Zdarzyło się w marcu – śląskie kalendarium

1 marca 20257 marca 2025 Redakcyjŏ 1 Kōmyntŏrz

URODZILI SIĘ:
18.III.1294 – Henryk VI Dobry (zm. 13.XI.1335) książę wrocławski;
10.III.1788 – Joseph Karl Benedikt Freiherr von Eichendorff (zm. 26.XI.1857) poeta, tłumacz;
17.III.1793 – Franciszek Klingohr (zm.2.IX.1853) nauczyciel, pianista, kompozytor, dyrygent;
10.III.1825 – Max Waldau (Richard Georg Spiller von Hauenschild) poeta, pisarz (zm. 20.I.1855 w Tscheid, dzisiaj Szczyty)
14.III.1854 – Paul Ehrlich (zm. 20.VIII.1915) lekarz, laureat Nagrody Nobla;
11.III.1907 – Helmut James von Moltke (zm.. 23.I.1945) prawnik, twórca antyhitlerowskiego „Kręgu z Krzyżowej”;
9.III.1889 – Kazimierz Konstanty Demel (zm. 27.IX.1978) ekolog, biolog morza, zoolog, oceanograf;
22.III.1917 – Ewald Cebula (zm. 1.II.2004) piłkarz, mistrz Polski, reprezentant Polski;
9.III.1919 – Franciszek Hawanek (zm. 17.IX.1987) historyk dziejów społeczno – politycznych Śląska;
9.III.1931 – Janusz Kidawa, reżyser;
11.III.1931 – Janosch właśc. Horst Eckert, pisarz, rysownik;
2.III.1943 – Zygfryd Blaut „Malina”, „Drops” (zm. 20.IV.2005) piłkarz, mistrz Polski, reprezentant Polski;
24.III.1948 – Jerzy Kukuczka (zm. 24.X.1989) alpinista, zdobywca „Korony Himalajów”;
8.III.1953 – Ewa Ziętek, aktorka teatralna i filmowa;
6.III.1968 – Kamil Durczok, dziennikarz;
1.III.1977 – Leszek Blanik, sportowiec, medalista olimpijski, mistrz świata;
2.III.1978 – Sebastian Riedel, muzyk;

ZMARLI:
14.III.1397 – Henryk VIII Wróbel, ks. głogowski, prawdopodobnie jego wojska jako pierwsze na Śląsku używały broni palnej;
3.III.1421 – Jan Kropidło (ur. ok. 1360-1364) biskup, bratanek Władysława Opolczyka;
27.III.1532 – Jan II ks. opolski, ostatni z opolskich Piastów, twórca Ordunku Górnego (pierwszej ustawy górniczej) oraz Przywileju Hanuszowego (pierwszej śląskiej „konstytucji”);
17.III.1620 – Jan Sarkander (ur..20.XII.1576) duchowny katolicki, święty;
22.III.1627 – Georgius Aelurius właśc. Georg Katschker (ur. 1596) pastor, pierwszy historiograf ziemi kłodzkiej;
23.III.1723 – Jan Chrystian Günther (ur. 8.IV.1695) poeta, “odnowiciel poezji śląskiej”;
9.III.1742 – Michael Klahr (Starszy) (ur. 1693) rzeźbiarz,
23.III.1863 – Józef Lompa (ur. 26.VI.1797) polski działacz narodowy, poeta, publicysta – współpracownik wielu ówczesnych pism, prozaik, autor polskich podręczników szkolnych;
5.III.1888 – Robert Spiske (ur. 29.I.1821) ksiądz, założyciel „Stowarzyszenia św. Jadwigi”, błogosławiony;
5.III.1895 – Konstanty Damrot pseud. Czesław Lubiąski (ur. 14.IX.1841) ksiądz, publicysta, poeta;
27.III.1923 – Wawrzyniec Hajda „Śląski Wernyhora” (ur. 8.VIII.1844) działacz ludowy i poeta, górnik;
31.III.1930 – Emil Krebs (ur. 15.XI.1867) wybitny poliglota, prawnik, dyplomata;
10.III.1946 – Józef Piernikarczyk (ur. 1885) historyk, odnalazł i opublikował Ordunek Górny z 1528r.; 17.III.1954 – Stanisław Ligoń (ur. 27.VII.1879) pisarz, malarz, ilustrator, działacz kulturalny, reżyser, aktor, polski działacz narodowy;
12.III.1957 – Maksymilian Jasionowski „Marek z Chin”, „Staropolanin” (ur. 12.X.1867) pisarz ludowy, społecznik, polski działacz narodowy;
5.III.2006 – Roman Ogaza (ur. 17.XI.1952) piłkarz, mistrz Polski, reprezentant Polski;

Dej pozōr tyż: Zdarzyło się w lipcu – śląskie kalendarium

ZDARZYŁO SIĘ:
18.III.1281 – Joannici ze Strzegomia otrzymują ziemie w Kotlinie Jeleniogórskiej wraz z przywilejem wykorzystywania gorących źródeł w Cieplicach;
9.III.1589 – układ będzińsko-bytomski zawarty pomiędzy Polską a Habsburgami;
9.III.1741 – Prusacy zdobywają Głogów;
23-30.III.1793 – powstanie tkaczy na Pogórzu Sudeckim;
11.III.1812 – królewski edykt dający równouprawnienie Żydom w wykonywaniu handlu i dostępie do urzędów miejskich;
17.III.1813 – Fryderyk Wilhelm III wydał we Wrocławiu odezwę „ Do mojego ludu”, dekret o ustanowieniu orderu Żelaznego Krzyża;
27.III.1813 – ochotniczy korpus mjr Adolfa Lützowa wyrusza w pole. Kolory mundurów korpusu obecnie składają się na kolory flagi niemieckiej. Trzon korpusu stanowiła wrocławska młodzież akademicka;
III.1848 – początek „Wiosny Ludów” na Śląsku;
2.III.1851 – ustawa uwłaszczeniowa chłopów;
III.1891 – w Wałbrzychu powstają pierwsze na Śląsku filie Związku Niemieckich Górników;
III.1919 – strajki i protesty robotnicze na Śląsku, w zamieszkach giną ludzie;
8.III.1919 – odezwa kard. Bertrama: „Łagodźcie i poskaramiajcie narodowe zróżnicowania i przeciwieństwa”;
III.1920 – Komisja Międzusojusznicza postanawia, że Sipo może być wyposażone w lekką broń, rząd niemiecki intensywniej zaczyna wspierać finansowo i materialnie Organizację Bojową Górnego Śląska – Kampforganization Oberschlesien (KOOS);
1.III.1921 – tajny polsko-francuski układ w sprawie utworzenia wspólnych górnośląskich spółek bankowych i kopalnianych;
10-19.III.1921 – specjalne pociągi z uprawnionymi do głosowania przybywają na Górny Śląsk;
13.III.1921 – pierwszy projekt „III powstania” zostaje przedłożony w polskim komisariacie plebiscytowym;
20.III.1921 – Plebiscyt na Górnym Śląsku;
23.III.1921 – ogłoszenie przebiegu tzw. linii Korfantego; oficjalna uchwała rządu polskiego o nie podejmowaniu militarnych operacji na Górnym Śląsku;
15.III.1925 – powstanie śląskiego okręgu NSDAP;
1.III.1933 – oddanie do użytku magistrali węglowej Śląsk-Gdynia;
21.III.1934 – początek budowy „Autostrady Śląskiej” (Berlin-Bytom);
22.III.1936 – początek strajku okupacyjnego 1100 górników w kopalni „Ślask”;
III.1938 – powstaje Związek Polaków w Czechosłowacji;
III.1941 – początek wpisywania ludności obszarów wcielonych do Rzeszy na niemiecką listę narodowościową (Deutsche Volksliste, DVL);
15-31.III.1945 – armia radziecka przeprowadza operację opolską mającą udaremnić niemieckie próby odblokowania Wrocławia;
6.III.1945 – Radio Katowice rozpoczyna emisję programu;
11.III.1945 – utworzenie województwa śląsko-dąbrowskiego;
19.III.1945 – początek obejmowania przez władze polskie zachodniej części Górnego Śląska, która przed II wojną światową była w granicach Niemiec;
8.III.1953 – Katowice zostają Stalinogrodem;
21.III.1954 – Katastrofa na KWK” Barbara-Wyzwolenie”, ginie 82 (wg niektórych źródeł 100) górników, więźniów z obozu w Łagiewnikach i żołnierzy z batalionów pracy;
13-16.III.1968 – studencki strajki w Wrocławiu;
III.1979 – Pierwszy wrocławski Przegląd Piosenki Aktorskiej;
10.III.1994 – powstanie Uniwersytetu Opolskiego;