Konrad Kołakowski: Nasi „wyklęci” bohaterowie?

Pod prąd nie znaczy przeciwko #4

Zaś to samo. Jak fto sie yno ôpowoży napisać pora zdań prowdy ô naszyj ciynżkij, ślōnskij historyji, zaroz wszyńdzie słychać krytyka. Niydowno pokozoł sie w jednym cajtōngu tekst ô wojokach, kerzy ô swoje prowdy i ideały chcieli sie prać nawet jako wojna sie już skōńczyła. Stoło tam, co u nos niy było wiela polskich żołnierzy wyklętych. Wiyncyj było tych z… drugij strōny. Zrobiyła haja i przezywanie ôd faszystōw, antypolokōw. Nerwuje mie ino fest, że jak fto powiy prowda, jako to tu na Ślōnsku było – a było inaczyj jak w Polsce – to zarozki je tyn nojgorszy. Pierōnie, to sie niy godzi w demokacyji, we wolnym państwie!

Temat żołnierzy, bitew, wojen, jest ważny dla opinii publicznej i samych obywateli. Buduje narodową dumę i tożsamość. Kształtuje historyczne spojrzenie na losy narodu czy państwa. Często mit danej walki mniej lub bardziej różni się od stanu faktycznego, lecz jest powszechnie wykorzystywany na potrzeby integracji kulturowej. Patrząc z polskiego punktu widzenia, takim mitem jest mit żołnierzy wyklętych.

Wykształcił się on niedawno, na przestrzeni ostatnich lat. Przesiąknięty patosem i autogloryfikacją, znalazł podatny grunt w dzisiejszym polskim społeczeństwie poszukującym bohaterów, którzy ze straconych pozycji, do końca walczyli o Boga, Honor i Ojczyznę. I chwała im za to, chwała bohaterom!

Nie będę tutaj dywagował, czy wszyscy na to miano zasługują. Zapewne były grupy wyklętych, które narobiły też wiele złego. Pytanie stawiam inne. Czy Ślōnzok też ma ich czcić, tak samo jak Polak? Czy to aby na pewno byli śląscy bohaterowie?

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Nie! Było ich na Śląsku bardzo mało, przeniknęli tutaj w większości z terenu Małopolski czy kielecczyzny. Poszukajmy Ślązaka, którego przodek był wyklętym, który walczył „w lesie” jeszcze długo po 1945 roku. Może kilku się znajdzie, jednak będzie to mizerna grupa. A państwo każe Śląskowi oddawać chwałę, uważać Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych za swoje własne święto. Niech będzie świętem narodu, z którego się wywodzili i dla którego walczyli. Dla Polaków.

Niech Narodowy Dzień Żołnierzy Wyklętych będzie świętem narodu, z którego się wywodzili i dla którego walczyli. Dla Polaków.

A czy my Ślązacy nie mamy swoich wyklętych bohaterów, żołnierzy, którzy ginęli za ideały i przekonania? Mamy, tylko nie wyklętych, a zapomnianych, zamazanych przez historię Polski, z punktu widzenia Polski. Naszych bohaterów nie widać, pamięć o nich została stłamszona, wykasowana. Dlaczego nie mamy na Śląsku choćby jednego dnia pamięci o tych, którzy też walczyli i ginęli za swój naród, za swoją Ojczyznę? Nie tylko tych, którzy ginęli za Polskę, ale także tych, którzy ginęli za Śląsk, za Niemcy w okresie powstań? Czy ten, kto bił się za Niemcy, był gorszy? Czy to nie śląscy wyklęci? Przez Polaków przeklęci, ale dla nas, Ślązaków, zarówno ci z jednej, jak i drugiej strony powinni być tacy sami. Obie strony walczyły o honor, naród i Ojczyznę, tylko różnie rozumianą. Należy się obojgu stronom pamięć, pamięć której nie ma.

Mōmy sam na Ślōnsku za jedno wojokōw wyklyntych, przeklytych i zapōmnianych. Na mitach, historyji i pamiyńci budujymy tożsamość, tōż jak niy bydymy ô tych naszych ślōnskich losach pamiyntać, to niy bydymy Ślonzokami. Muszymy starać sie ô tych naszych bohaterōw. Niy trza nōm inkszych, bo mōmy swojich.

Konrad Kołakowski, Ur. 1991 mieszka w Zabrzu. Ukończył studia na kierunku Historia w dwóch specjalizacjach. Zajmuje się głównie historią Górnego Śląska, z tej tematyki pisze także pracę magisterską. Ukończone również magisterskie studia na kierunku Studia Śląskie. Laureat Stypendium Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Pracownik Muzeum Górnictwa Węglowego w Zabrzu. Współautor publikacji o kulturze górniczej na Śląsku i kulturze Osiedli Robotniczych Zabrza. Uczestnik, czynny, wielu konferencji, seminariów o tematyce historycznej, publicystycznej, politycznej w zakresie Górnego Śląska. Ślązak.