Jak to mały Francik zrobioł porzondek na cudzym grobie
Szoł 1 Listopad dziyń pamiynci ô Tych, co już ôdeszli ôd nos. Mały Francik radowoł sie, że pudzie s Ôjcami na grub swojigo starzika zapolić świyczka. Kej ino usłyszoł ôd starki, co tak se robi i że to je znak pamiynci dlo Tych, co już niy sōm s nami, to sie tak zawziōn, że musi iś choćby niy wiym co sie dzioło. Co prowda niy pamiynto starzika, ale wiela ô nim słyszoł ôd swoji mamulki. Niy umioł już sie doczakać tego dnia. Bōł kōniec ôktobra, a ki dziyń bōł piykny i słōnyczny, mamulka wziynła se wolne we robocie, coby iś na grōb swojigo ôjca a starzika Francika.
– Trza zrobić jakiś porzōndek na Dziyń Wszytkich Świyntych – pedziała do starki. – Przeca niy może być tak, coby grōb niy bōł ômyty i niy wyglancowany.
Francik poszoł s niōm. Wziyni ze sobōm płyny do mycio, wiaderko, jakie szmaty, szczotka, śmiatek, dwie srogie flaszki gorkiej wody, mietełka, grabki, trzy znicze i kołki, coby zapolić te znicze. Jak yno przijechali autym pod kiyrchōw, zarozki poszli na grōb starzika. Mamulka wziyna sie za porzōndki a syn jij pomogoł jak yno umioł. Mama grabiła suche liści na kopa, a Francik zbiyroł ji do taśki, kiere potym nosiła do takigo wielkigo hasioka. Potym wziyna sie ku myciu grobu. Francik s poczōntku pomogoł ji, ale uznoł, że to babsko robota, toż hned mu sie to zmierzło. Za to zainteresowoł sie zaniedbanym grobem zaroz ôbok. Podeszoł do niego ôdgarnoł liści. Nagrobno płyta była fest zniszczōno.
– Mamo, a wto tu leży, mogysz mi pedzieć? – zapytoł sie matki.
– Kery niznajōmy, cekej, zaroz ôbocza. Mama przerwała myci i podeszła do grobu nieznajōmego. Widzisz, synku, pisze po nimiecku, niy umia za bardzo ôdczytać, napis je fest zniszczōny. Możno to wojok kiery polygł w czasie wojny i sam go pochowali – pedziała mama i poszła do swoji roboty.
Francik pomyśloł:
– Co za borok, niy mo żodnego, co by mu zapoloł świyczka i porosgaranioł te liści s grobu. Toż i jo musza wziōńć sie do roboty. Francik zaczōn zbiyrać suche liści do taśki, potym wziōn śmiatek i gryfnie pozamiatoł nagrobno płyta. Uznoł, że byłoby wszytko dobrze, yno trza by jeszcze trocha jakoś tyn grōb prziłozdobić. Wpod na pomys, żeby s suchych liści zrobić pukiet. Wziōn krałza, kiero leżała ôbok, wsadziōł dō ni pukiet i postawiōł na grobie.
– Mamo, ôbejrzi czy tak może być – zwrocioł sie do matki.
Matka zajynto sprzōntaniym niy zauważyła, że ji mały synek posprzōntoł grōb nieznajomego człowieka. Kiedy sie ôbejrzała niy mogła uwierzyć:
– No niy, nigdy bych niy przipuszczała, że mōj mały synek taki uczynny. Franciku, je żeś naprowda kochany. Wyrośniesz na dobrego człowieka – pedziała i pogłoskała Francika po głowie. – Wiysz co, wziynach ze sobōm pora zniczy, toż zapolymy jedyn, bo kożdymu człowiekowi niezależnie ôd tego, kim je, noleży sie szacunek i pamiyńć – dodała.
– Mamo, jak bydymy przichodzić na grob ôd starzika, to dycko też zajrzymy na tyn, bo jo myśla, że tyn wojok, co tu leży, ni mo nikogo, co by zajōn sie grobym, familijo abo niy wiy, że tu leży, abo majōm za daleko – pedził Francik.
– Mosz recht synku – ôdpedziała zadowolōno mamulka, a była ôkropnie rada, że ji synek, chocioż jeszcze taki bajtel, już taki mōndry i swojōm postawōm może zagańbić niejednego starszego.
Regina Sobik