Zdarzyło się w grudniu – śląskie kalendarium
URODZILI SIĘ:
20.XII.1576 – Jan Sarkander (zm. 17.III.1620) duchowny katolicki, święty;
2.XII.1652 – Karolina (zm. 24.XII.1707) księżniczka legnicko-brzeska, ostatni przedstawiciel dynastii Piastów;
15.XII.1732 – Carl Gothard Langhans (zm. 1.X.1808) architekt;
7.XII.1823 – Leopold Kronecker (zm. 29.XII.1891) matematyk, logik;
27.XII.1851 – Jan Ligoń (zm. 17.IX.1917) pisarz i poeta. Syn Juliusza Ligonia. Ojciec Stanisława Ligonia. Pomysłodawca plenerowych wystąpień teatru na Śląsku;
9.XII.1868 – Fritz Haber (zm. 29.I.1934) chemik, laureat Nagrody Nobla w 1918;
11.XII.1882 – Max Born (5.I.1970) matematyk, fizyk. Laureat nagrody Nobla w 1954r;
28.XII.1888 – Thomas Myrtek (zm. 05.IX.1935) artysta rzeźbiarz, przewodniczący Związku Artystów Śląska;
25.XII.1943 – Hanna Schygulla, aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna;
6.XII.1945 – Rafał Wojaczek (zm. 10/11.V.1971) poeta;
10.XII.1946 – Jan Sawka, grafik, rysownik, malarz;
3.XII.1949 – Barbara Blida (zm. 25.IV.2007) polityk, posłanka, minister gospodarki przestrzennej i budownictwa, felietonistka;
14.XII.1968 – Jolanta Fraszyńska, aktorka filmowa, teatralna i telewizyjna;
21.XII.1973 – Tomasz Sikora, biathlonista;
3.XII.1977 – Adam Małysz, skoczek narciarski;
13.XII.1983 – Otylia Jędrzejczak, pływaczka;
ZMARLI:
3.XII.1266 – Henryk III Biały (ur. pomiędzy 1227 a 1230) książę wrocławski;
XII.1398 – Ludwik I (ur. ok. 1316) książę brzeski;
24.XII.1707 – Karolina (ur. 2.XII.1652) księżniczka legnicko-brzeska, ostatni przedstawiciel dynastii Piastów;
29.XII.1891 – Leopold Kronecker (ur. 7.XII.1823) matematyk, logik;
17.XII.1932 – Georg Brüning (ur. 12.VIII.1851) zasłużony burmistrz Bytomia – na zdjęciu;
7.XII.1949 – Józef Kożdoń (ur. 8.IX.1873) nauczyciel, polityk śląski, przywódca Śląskiej Partii Ludowej na Śląsku Cieszyńskim, zwolennik autonomii, niepodległości i narodowości śląskiej, burmistrz Czeskiego Cieszyna;
20.XII.1963 – Gustaw Morcinek (ur. 25.VIII.1891) pisarz, publicysta, poseł;
28.XII.1986 – Kazimierz Popiołek (ur. 25.II.1903) historyk Śląska, organizator Śląskiego Instytutu Naukowego;
7.XII.1990 – Horst Bieniek (ur. 7.V.1930) powieściopisarz, poeta i eseista, publicysta, reżyser filmowy;
ZDARZYŁO SIĘ:
18.XII.1366 – Bolko II Mały wydaje dokument zezwalający na budowę sztolni na terenie dzisiejszego Wałbrzycha. Jest to prawdopodobnie najstarsza wzmianka o górnictwie węglowym;
27.XII.1428 – bitwa pod Starym Welisławiem podczas wojny śląsko – husyckiej;
3.XII.1632 – Kamera Śląska zezwala na przesyłanie prywatnych listów pocztą państwową za określoną taryfę;
14.XII.1740 – antyaustriacki bunt we Wrocławiu;
16.XII.1740 – wybuch I wojny śląskiej;
28.XII.1740 – oblężenie Głogowa;
21.XII.1741 – wojska pruskie zajęły Ołomuniec;
15.XII.1745 – bitwa pod Kotliskami podczas II wojny śląskiej;
25.XII.1745 – pokój w Dreźnie, koniec II wojny śląskiej;
5.XII.1757 – bitwa pod Lutynią, jedno z decydujących pruskich zwycięstw podczas wojny siedmioletniej;
21.XII.1757 – austriacka załoga Wrocławia kapituluje;
3.XII.1769 – Przywilej dla górników, który zwalniał z poddaństwa chłopów zatrudnionych w kopalniach i hutach;
3.XII.1806 – Głogów kapituluje przed wojskami Napoleona;
6.XII.1806 – rozpoczęcie oblężenia Wrocławia przez wojska napoleońskie;
24.XII.1806 – bitwa pod Strzelinem;
XII.1808 – wojska napoleońskie opuszczają Śląsk;
4.XII.1844 – ks. Jan Ronge zostaje obłożony ekskomuniką za szerzenie herezji;
11.XII.1895 – w Bielsku uruchomiono pierwszą linię tramwajową;
XII.1918 – niepokoje społeczne i strajki na Górnym Śląsku;
1.XII.1918 – utworzenie Grenzschutzu;
7.XII.1918 – w Bytomiu tworzy się Podkomisariat Naczelnej Rady Ludowej;
9.XII.1918 – Rada Robotniczo-Żołnierska w Tarnowskich Górach żąda wolnego państwa górnośląskiego. Na zjeździe w Kędzierzynie partia Centrum opowiada się za autonomią Górnego Śląska;
20.XII.1918 – powstaje Komunistyczna Partia Górnego Śląska; „Der Oberschlesische Kurier” publikuje po raz pierwszy dwujęzyczne wezwanie do utworzenia Wolnego Państwa Górnośląskiego;
25.XII.1918 – Związek Górnośląski na czele z Ewaldem Lataczem wysuwa projekt utworzenia samodzielnego państwa górnośląskiego;
28.XII.1918 – Rząd Rzeszy zleca opracowanie kulturalnego konceptu autonomicznego dla Górnego Śląska;
5.XII.1919 – POW w Sosnowcu postanawia rozbudować swe podziemne struktury na Górnym Śląsku;
19.XII.1919 – uchwała rady gminy o zmianie nazwy Hindenburg na Zabrze;
11.XII.1920 – utworzenie polskiego Dowództwa Obrony Plebiscytu;
19.XII.1920 – minister gen. Sosnkowski zatwierdza rozbudowę Dowództwa Obrony Plebiscytu z siedzibą w Grodźcu koło Będzina;
21.XII.1921 – utworzenie niemieckiej Katolickiej Partii Ludowej w nowym polskim Województwie Śląskim;
4.XII.1927 – Radio Katowice rozpoczyna nadawanie;
8.XII.1939 – Kanał Gliwicki zostaje otwarty;
17-23.XII.1939 – spis ludności w rejencji katowickiej tzw. palcówka;
9.XII.1930 – Sejm Śląski wznowił obrady;
13.XII.1930 – uchwała Sejmu Śląskiego domagająca się zwolnienia posła Wojciecha Korfantego;
12.XII.1948 – powstaje KS Górnik Zabrze;
4.XII.1955 – Planetarium i obserwatorium astronomiczne w parku chorzowskim zostaje otwarte;
4.XII.1957 – Telewizja Katowice rozpoczyna nadawanie;
7.XII.1970 – Między rządami RFN a PRL podpisano układ o normalizacji wzajemnych stosunków i uznaniu zachodniej granicy Polski;
13.XII.1977 – w Wrocławiu powstaje Studencki Komitet Solidarności;
15.XII.1981 – pacyfikacja kopalni KWK „ Manifest Lipcowy”;
16.XII.1981 – pacyfikacja kopalni KWK „Wujek”, ginie 9 górników;
28.XII.1981 – pacyfikacja kopalni KWK „Piast”;
15.XII.1991 – odsłonięcie pomnika poległych górników przed KWK „Wujek”;
21.XII.1991 – utworzenie Euroregionu Neisse – Nisa – Nysa;
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
INNE CIEKAWE DATY:
30.XII.1757 – III wojna śląska: w Kłodzku został powieszony skazany na śmierć za złamanie zakazu spowiadania dezerterów z pruskiego wojska ks. Andreas Faulhaber. Jego zwłoki, nie ulegając rozkładowi, wisiały na szubienicy do czasu wkroczenia do miasta wojsk austriackich 2 lata i 7 miesięcy później. Uroczysty pogrzeb odbył się 28.VII.1760 w kościele pw. Wniebowzięcia NMP. Na nagrobku napisano:
“Wielce czcigodny kapłan Andreas Faulhaber. Przez siedem lat pilny duszpasterz, syn i kapłan miasta Kłodzka. Więziony był haniebnie w tutejszej twierdzy, lecz chwalebnie przed nieprzyjacielem dochował wierności tajemnicy spowiedzi, przez co utracił życie na szubienicy 30 grudnia 1757 roku w wieku 44 lat. Odtąd znieważone wszystkie członki jego ciała nietknięte wisiały na powrozie przez dwa lata i siedem miesięcy. A powierzone ziemi przez armię austriacką, pochowane zostały w tym miejscu z należytą pobożnością 28 lipca 1760. Ufamy, że męka jego będzie wynagrodzona.”
Od XVIII w. kilkakrotnie podejmowano próby beatyfikacji księdza Faulhabera, jednak były one przerywane m.in. w 1939 wybuchem II wojny światowej.
4.XII. – Barbórka, Dzień Górnika i Naftowca;
13.XII.1981 – w Polsce wprowadzono stan wojenny;
29.XII.1937 – Wolne Państwo Irlandii ogłosiło konstytucję republikańską i tym samym przestało uznawać zwierzchnictwo króla brytyjskiego;
31.XII.1982 – zawieszenie stanu wojennego w Polsce;
30.XII.1994 – Bodzentyn, Imielin, Krasnobród, Lubniewice, Miasteczko Śląskie, Nowy Wiśnicz i Pszów otrzymały prawa miejskie.