Ô tym, czy Nacyna we Rybniku je czystōm rzykōm
Wybroł żech sie ôtok piechty do Rybnika na rynek, a szoł żech wzdłōż rzyki Nacyny, po tej sztrece dlo kołōw, co to łōński rok naszykowali. Jeździ tam dużo ludzi na kołach, rolszułach, a tyż matki z małymi dzieciami we wōzkach. Tak se myśla, że ta Nacyna, to już musi być czysto rzyka, kej ludzie chcōm tam chodzić, abo jeździć. Bezmała kedyś we Nacynie szło sie kōmpać, a żyły tam raki, ale musiało to być tak downo, że mie jeszcze na świecie niy było, abo miyszkoł żech za daleko ôd Nacyny, bo tego niy pamiyntōm. Jo znōm yno Nacyna z lot ôsiymdziesiōntych a dziewiynćdziesiōntych, jak my musiali roz za czas gasić trowa na beszōngach a ugorach. Wōniało tak, że strach było przichodzić ku rzyce bez gazmaski, a niy bōł to yno kurz ze zgoranej trowy. Wody z Nacyny tyż my sie boli brać do gaszynio, że nōm motoplōmpa zakaszytuje, abo że ôd tej „wody” fojera zacznie goreć jeszcze bardziyj. Nacyna była bezmała wtedy jednōm ze najbardziyj zasolōnych rzykōw we Polsce. Woda plōmpali do Nacyny prosto z grubōw, ze dołu, a i inksi ludzie tyż spuszczali do Nacyny wszystko, co sie dało. Po latach dowiedzioł żech sie ô tym, że sōm utopek woloł wybrać pofarbiōno ôd bejce Ruda ôd Nacyny, a jak szykowali Rybnicki Zalyw, to Nacyna puściyli we rułach pod zalywym, coby go niy zaciaprać.
Potym prziszły trocha lepsze czasy, gruby mynij fedrowały, Rymer zawrzyli, tōż woda we Nacynie tyż coroz to mynij wōniała. We mieście tyż zaczli ludziōm szykować guliki, tōż mynij spuszczajōm do Nacyny. Prziszło ku tymu, że we Nacynie pokozały sie roztomańte żyjōntka, pokozały sie tam nutry, co padajōm ô nich, że rade majōm czysto woda. Ze nutrami pokozały sie tyż i inksze szczury, co mi sie trocha mynij podobo. Latoś na wiosna było tyż „wychraniani rzyki Nacyny”, a ludzie zbiyrali roztomańte klamory z wody a z beszōngōw kole Nacyny. Dzisiej doł żech pozōr, że w Nacynie pływiōm tyż jakiś inksze ryby.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Tōż możno szło by pedzieć, że Nacyna, to już je czysto rzyka? Jo myśla, że jeszcze trocha trza doczkać, ale możno kedy przidzie tyn czas. Na prowda czysto Nacyna bydzie dziepiyro wtedy, jak na brzegach pokożōm sie tabulki, a bydzie na nich stoło, że kōmpani sie we Nacynie je zabrōniōne. Bydzie to pokazowało, że znodli sie już tacy ludzie, co chcōm sie tam kōmpać, abo chocioż poszpluchać nogami. Na razie niy ma jeszcze takich ludzi, coby sie we Nacynie chcieli kōmpać, tōż tabulek niy trza. Mōm yno nadzieja, że Prezidynt Piotr Kuczera niy poczyto tego, a niy koże postawić takich tabulek, coby nōm pokozać, że Nacyna to już je czysto rzyka.
Na kōniec spōmnioł mi sie taki mōj stary wierszyk:
Wadziyły sie Ruda z Nacynōm
Wadziyły sie Ruda z Nacynōm,
(Bez Rybnik ôbie płynōm),
Kero z nich je ważniejszo,
Kero mo woda czyściejszo.
– Jo ôd Rydōłtōw płyna –
Chwolyła sie Nacyna.
– Jo płyna ôd Rudziczki,
A Żory mijōm dycki –
Ruda ji na to rzecze.
Tak dogaduje rzyka – rzyce.
– Tyś je cało we soli!
– Cie Paruszowiec zasmolył!
Jak sie tak ôbie wadziły –
Do ôczyszczalnie trefiły.
I teraz do kupy pływie
Ruda z Nacynōm – w zalywie.
Stasiek Neblik, ps.”Fojerman” – Ślōnzok, fojermōn na pynzyji, autor ksiōnżki ”Do rymu po naszymu, abo ślōnski miszmasz” a autor „Dykcjōnorza Godki Ślōnskij”, człōnek DURŚ.
