Zdarzyło się w listopadzie – śląskie kalendarium

URODZILI SIĘ:
15.XI.1519 – Johann Crato von Crafftheim (zm. 19.X.1585) lekarz, humanista;
13.XI.1680 – Ondraszek, Ondra (właść. Andrzej Szebesta) (zm. 1 .IV.1715) postać autentyczna, legendarny zbójnik beskidzki;
21.XI.1768 – Friedrich Daniel Ernst Schleiermacher (zm. 12.I.1834) protestancki teolog, filozof i pedagog;
8.XI.1781 – Karol Godula (zm. 6.VII.1848) przedsiębiorca, “król cynku”;
15.XI.1862 – Gerhart Hauptmann (zm. 6.VI.1946) dramaturg i powieściopisarz, laureat Nagrody Nobla w 1912 r.;

30.XI.1864 – Andrzej Mielęcki (zm. 17.VIII.1920) polski działacz społeczny i polityczny na Śląsku, lekarz;
15.XI.1867 – Emil Krebs (zm. 31.III.1930) wybitny poliglota, prawnik, dyplomata;
9.XI.1885 – Theodor Kaluza (zm. 19.I.1954) matematyk, fizyk, współtwórca teorii Kaluzy-Kleina;
24.XI.1879 – Jan Reginek (zm. 1941) doktor geologii, współzałożyciel Komitetu Górnośląskiego domagającego się przyznania Górnemu Śląskowi samodzielności politycznej i neutralności, zginął w Auschwitz;
10.XI.1887 – Arnold Zweig (zm. 26.XI.1968) pisarz, pacyfista;
18.XI.1892– Józef Gawlina (zm. 21.IX.1964) biskup polowy II Korpusu Polskiego we Włoszech;
4.XI.1925 – Aleksandra Śląska, wł. Aleksandra Wąsik (zm. 18.IX.1989) aktorka teatralna i filmowa;
3.XI.1942 – Gerard Bernacki, wikariusz generalny diecezji katowickiej, doktor teologii;

ZMARLI:
13.XI.1335 – Henryk VI Dobry (ur. 18.III.1294) książę wrocławski;
17.XI.1624 – Jakub Böhme (ur. 1575) mistyk i filozof;
21.XI.1675 – Jerzy Wilhelm legnicko-brzesko-wołoski, ostatni książę piastowki na Śląsku;
16.XI.1831- Carl Phillip Gottlieb von Clausewitz (ur. 1.VII.1780) teoretyk wojny, generał i pisarz;
12.XI.1833 – Johann Gottlob Worbs (ur.7.V.1760) duchowny ewangielicki, historyk;
26.XI.1857 – Joseph Karl Benedikt Freiherr von Eichendorff (ur. 10.III.1788) poeta, tłumacz;
22.XI.1862 – Carl Ferdinand Langhans (ur. 14.I.1782) architekt;
14.XI.1872– Maria Merkert (ur. 21.IX. 1817) elżbietanka, przełożona generalna Zgromadzenia . Nazywana „Śląską Samarytanką”. 30.IX.2007 beatyfikowana;
17.XI.1889 – Juliusz Ligoń (ur. 23.II.1823) działacz społeczny, publicysta i poeta;
13.XI.1891 – Paweł Stalmach (ur. 13.VIII.1824) dziennikarz, publicysta i społecznik;
11.XI.1917 – Jan Kudlich (ur. 23.X.1823) prawnik, filozof, poseł, twórca Związku Ślązaków Austriackich;
20.XI.1920 – Teofil Kupka (ur. 22.VIII.1885) były członek Polskiego Komisariatu Plebiscytowego, założyciel Górnośląskiego Komitetu Plebiscytowego, zamordowany przez polską bojówkę;
5.XI.1943 – Bernard Lichtenberg (ur. w 1875) ksiądz katolicki, potępiał eutanazję nieuleczalnie chorych i tworzenie obozów koncentracyjnych. W 1996 zaliczony w poczet błogosławionych Kościoła Katolickiego;
29.XI.1954 – Arkadiusz „Arka” Bożek (ur. 12.I.1889) działacz polski na „Śląsku Opolskim”, wicewojewoda śląsko-dąbrowski;
26.XI.1968 – Arnold Zweig (ur. 10.XI.1887) pisarz, pacyfista;
4.XI.1972 – Franz Wosnitza (ur. 3.X.1902) ksiądz, wikariusz generalny diecezji katowickiej w okresie okupacji hitlerowskiej, zmuszony do wyjazdu ze Śląska, opiekun wysiedleńców;
20.XI.1985 – Jerzy „Jorg” Ziętek (ur. 10.VI.1901) „powstaniec śląski”, poseł do Sejmu, wicewojewoda śląsko-dąbrowski, wojewoda katowicki, generał

ZDARZYŁO SIĘ:
7.XI.1741 – hołd stanów śląskich przed Fryderykiem II;
12.XI.1757 – zdobycie Świdnicy przez Austriaków;
24.XI.1757 – kapitulacja Wrocławia przed wojskami austriackimi;
10.XI.1796 – pierwszy wytop surówki przy użyciu koksu w Królewskiej Odlewni Żelaza w Gliwicach;
2.XI.1806 – pierwsze oddziały napoleońskie wkraczają na Śląsk;
30.XI.1806 – rozpoczęcie oblężenia Głogowa przez wojska francuskie;
10.XI.1807 – Prusy przekazują Księstwu Warszawskiemu tzw. Nowy Śląsk;
19.XI.1809 – ustawa o miastach, która regulowała podział miast na małe, średnie i duże i regulowała sposób wyboru i liczebność rady miejskiej;
2.XI.1810 – ustawa przemysłowa znosząca ograniczenia w zakresie handlu i usług;
18.XI.1817 – na Uniwersytecie Wrocławskim powstaje zrzeszenie studentów polskich „Polonia”;
12.XI.1848 – w Bytomiu powstaje Towarzystwo Pracujących dla Oświaty Ludu Górnośląskiego;
29.XI.1910 – W Wrocławiu powstaje Wyższa Szkoła Techniczna;
8.XI.1914 – w Wrocławiu powstaje jedyny w Prusach Komitet Organizacji Pomocy Legionom. Z powodu małego zainteresowania Komitet kończy działalność w grudniu 1914r;
9.XI.1918 – w Bytomiu organizuje się pierwsza na Górnym Śląsku Rada Robotniczo-Żołnierska;
15.XI.1918 – Prezydent rejencji opolskiej von Miquel spotyka się z duchowieństwem górnośląskim aby prowadzić dyskusję nt. „sprawy polskiej”;
22.XI.1918 – gliwicka Konferencja Rad Górnośląskich;
24.XI.1918 – w Opolu powstaje Wspólnota Robocza dla Górnego Śląska, późniejszy Związek Górnoślązaków Wiernym Stronom Rodzinnym (VHO);
27.XI.1918 – w Raciborzu tworzy się separatystyczny Komitet Górnośląski;
28.XI.1918 – 117 dywizja piechoty pod generałem Hoefera przybywa na Górny Śląsk;
8.XI.1919 – wydanie Ustawy o organizacji Prowincji Górnośląskiej;
6.XI.1920 – ukazuje się pierwszy numer gazety autonomistów „Wolne Słowo – Das Freie Wort” Teofila Kupki;
21.XI.1920 – kardynał Bertram zakazuje prowadzenia działalności politycznej przez podległych sobie księży;
27.XI.1920 – uchwalenie artykułu 167 Konstytucji Republiki Weimarskiej pozwalającego na uzyskanie przez Górny Śląsk statusu samodzielnego kraju niemieckiego z własnym zgromadzeniem krajowym i obywatelstwem;
8.XI.1921 – w Katowicach zostaje założony Górnośląski Związek Ludowy Polskiego Śląska do Ochrony Praw Mniejszości (późniejszy Niemiecki Związek Ludowy dla Polskiego Śląska DVB);
23.XI.1921 – rozpoczęcie polsko-niemieckich rozmów w sprawie traktatu dla Górnego Śląska;
7.XI.1922 – Pius XI powołuje Administrację Apostolską Śląska Polskiego obejmującą tereny przyznane Polsce;
XI.1945 – w wrocławskim „Pafawagu” powstaje pierwszy wagon towarowy (węglarka);
13.XI.1945 – powstaje Ministerstwo Ziem Odzyskanych;
20.XI.1945 – Sojusznicza Rada Kontroli zarządziła wysiedlenie całej niemieckiej ludności Śląska;
20.XI.1945 – likwidacja Obozu Pracy w Świętochłowicach;
4.XI.1956 – w Wrocławiu powstaje Studio Pantomimy założone przez Henryka Tomaszowskiego;
20.XI.1958 – taśmę montażową Fabryki Samochodów Dostawczych w Nysie opuszcza pierwsza „nysa”;
12.XI.1989 – W Krzyżowej odprawiono Mszę Pojednania, w której udział wzięli premier Tadeusz Mazowiecki i kanclerz Niemiec Helmut Kohl;
14.XI.1990 – Polska i Niemcy podpisują traktat potwierdzający granice na Odrze i Nysie Łużyckiej;
19.XI.2005 – odsłonięcie pomnika „Starego Jorga” przy katowickim rondzie;
21.XI.2006 – wybuch metanu w KWK „Halemba”. Zginęło 23 górników.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

INNE CIEKAWE DATY:
11.XI.1918 – zakończenie pierwszej wojny światowej;
28.XI.1095 – w Irlandii powstała partia Sinn Féin;