“W opolskiej części Górnego Śląska bije serce śląskości”
Śląskie organizacje działające w woj. opolskim zwróciły się z apelem do opolskich posłów partii opozycyjnych oraz mediów o nowe spojrzenie na sprawy śląskie i nie zawężanie ich tylko do polsko-niemieckiej perspektywy (pełny tekst apelu zamieszamy poniżej). Z rozmów z inicjatorami wiemy, że już pierwsi politycy odpowiedzieli zaproszeniem do spotkania i pierwsze z nich zaplanowane są na listopad bieżącego roku. Inicjatorzy będą informować nas o ich przebiegu i rezultatach.
My sōm stōnd!
Z nadzieją przyjęliśmy wyniki partii opozycyjnych, które w programach wyborczych oraz deklaracjach swoich kandydatów obiecywały zająć się sprawą uznania Ślązaków za mniejszość etniczną i/lub języka śląskiego za język regionalny.
Jako mieszkańcy woj. opolskiego deklarujący narodowość śląską mamy nadzieję, że wyniki wyborów będą szansą na spojrzenie na sprawy śląskie szerzej niż tylko przez polsko-niemiecką perspektywę. Pragniemy zauważyć, że w ostatnich dwóch spisach powszechnych to osoby narodowości śląskiej stanowiły największą grupę mniejszościową, a język śląski był deklarowany jako domowy na drugim miejscu za językiem polskim. Niestety kwestie narodowości śląskiej i języka śląskiego od lat są pomijane w jakichkolwiek strategiach dla województwa opolskiego czy w debatach publicznych organizowanych przez instytucje rządowe lub samorządowe.
Często próbowano je także pokazywać jako „problem katowicki”. Tymczasem to w opolskiej części Górnego Śląska bije serce śląskości, o czym świadczą m.in. poniższe inicjatywny:
– w powiecie opolskim powstało w 2011 roku Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej.
– w Cisku zostało założone Tŏwarzistwo Piastowaniŏ Ślónskij Mŏwy DANGA, które jest współtwórcą śląskiego standardu zapisu zwanego potocznie ślabikŏrzym. W tym standardzie od ponad dekady wydawana jest większość tekstów po śląsku i wokół niego odbywa się kodyfikacja języka śląskiego (w 2022 roku powstały np. „Zasady pisowni języka śląskiego” dr. hab. Henryka Jaroszewicza z Uniwersytetu Wrocławskiego, który swoją karierę naukową zaczynał właśnie na Uniwersytecie Opolskim).
– w Kotorzu Małym od 12 lat działa największe wydawnictwo książek po śląsku – Silesia Progress. Wydaje ono zarówno książki twórców z woj. opolskiego, woj. śląskiego oraz śląskiej części Rep. Czeskiej. Jego książki są szeroko omawiane zarówno w środowisku naukowym czy czasopismach literackich w Polsce i Europie, a poza małymi wyjątkami przemilczane w woj. opolskim.
– w Świerczu koło Olesna zarejestrowane jest Stowarzyszenie Opowiadamy, działające głównie w powiatach oleskim i strzeleckim – nie zapominając o reszcie opolskiej części Górnego Śląska ale i aglomeracyjnej czy całego Śląska wraz z Wrocławiem. Zajmuje się popularyzacją języka, historii i kultury śląskiej tworząc filmy i publikacje przy współudziale mieszkańców. Ponadto prowadzi edukację regionalną i przyrodniczą po śląsku.
– w opolskim Rejestrze Dzienników i Czasopism zarejestrowany jest najpopularniejszy portal informacyjny z wiadomościami przygotowywanymi w języku śląskim – Wachtyrz.eu. Także z woj. Opolskiego pochodzi znaczna część autorów na nim publikujących.
Inicjatywy te pokazują, że MY SŌM STŌND, że tu działamy i oczekujemy większej współpracy z politykami woj. opolskiego, z samorządowcami, mediami i organizacjami pozarządowymi.
Wojciech Glensk – Stowarzyszenie Osób Narodowości Śląskiej
Pejter Długosz – śląskie Wydawnictwo Silesia Progress
Alojzy Ketzler – współzałożyciel Tŏwarzistwa Piastowaniŏ Ślónskij Mŏwy DANGA
Mateusz Pawełczyk – Stowarzyszenie „Opowiadamy”
Do wiadomości:
Marcelina Zawisza – Lewica
Danuta Jazłowiecka – Koalicja Obywatelska
Adam Gomoła – Trzecia Droga
Tomasz Kostuś – Koalicja Obywatelska
Rajmund Miller – Koalicja Obywatelska
Witold Zembaczyński – Koalicja Obywatelska
Departament Kultury i Dziedzictwa Regionalnego Urzędu Marszałkowskiego Woj. Opolskiego
Pełnomocnik Wojewody Opolskiego do spraw Mniejszości Narodowych i Etnicznych
Media woj. opolskiego
Foto tytułowe: Piotr Miemiec
Gdyby nie Pejter Długosz, byłoby tragicznie.
Pożyjemy zobaczymy powiedział ogrodnik i … zmarł. Już ktoś kiedyś powiedział, umiesz liczyć, licz na siebie!