małym Papuaskōm. Martynka, abo br. Szymōn bydōm im to tłōmaczyć ze ślōnskigo na angelski, abo na kery jejich jynzyk tok pisin, czy hiri motu. A jo możno napisza tyż jako nowo bojka ô krokodylach, koala, abo ô rajskim ptoku? Gdo wiy. Ô szczurach, ani ô pajōnkach pisoł niy byda. Chcioł żech pedzieć, co na ta rajza pojedzie „ekipa fest, co wszyjscy kradnōm, a jeszcze jest”, dyć trza sie tyż trocha ugryź we jynzyk, bo przi farorzu tak możno niy pasuje, moga niy dostać potym rozgrzeszynio. Sam może niy styknyć „dziesiynć Zdrowasiek” na pokuta. Dyć jo wierza, co Farorz rozumiōm błoznōm, wiedzōm co to je pisane tak trocha do szpasu, a mi te rozgrzeszyni na kōniec dajōm.

c.d.n.