W godce ô godce: wyważanie dawno otwartych drzwi
pojęcia kluczowe:
podejście deskryptywne, podejście funkcjonalne
The Thresold Level
Europaen Framework
afiliacja
Impact Factor
lista-czasopism-punktowanych
(Po zapoznaniu się z tytułem proszę o zapoznanie się z pojęciami kluczowymi)
W dyskusjach, rozmowach i kłótniach o godce nurtują mogą trzy wątpliwości.
Pierwsza wynika z obawy przed deprecjonowaniem i wręcz przemilczaniem zdobyczy ostatnich lat. Tak, należy się bać przemilczania faktu, że poważna konferencja w sprawie godki miała miejsce 10 lat temu, że ustalono reguły pisania po (górno)śląsku, że opracowano i wydano Ślabikorz. No cóż, wydaje mi się, że fakty powyższe są oczywiste, a zasługi ludzi, którzy te osiągnięcia wypracowali niezaprzeczalne. Nad tym, jak ten dorobek doskonalić powinni się zastanowić chyba przede wszystkim ci, którzy ten dorobek kwestionują. Poddawać w wątpliwość jest prościej niż pracować zespołowo. Czy wiem jak trudna jest praca takiego zespołu? Tak, wiem. Czy wiem, jak prowadzić prace takiego zespołu? Tak, wiem. Znam specjalistów od prowadzenia prac zespołowych. Nie jest to wiedza tajemna, chociaż bardzo cenna.
Druga wątpliwość to moja obawa przed podejściem nadmiernie deskryptywnym, nacechowanym wręcz rygorystycznym normatywizmem, bo ten zarzucony został w językoznawstwie stosowanym przed co najmniej pięćdziesięciu laty, a zdarzało mi się spotykać w tekstach o godce, że mało w dotychczasowych pracach naukowości. To skoro ma być naukowo, to napiszę trochę o innych istniejących możliwościach niż kodyfikacja deskryptywna, bo przecież uprawnione jest także podejście funkcjonalne.
To podejściu funkcjonalnemu zawdzięczamy The Thresold Level J. van Ek’owi (1975), dzieło udoskonalone w Un niveu-seuil (1976) CREIF¹, Un nivel umbral (1979) P. Slagter’a oraz Kontaktschwelle DaF m.in. Baldeggera, M. Mueller i G. Schneidera (1980) wszystkie te pozycje opracowano na zlecenie Rady Europy – zaczęło się wszystko bodaj w 1974. Dzieła te stworzyły podstawy dla Europaen Framework. (Europejski System Opisu Kształcenia Językowego (ESOKJ, ang. Common European Framework of Reference for Languages, CEFR), projekt w latach 1989-1996) – rekomendowane w 2001 przez Radę Europy w procesie sprawdzania umiejętności językowych dla wszystkich języków europejskich. Więc, jak widać, opracowano już funkcjonalną metodę oraz instrumenty do sprawdzania wyników jej zastosowania – Thresold i CEFR. Może warto byłoby wykorzystać te publikacje w pracach zespołów przygotowujących Silesian Framework?
To lepsze rozwiązanie niż kłótnie o to, co jest ważniejsze: leksyka czy struktury oraz wzajemne zarzucanie sobie ignorancji.
Wątpliwość trzecia: najczęściej nie znajduję w tekstach opatrzonych tytułami naukowymi odsyłaczy do literatury przedmiotu (bibliografii), a wymienienie tytułów naukowych przed nazwiskami autorów mogę zrozumieć jako podpieranie się autorytetem naukowym. Przecież w opracowaniach naukowych raczej nie wymienia się tytułów naukowych – stosuje się tzw. afiliację, która zainteresowanemu czytelnikowi umożliwia identyfikację aktualnego dla tekstu miejsca pracy autora oraz jego przedmiot badań i dorobek naukowy. Chcę się dowidzieć, co napisał i opublikował autor, to dzięki afiliacji wchodzę na stronę jego instytucji naukowej i wie, od czego autor jest specjalistą. Wykaz tych czasopism znajdziecie Państwo na stronie właściwego ministerstwa (patrz linki poniżej).
Profesora fizyki kwantowej piszącego o telegeriatrii czytamy przecież inaczej niż profesora informatyki. Może z tymi tytułami naukowymi w przypadku dyscyplin takich jak językoznawstwo, kulturoznawstwo, literaturoznawstwo chodzi o podkreślenie ważkości dyscypliny, która właściwie jest wiedzą, a przedmiot jej badań trudno falsyfikować. W językoznawstwie, zwłaszcza stosowanym, jak i w wielu innych dyscyplinach należy być bardzo ostrożnym z generalizacjami i wartościowaniem.
Dorobek naukowy wykazuje stosunkowo rzetelnie tzw. Impact Factor (ogólnie rzecz biorąc jest to liczba „cytowań” danego naukowca przez innych naukowców w wiodących czasopismach naukowych). Impact Factor jest jednym z powszechniejszych i obiektywniejszych mierników dorobku naukowego.
Komentarz Wachtyrza: Tytuły naukowe w tytułach artykułów zostały dodane przez naszą redakcję.
Spory trwają.
Linki:
https://www.nauka.gov.pl/lista-czasopism-punktowanych/
http://www.umcs.pl/pl/ustawy-rozporzadzenia-oraz-wykazy-punktowanych-czasopism-naukowych.htm
¹ Niveau Seuil
A descriptive instrument for specific languages
The initial threshold level specification for English, together with the specification developed for French (Niveau Seuil), provided the basic models which have been adapted for other languages in the light of their particular linguistic situation, and further developed in the light of experience. The model has been extremely influential in the planning of language programmes, providing a basis for new national curricula, more interesting and attractive textbooks, popular multimedia courses and more realistic and relevant forms of assessment.
Opisowy instrument dla poszczególnych języków
Pierwotny opis/deskrypcja poziomu progowego dla języka angielskiego, wraz ze opisem deskrypcją opracowaną dla języka francuskiego (Niveau Seuil), dostarczyła podstawowe modele, które zostały dostosowane do innych języków w świetle ich szczególnej sytuacji językowej, i dalej rozwijane w świetle doświadczeń. Model ten miał ogromny wpływ na planowanie programów językowych, stanowiąc podstawę nowych krajowych programów nauczania, ciekawszych i atrakcyjnych podręczników, popularnych kursów multimedialnych oraz bardziej realistycznych i odpowiednich form oceniania. (strona Rady Europy)
https://archive.ecml.at/help/detail.asp?i=124
Aleksander Lubina – germanista, andragog – zdobył wykształcenie w Polsce, Niemczech i Szwajcarii. Jest publicystą, pisarzem, tłumaczem, autorem programów nauczania, poradników i śpiewnika – był nauczycielem akademickim, licealnym, gimnazjalnym i w szkołach podstawowych oraz doradcą i konsultantem nauczycieli.