Moc kultury #56: Mirosława Syniawy Dante i inksi

Aleksander Lubina
Moc kultury

Mirosława Syniawy Dante i inksi – wybór poezji światowej w tłumaczeniu na śląski

Wzajemne wpływy czytania i kultury to obecnie sprawa rzadko już kwestionowana. Wyłącznie nasz rodzaj posiadł umiejętność czytania na kilku poziomach – włącznie z tzw. interpretacją anagogiczną.

Nie są to wyłącznie opinie opierające się na obserwacji – także neurolodzy przedkładają dowód za dowodem na to, że czytający mają sprawniejsze mózgi.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

O kulturze społeczeństwa niestety nie decydują ci, którzy czytają ze zrozumieniem.

O poziomie kultury narodowej decydują ci, którzy nie czytają i ci, którzy otwarci są wyłącznie na literaturę popularną.

Niestety, ci drudzy stanowią większość…

Kanon literatury to dzieła, bez przeczytania których niepodobna pojąć człowieka, ludzi, Śląsk, świat. Klasyka literatury to literatura piękna określająca poziom kultury. To dzieła ponadczasowe o znaczeniu uniwersalnym. To dzieła, a następnie  ich twórcy czasie i miejscu oraz ich dziedzictwo intelektualne.

Literaturę piękną zasadniczo powinno się czytać w oryginale. Ponieważ jednak klasyka literatury jest zarówno uniwersalna jak i globalna, to trudno czytać wyłącznie w oryginale – zbyt wiele języków do opanowania.

Na pomoc podążyli tłumacze.

Mirosław Syniawa ułatwił Górnoślązaczkom Górnoślązakom drogę do literatury światowej i przetłumaczył na śląski wybrane wiersze wybranych klasyków i pomniejszych twórców uznanych oraz znanych, w tym:

Horacego (65 p.n.e. – 8 p.n.e.) , określanego Nieśmiertelnym Sztuki Poetyckiej Li Bai, (701−762);  określanego Świętym Sztuki Poetyckiej  Du Fu, (712-770); Dantego (1265-1321) Angelusa Silesiusa (1624-1677), poety, mistyka, malarza Williama Blake’a  (1757-1827); Iwana Kryłowa (1757-1827), epigona Ezopa i Jeana de La Fontaine; Josepha barona von Eichendorffa (1788-1857); angielskiego romantyka  Johna Keatsa (1788-1857); Amerykanina  Henry’ego Davida Thoreau (1817-1862);  Giacomo Zanellego (1820-1888);  Rosalii De Castro (1837-1885);  Frédérica Mistrala (1830-1914);   oraz Jaroslava Vrchlický, Williama Butler Yeatsa, Patrick Henry Pearse’a, Osipa Mandelsztama, Siergiej Jesienina.

Klasycy po śląsku! Warto  przeczytać, porównać z innymi tłumaczeniami, z oryginałem i porozmawiać przy piwie albo winie, przy kawie w Café Silesia.

W przyszłości proszę pana Syniawę o uwzględnienie poetek – jedna jedyna Rosalia De Castro to niewiele.

Safona (630/612 p.n.e.-570 p.n.e.), Caroline Schlegel-Schelling (1763-1809), Sophie Mereau (1770-1806), Rahel Varnhagen von Ense (1771-1833), Annette von Droste-Hülshoff (1791-1848) Emily Dickinson (1830-1886), Anna Achmatowa (1889-1966), Maria Pawlikowska-Jasnorzewska (1891-1945), Nelly Sacks (1891-1970), Sylwia Plath (1932-1963), Gwyndolyn Brooks (1917-2000)  Wisława Szymborska (1923-2012) – to tylko nieliczne spośród wielki liryczek godnych porządnego tłumaczenia na śląski.

Dante i inksi, tł. Mirosław Syniawa, Silesia Progress, 2016, Kotórz Mały

CSŚB 3 – DANTE I INKSI – Światowŏ poezyjŏ po ślōnsku

Wybór poezji światowej w tłumaczeniu na śląski wg Mirosława Syniawa.

Obecnie dostępne nowe wydanie: Dante i inksi, i jeszcze inksi