Kamratki a kamraty: Leon Swaczyna
W cyklu Kamratki a kamraty przybliżam Państwu żyjące osobowości Śląska. Cykl ten postanowiłem poszerzyć o rozmowy z ludźmi moim zdaniem interesującymi. Rozmowy zaczynam od tych samych zawsze trzech pytań
1) Co Cię ukształtowało?
2) Co jest istotne w Twoim życiu?
3) Jaki Górny Śląsk mógłbyś zaakceptować bez większych zastrzeżeń?
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Następnie zadaję już zróżnicowane pytania.
Poniżej rozmowa z Leonem Swaczyną, działaczem górnośląskim, obecnie przewodniczącym partii Ślonzoki Razem.
Co Cię ukształtowało?
Co mnie ukształtowało ? Tak naprawdę nie wiem bo mam już ponad 60 lat i kształtowało mnie sporo bardzo ważnych dla mnie wydarzeń, które były by może starczyły na grubszą książkę. Nie cierpię pisać, wolałbym to komuś opowiedzieć.
1) Rodzina moich Fatrōw, Starzykōw i Staroszkōw, kere co prowda niy godali ze mnom po niemiecku ze strachu przed “okupantem” – po polskymu gynał poradzioł godać ino onkel gyborny in Breslał, a reszta famili godali i myśleli co to je po polskymu 😉
2) Srogi wpływ na mie miała moja muti, kero robioła wszystko, co bych poradzioł po polskymu tak godać, aby gorole niy wiedzieli skond jo je – i to sie jej udało 😉
3) Jeżech dyslektykem i bezto miołech problym z naumiyniym sie czytać
i pisać. Jakech sie nauczoł czytać, to zaczonech “pożyrać” ksionżki i tak łod drugi klasy podstawówki przeczytołech do dzisioj pora tałzynōw tytułōw ze rostomajtych dziedzin, głównie: literatura piękna, marynistyczna, fantastyczna, kryminalna
i historyczna.
4) “Kariera Zawodowa” zaczonech na grubie jako “planista” potym frezer/strugacz/dłutownik/dryjer i skuli braku wolnych niedziel i sobót zacząłem zgodnie
z swoim wykształceniem robić w „ZAMECIE” jako technolog obróbki skrawaniem, kaj żech trefioł na szefa gupszego ło dymnie i we tyj samej firmie wzionech fucha zaopatrzeniowca, kaj pewnie robioł bych duży ale wygrołech “Zastawa 1100P” kerych niy chcioł sprzedać i by jom utrzymać zaczon żech robić za taksiorza . Stan Wojynny zmusioł mie do powrotu na łono państwowyj roboty, kaj żech robioł za szofera, szwajsra, mechanika, a jak szło potyn jeździć na “Saksy” toch zbiyroł winogrona i poznowoł inkszy świati i ludzi. We latach 90 łonskiego wieku straciołech dobrze płatno robota i chciołech pitnoć do Rajchu z cołkom familiom
i to mi niy wyszło, ale za to robiołech na bałszteli w krajs Frojdynschtad i cołkym niyźle na te czasy erbnoł. Tyn gelt, kerych zarobioł, doł mi możliwość zbajstlowanio swoi FYRMY, z kery wykształcioł żech moje dzieci i żoł do pyndzyji.
5) Jeszcze za bajtla zowdy bołech “DZIAŁACZYM” – szef klasy we wszystkich szkołach, – jak przyjechol do Polski nazod we 90 latach zapisołech sie noprzod do UPR, a potyn do RAŚ, ZLNŚ II i SONŚ. Swoje działania w tych ferajnach traktowołech poważnie i za swoje pijondze . Sztyry lata nazod kamraty ze RAŚ po chamsku (mom na to papiory) pozbyli się kolejnego samodzielnie myśloncego
i działającego wieloletniego członka zarządu – czyli mnie, a na dodatek polski Sąd zdelegalizowoł SONŚ .
6) Jak to w życiu bywo niy usiedziołech i z poroma kamratami zbajstlowali my ferajn wyborczy, kery o welunk mioł zgłosić DFK. Zaproszone były do tego projektu wszyjske ferajny ślonskie bez wyjontku – po poru spotkaniach zaczon tym projektym rezkyrować Jorg szef RAŚ z wiadomym efektym. Jo, Roczniok, Berus i Helis wycofali się z tego komitetu i zbajustlowali KW Ślonzoki Razem do Senatu kaj mie udało się szafnoć 42 402 głosów co dowało 26,22% ważnych głosów.
7) Po tych wyborach zaczonech bajstlować partia polityczno ło mianie Ślonzoki Razem.
Co jest istotne w Twoim życiu?
1) Moja rodzina na czele z moimi dziećmi i ukochaną żona.
2) Zachowanie ślonskości w swoi famili i przestrzeni publicznej na płaszczyźnie jynzyka, zwyczajów, i tego wszystkiego cośmy erbli po Staroszkach .
Jaki Śląsk mógłbyś zakceptować ?
To najprostsze pytanie. TAKI, kaj żodyn gorol niy bydzie probowoł przerobiać autochtonow na swoj stroj.
Czego się obawiasz?
Obawiom się, co dalsza miękka polonizacja, a nojbazi polonizacja języka, zrobi ze Ślonzokōw, takich samych mieszkańców Śląska jak na Dolnym Ślonsku. A jak do tego dodomy rugowanie nauki języka niemieckiego ze szkoł i ze godki ślonski łokradnie, uniymożliwi korzystania z tego co my erbli po Staroszkach. Jak nojgipci cza Ślonzokom pokozać, co Ci kerzy poradzom po niemiecku, znojdom jak bydzie cza, robota na poziomie swoich umiejętności i możliwości za nyzły gelt, a jak bydom poradziyli po angelsku, to we conajmiej marketowym magazynie abo na auzgusie we garkuchni. Tyż cza padać naszym, co jak ich dziecka bydom na tyla zdolne, coby być dyrechtorem/dochtorym we Ameryce, to sie tyż po angelsku naumiom. Boja się, co to co tu pisza, bydzie cinżko moim Kamratkom i Kamratom wyelkrelować;-((
Aleksander Lubina
Górnoślązak/Oberschlesier, germanista, andragog, tłumacz przysięgły; edukator MEN, ekspert MEN, egzaminator MEN, doradca i konsultant oraz dyrektor w państwowych, samorządowych i prywatnych placówkach oświatowych; pracował w szkołach wyższych, średnich, w gimnazjach w szkołach podstawowych i przedszkolach, literat tworzący po polsku, po śląsku, po niemiecku, publicysta, współtwórca KTG Karasol.