Moc kultury #45: Janosch po łacinie – Quam mirabilis est Panama
Aleksander Lubina
Moc kultury
Janosch po łacinie – Quam mirabilis est Panama
Adaptacja to (wolny) przekład tekstu na inny język, przy czym – w przeciwieństwie do tłumaczenia (literackiego lub dosłownego) istotne jest zachowanie wyrazistości, nastroju i treści.
Dotyczy to w szczególności utworów lirycznych, wierszy i piosenek, w których nie przekładamy wyłącznie treści oryginału, ale także rym, rytm, metrum.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Poniżej fragment adaptacji Janoscha „O wie schön ist Panama“ autorstwa Anny Elissy Radke, o której autorka pisze w posłowiu:
„Niniejszy tekst jest kolejnym przykładem mojej „Ars paedagogica”, której celem jest oswajanie dzieci z łaciną już w wieku przedszkolnym.” (…)
| „Transnavit cista mystica a Panama incognita. Bananas olet! Sommnium, o meum desiderum!” Dein ille domum festinat, per totam noctem enarrat Tigridulo hoc somnium suumque desiderium. Terrarum, scito, Panama est omnius pulcherrima. Bananam oderiferam olfacio per hanc terram, guae nostrumst desiderium et somniorum somnium! Tigridule, mecum, ito! Eundumst die crastino timore procul pristino.“ „Abirem ego perfide, nisi cum Tigridanite.“ Et surgunt mane proximo maturius quam solito. „Si quis viarum inscius, deest huic index viarius.“ Ab Ursulo e cistula factast signalis tabula. |
Die Kiste kommt aus Panama und Panama riecht nach Bananen. Panama ist das Land meiner Träume.
Er lief nach Hause und erzählte dem kleinen Tiger bis spät in die Nach hinein von Panama. In Panama, sagte er, ist alles viel schöner, weißt du? Denn Panama riecht von oben bis unten nach Bananen. Panama ist das Land unserer Träume. Wir müssen sofort morgen nach Panama. Was sagst du, Tiger? Sofort morgen, sagte der kleine Tiger. Denn wir brauchen uns vor nichts zu fürchten, Bär. Aber meine Tigerente muss auch mit. Am nächsten Morgen standen sie noch viel früher auf als sonst. Wenn man den Weg nicht weiß, sagte der Bär, dann braucht man einen Wegweiser.
|
Książka zawiera słownik łacińsko – polsko – niemiecki.
Czy warto ją kupić? Pewnie, że warto, może przyda się podczas korepetycji z łaciny lub na prezent, a może podczas lekcji wielojęzycznej z zastosowaniem doświadczeń i wskazówek FREPA.
Do kupienia:
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Quam-mirabilis-est-Panama-Janosch/1104
https://www.silesiaprogress.com/pl/p/Ach%2C-jak-cudowna-jest-Panama-Janosch/1386
Łacina nie jest trudna, sprawdźcie, czytając notatkę o autorce (nie ma obowiązku zrozumienia każdego słówka):
Anna Elissa Radke Hamburgi nata anno 1940, est philologa, theologa, et poetria latina Germanica.
Eius vita
Primum Hamaburgi et postea Marburgi philosophiae studiis et studiis litterarum Latinarum Graecarumque se dedit, nec non theologiae Christianae secundum Lutheri opinionem. Postea, magistra artium facta, scripsit carmina tam Latina quam Theodisca. Hi libri carminum Latinorum iam eduntur:
- Musa exsul (1982),
- Mein Marburger Horaz (1990),
- Katulla (1992),
- Harmonica vitrea (1992),
- In reliquiis Troiae (1995),
- Ars paedagogica (1998).
In Annae Elissae Radke honorem, Alaenus Divutius pepigit hoc carmen:
AD ANNAM ELISSAM RADKE
Miles indefessa Novem Sororum
Montibus quae sunt et erunt canentes
Deliis, reddant tibi mille grates,
carmina propter.
Nam quis ausit, liberior poeta,
te altius Parnassi ad acumen ire,
ebrio non lassus aquas equinas
ebibere haustu.
Aut quis ascendet glaciale culmen,
candido passu, propius, viator
frigidum scandens Helicona solus,
alite verbo?
*( Vicipaedia)
An Anna Elissa Radke:
Neun Schwestern des nicht übermüdeten Soldaten
Berge, die es gibt und singen sollen
Delos, danke dir tausendmal,
für Lieder.
Für wen kann man dich halten, für einen freien Dichter,
Sie dringen tiefer in die Montparnasse ein
trunken, und schwaches Wasser der “Pferde” nicht einen Schluck genießen
Oder wer wird den eisigen Gipfel besteigen
und weißes Leinen, Hand in Hand,
kommt es dem Reisenden näher
Helicon ist die einzige Erwärmung;
das Wort schnappen?
Do Anny Elissy Radke:
Dziewięć sióstr nie przemęczonego żołnierza
Góry, które istnieją i powinny śpiewać
Delos, dziękuję ci tysiąc razy,
za pieśni.
Za kogo można cię uważać, za wolnego poetę,
Pijany wnikasz głębiej w Pranas ,
a słaba woda z „koni” nie cieszy się łykiem
Bo kto wejdzie na oblodzony szczyt
i biała pościel, ręka w rękę, zbliża się do podróżnika
Helikon to jedyne ciepło;
złapać słowo?
Anna Elisse Radke, Quam mirabilis est Panama, red. prof. dr Joanna Rostropowicz, Fundacja Nauki i kultury na Śląsku z siedzibą w Opolu, Silesia
Najwazniejsze dzielo literatury ślaskiej!