Napisz to po naszymu nr 6 – podsumowani
Czas tak wartko leci, że zaś prziszoł czas na podsumowani testu „Napisz to po ślōnsku”. Prziszło kole 35 ôdpoiedzi. Dziynkujymy za wszystki. Jak sie tak dziwōmy, to widzymy, że ta nasza ślōnsko godka sie rōżni, a niy chcymy pisać, że coś je źle, kej je inaksze, jak my znōmy, bo możno kajś u Was sie tak godo. Bezto chcymy pokazować bardziyj, jako my znōmy godka, a niy twierdzić, że tak „musi” być. Sōm ale sytuacyje, kaj trza dować pozōr. Kej piszymy po polsku „latem” to je to pora roku (lato), tōż mo być „bez lato”, a niy „latoś”, bo to by było „w tym/ wbieżącym roku”. Jo znōm po ślōsnku słowa: warciejszy, gibciejszy, ciynżejszy, wōnżejszy. Możno niy ma tak na cołkim Ślōnsku, ale kej „nogawki są węższe”,tōż tyż „nogawice” miały by być „wōnżejsze”, a niy „wōnski” . Synek „idąc drogą patrzy w telefon” (cz. teraźniejszy), tōż „idzie” a niy „szoł”. To sōm taki uwagi, coby przi tłōmaczyniu niy zmiyniać tyż synsu zdaniōw. Sprawa ”dwojanio”. Do rozwożynio je, czy chcymy ôstawić ta ślōnsko cecha, abo niy: dej, abo dejcie? To tak na wartko pora ôgōlnych uwagōw. Piszcie tyż Wasze uwagi.
1. Babciu, daj mi kromkę chleba
Moji tłōmaczyni: starko/ ōma dejcie mi krajiczek/ sznitka chleba.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Ôdpowiedzi były: starko/ ōma/ babcio dej/ dejcie/dajōm mi krōmka/ krajiczek/ sznita chleba
Babcia a kromka, zdo mi sie po polsku. Chlyb, ale chleba (niy chlyba).
- Nie wytrzymam tak długo bez papierosa.
Moji tłōmaczyni: niy wytrzimia/ strzimia tak dłōgo/ dugo bez cygarety/ cigarety.
Ôdpowiedzi: niy strzimia/ wytrzimia/ wytrzimōm,/ wydziyrżōm tak dugo,/ tak dłōgo/ telki czas bez cigarery/ cygarety/ cygareta.
Niy sōm to wszystki tłōmaczynia, yno te najpopularniejsze. Strzimia / wytrzimia może być. Kōńcōwka „mōm” (strzimōm, wytrzimōm) wyglōndo mi na polsko, ale możno sie tak kaj godo? Po „rz” mo być zmiynkczōne „i” ( strzimia, wytrzimia, a niy strzYmia, wytrzYmia) Ta cygareta (r.żeński), (bez cygarety, a niy tyn cygaret, bez tego cygareta).
3. Ten chłopak idąc drogą patrzy w telefon komórkowy
Moji tłōmaczyni: tyn synek idzie drōgōm/ podrōdze a dziwo sie na/ do mobilnioka.
Ôdpowiedzi: tyn synek/ karlus idzie/ ciśnie drōgōm/ cestōm/ po drōdze a dziwo sie/ kuko/ patrzi/ gapi sie/ spoziyro we telefōn/mobilniok /kōmōrka.
Najważniejsze: idzie, a coś robi (dziwo sie, kurzi), a niy idōnc coś robi. Telefōn, abo mobilniok. Kōmōrka to je raczyj w dōma spiżarnia.
- Przynieś mi tę parasolkę, bo ty jesteś szybszy
Moji tłōmaczyni: prziniyś mi tyn paryzol, bo tyś je warciejszy/ gibciejszy.
Ôdpowiedzi: prziniyś mi tyn paryzol/ szyrm, bo tyś je wartszy/ gibszy/ warciejszy/ gibciejszy/ gibki/ szybszy
Jo używōm słowa: warciejszy. Znōm tyż gibciejszy. Inksze słowa sōm dlō mie cudze, tōż niy moga pedzieć, czy sōm po ślōnsku?
- Co jest cięższe: żelazo, albo pierze?
Moji tłōmaczyni: co je ciynżejsze: zielazo, abo piyrzi?
Ôdpowiedzi: co je ciynżejsze/ co je ciynższe / co je srogsze/ co wiyncyj woży: zielazo/ żelazo/ żylazo/ ajza/ żylozo/ blacha, abo piyrze/ piyrzi/ piyrza/ piyrz/ pierze.
U nas sie godo: ciynżejsze, zielazo, a piyrzi/ piyrze. Wszystko inksze piszecie „na swoja ôdpowiedzialność”. Możno u Was sie tak godo, ale jo tego niy poradza pedzieć.
- Latem chodzimy na bosaka po podwōrku.
Moji tłōmaczyni: bez lato chodzymy po bosoku po dworze/ na placu.
Ôdpowiedzi: Bez lato/ latym/ w lato/ latoś chodzymy, chodzimy, łażymy, łazimy, lotōmy, boso/ po bosoku po placu/ po dworze.
Bez lato, bo w lato, abo latym niy ma dobrze po ślōnsku, a latoś znaczy „ w tym roku”. Chodzymy, łażymy, lotōmy, locymy. Chodzimy, a łazimy to je spolszczyni. Boso i po bosoku może być. Po placu i na dworze mo trocha inksze znaczyni, ale ôba sam pasujōm.
- Dawniej mama robiła swōj domowy makaron, a teraz używamy kupiony w sklepie.
Moji tłōmaczyni: downiyj/ piyrwej mama robiyła/kulała swojski nudle, a teraz/ terazki używōmy kupne.
Ôdpowiedzi: kedyś/ downiyj/ piyrwej/ kiejsi mama/ muter robiyła/ robiyli/ rychtowała/kulała sama/ własne /swoji/ swojski nudle, a terozki/ teraz bierymy/ mōmy/używōmy kupne/ kupiōne/ gotowe ze sklepu .
Sam była wielko roztomańtość w ôdpowiedziach, ale wiynkszość była dobro. Rozchodziło mi sie ô słowa: swojski, kupne, kulać, nudle, ale napisac tyż idzie inakszy.
- Dzieczynka miała na głowie czerwony kaptur.
Moji tłōmaczyni: dziołszka miała na głowie czerwiōno kapuca.
Ôdpowiedzi: dziołszka,frela, dziewuszka miała na głowie/ gowie czerwiōno/ czerwōno kapuca/ zac/ hut/ kapturek
Bezmała kedyś sie godało ”czerwIôno, a niy czerwōno (bezto czerwiōnka). Hut, to je kapelusz, a kapturek po polsku.
- Uważaj, żebyś się nie ucięła tym sierpem.
Moji tłōmaczyni; dej pozōr, cobyś sie niy urzła/ utła tym siyrpym/ kosokym.
Ôdpowiedzi: dej pozōr, cobyś sie niy urzła/ urznyła./ utła/ uciyna/ ciachła/ żazła/ chlasła tym siyrpym/ kosokym.
Siyrp, abo kosok może być. Idzie sie ur-znyć, utnyć.
- Teraz modne są węższe nogawki w spodniach.
Moji tłōmaczyni: terazki modne sōm wōnżejsze nogawice w galotach.
Ôdpowiedzi: teraz/ terazki modne sōm wōnske,wōnższe., ciasne, wynższe/ wiynksze/ myńsze nogawice/ nogawki w galotach/ u galot
U nas dycko nogawice w galotach były wōnżejsze.
Trza sie sztyjc uczyć godać, czytać a pisać po ślōnsku, bez wadzynio, ale ze dyskusyjōm.
Stasiek Neblik, ps.”Fojerman” – Ślōnzok, fojermōn na pynzyji, autor ksiōnżki ”Do rymu po naszymu, abo ślōnski miszmasz” a autor „Dykcjōnorza Godki Ślōnskij”, człōnek DURŚ.
