23.04 – 70 urodziny wielkiego ślonskiego handbalera

Roztomili czytelnicy Wachtyrza,

Liebe Wachtyrz-Leser,

 

Mniej więcej do połowy lat 60-tych na Ślonsku handbal był podobnie popularny jak fusbal. W czasach tzw. feldhandbalu, kiedy grało się jeszcze na dużym boisku 11 na 11 zdarzało się tak, że spora część ślonskich sportlerów grała zarówno jeden jak i drugi sport, grając np. w sobotę fusbal a w niedzielę handbal lub na odwrót. Mało kto dzisiej wie, że niejaki Piotr Czaja późniejszy sławny bramkarz i trener Ruchu Chorzów zaczynał swoją karierę w tzw. feldhandbalu kontynuując później swoją piękną karierę w fusbalu. Sytuacja wyglądała podobnie w reszcie Polski. Przypomnijmy tylko, że nazwa “Szczypiornak” pochodzi z obozu interowanych legionistów w obozie Szczypiorno, gdzie w wolnym czasie grali właśnie handbal a nie inne dyscypliny sportu.

Bis etwa Mitte der 1960er Jahre war der Handball in Schlesien ähnlich populär wie der Fusball. In den Zeiten des so genannten Feldhandballs, als noch auf einem großen 11-gegen-11-Spielfeld gespielt wurde, kam es vor, dass ein großer Teil der schlesischen Sportler beide Sportarten ausübte, z. B. am Samstag Fusball und am Sonntag Handball oder umgekehrt. Nur wenige wissen heute, dass ein gewisser Piotr Czaja, der später ein berühmter Torwart und Trainer von Ruch Chorzów wurde, seine Karriere im sogenannten Feldhandball begann und später erfolgreich im Fusball fortsetzte. Im übrigen Polen war die Situation ähnlich. Erinnern wir uns nur daran, dass der Name “Szczypiornak” von dem Lager der internierten Legionäre im Lager Szczypiorno stammt, wo sie in ihrer Freizeit Handball und keine anderen Sportarten spielten.

Dzisiaj mija 70 rocznica urodzin wielkiego handbalera w historii Ślonska i z pewnością największego po ostatecznym przejściu ewolucji tego sportu z 11 na 7 graczy w polu oraz zmianie rozmiaru boiska. Ta zmiana następowała w etapach ale ostatecznie od 1967 r. piłka ręczna jest rozgrywana w obecnie znanej formule.W przypadku wcześniejszej wersji tego sportu to Ślonsk także może się pochwalić wielkim sportowcem Bernhardem Kempa ur. w 1920 r. w Opolu , który po 1945 r. w RFN zdobywał 10 krotnie mistrzostwo Niemiec jak zawodnik i/lub trener, dwukrotnie mistrzostwo świata i raz puchar mistrzów krajowych. Ale to już historia na innego bloga.

Historia dzisiejszego bohatera bloga jest na tyle smutna, że Jerzego Klempla już o ponad 2 dekad nie ma wśród żywych. Jerzy Klempel zwany potocznie “Kukuś” urodził się 23.04.1953 r. w Międzylesiu (Mittwalde na Dolnym Ślonsku). Początkowo zapowiadał się jako dobry hokeista, gdzie w roku 1968 mając zaledwie 15 lat zdobył z Odrą Opole tytuł mistrza Polski juniorów. Za namową swojej siostry poszedł wypróbować swoje siły w handbalu, gdzie zaledwie po paru treningach zdecydował się postawić na tą dyscyplinę sportu. Swój debiut w handbalu miał wiosną 1970 r. w barwach Gwardii Opole, gdzie mając raptem 17 lat strzelił w swoim debiucie 20 bramek. W debiucie mowa jest o dwumeczu, ponieważ w tamtych czasach celem oszczędności kosztów wyjazdu drużyn mecze piłki ręcznej rozgrywano zazwyczaj w sobotę wieczorem oraz w niedzielę do południa. Klempel debiutował w meczu przeciwko Pogoni Zabrze strzelając w sobotę 11 bramek a w niedzielę 9.

Heute ist der 70. Jahrestag der Geburt eines großen Handballspielers in der Geschichte Schlesiens und sicherlich der größte nach der endgültigen Entwicklung des Sports von 11 auf sieben Spieler auf dem Feld und einer Änderung der Spielfeldgröße. Diese Änderung erfolgte schrittweise, aber schließlich wird Handball seit 1967 in dem heute bekannten Format gespielt. Was die frühere Version dieser Sportart betrifft, so kann Schlesien auch einen großen Sportler vorweisen, den 1920 in Opole geborenen Bernhard Kempa, der nach 1945 in Westdeutschland zehnmal als Spieler und/oder Trainer die deutsche Meisterschaft, zweimal die Weltmeisterschaft und einmal den nationalen Meisterpokal gewann. Aber das ist eine Geschichte für einen anderen Blog.

Die Geschichte des heutigen Bloghelden ist deshalb so traurig, dass Jerzy Klempel seit mehr als zwei Jahrzehnten nicht mehr unter den Lebenden weilt. Jerzy Klempel, im Volksmund als “Kukuś” bekannt, wurde am 23.04.1953 in Międzylesie (Mittwalde in Niederschlesien) geboren. Zunächst erwies er sich als vielversprechender Eishockeyspieler, und 1968, im Alter von nur 15 Jahren, gewann er mit Odra Opole die polnische Juniorenmeisterschaft. Seine Schwester überredete ihn, sich im Handball auszuprobieren, und nach nur wenigen Trainingseinheiten entschied er sich für diesen Sport. Sein Handballdebüt gab er im Frühjahr 1970 in den Farben von Gwardia Opole, wo er im Alter von nur 17 Jahren bei seinem Debüt 20 Tore erzielte. Das Debüt bezog sich auf eine Serie von zwei Spielen, denn damals wurden Handballspiele in der Regel am Samstagabend und Sonntagnachmittag ausgetragen, um die Reisekosten der Mannschaften zu sparen. Klempel gab sein Debüt im Spiel gegen Pogoń Zabrze und erzielte am Samstag 11 und am Sonntag neun Tore.

Logo klubu Gwardia Opole

Od 1972 r. zostaje zawodnikiem Śląska Wrocław kreując znacznie tzw. “złotą erę” tego klubu w handbalu zostając 7 razy pod rząd mistrzem Polski. Koronacją gry dla tego klubu był rok 1978 gdzie Śląsk Wrocław dotarł do finału Pucharu Mistrzów przegrywając w nim niestety z Magdeburgiem 22:28.

1972 wurde er Spieler von Śląsk Wrocław und war maßgeblich an der sogenannten “goldenen Ära” des Vereins im Handball beteiligt, als er sieben Mal in Folge polnischer Meister wurde. Die Krönung des Vereins war 1978, als Śląsk Wrocław das Finale des Meisterpokals erreichte, das er leider mit 22:28 gegen Magdeburg verlor.

Logo klubu Śląsk Wrocław (piłka ręczna)

Prawdziwych cudów piłkarskich dokonywał w sowim ostatnim klubie w karierze Frisch Auf Göppingen k. Stuttgart’u, gdzie grając w latach 1982-1991 zdobył łącznie 1189 bramek co dawało mu średnią bramek na mecz 7,77.  Smaku tej całej historii dodaje fakt, że przed Klempelem legendą tego klubu był wcześniej wymieniony Bernhard Klempa. W latach 1986-1988 trzykrotnie zdobywał tytuł najlepszego strzelca Hanball Bundesligi w ówczesnej R.F.N. Do dzisiaj w historii tych rozgrywek zajmuje drugie miejsce w zakresie tego wyczynu ustępując jedynie miejsca fenomenowi piłki ręcznej z Korei Południowej Yoon Kyung-shin.

W roku 1983 ustanowił rekord Bundesligi w ilości strzelonych bramek w jednym meczu (19). Rekord przetrwał 26 lat i dopiero w 2009 r. Stefan Schröder przebił jego rekord strzelając 21 bramek.

Bei seinem letzten Verein, Frisch Auf Göppingen in der Nähe von Stuttgart, vollbrachte er wahre Wunder: Zwischen 1982 und 1991 erzielte er insgesamt 1189 Tore, was einem Schnitt von 7,77 Treffern pro Spiel entspricht. Eine besondere Note erhält die ganze Geschichte durch die Tatsache, dass vor Klempel der bereits erwähnte Bernhard Klempa die Legende dieses Handballsvereines war. 1986 und 1988 war er dreimal Torschützenkönig der Handball-Bundesliga in der damaligen R.F.N. Bis heute rangiert er in der Geschichte der Bundesliga auf Platz zwei hinter dem südkoreanischen Handball-Phänomen Yoon Kyung-shin.

Im Jahr 1983 stellte er den Bundesligarekord für die meisten Tore in einem einzigen Spiel auf (19). Der Rekord hielt 26 Jahre lang und wurde erst 2009 gebrochen. Stefan Schröder brach seinen Rekord mit 21 Toren.

Logo klubu Frisch Auf Göppingen

Lista najskuteczniejszych piłkarzy ręcznych w Niemczech wg ilości zdobytych tytułów króla strzelców ligi

Z reprezentacją Polski “Kukuś” rozegrał 221 meczów zdobywając z nią brązowy medal na Mistrzostwach Olimpijskich w Montreal’u w 1976 r.

Po zakończeniu swojej kariery piłkarskiej wrócił do Śląska Wrocław jako trener prowadząc drużynę w latach 1996-2003. Ze względu na zły stan zdrowia musiał zakończyć swoją działalność trenerską. Jerzy Klempel zmarł 28 maja 2004 roku mając zaledwie 51 lat.  Pochowany został na cmentarzu komunalnym w Opolu Półwsi – VI L, rząd XXXIX, m. 10

Mit der polnischen Nationalmannschaft bestritt “Kukuś” 221 Spiele und gewann mit ihr eine Bronzemedaille bei den Olympischen Spielen 1976 in Montreal.

Nach Beendigung seiner Fußballkarriere kehrte er als Trainer zu Śląsk Wrocław zurück und leitete die Mannschaft von 1996 bis 2003. Seine Trainerkarriere musste er aus gesundheitlichen Gründen beenden. Jerzy Klempel starb am 28. Mai 2004 im Alter von nur 51 Jahren. Beerdigt wurde er auf dem Friedhoff in Halbendorf bei Oppeln – VI L, Reihe XXXIX, Pl. 10

Jeżeli wspominamy najwybitniejszych piłkarzy na Ślonsku to z pewnością w fusbalu królem boł Wilimowski a w hanbalu to duet Klempel und Kempa.

Wenn wir die herausragendsten Ballspieler in Schlesien erwähnen, dann war Wilimowski der König im Fusball und im Hanball das Duo Klempel und Kempa.