Gŏdka Klachuli 22.07.1920
Bardzo sie Miymce cieszyli nad tym plebiscytym u tych Mazurōw i zaroz sie chwolyli, iże tu u nos tyz tak bydzie. No! jo jest prosto baba i nie jest ech żodno prorocka, ale to wōm moga pedzieć, że my nie sōm ani zmiymcōne i wystrasōne ermlyndery, ani tez ciymne i wanielicke Mazury, ktōrych jak wilka do lasa, do wanielickego Berlina ciōngnie. My chcymy noleżeć do katolicki Polski. A nos też tam żodyn miechym nie wystrasy jak tam tych. My mōmy wiyncyj filipa i ôleju w głowie, a te Mazury to dopiero ślypie za jakiś rok ôtworzōm i łebie im sie rozjaśni jak bydōm musieli płacić podatki i długi lejmana, a na wsi zaś siandara bydzie Panym Bogym i bydōm sie walić w piersi i wołać: „Panie, głupich był, bardzoch wielke ciela był!”
Byłach tyz w niedziela 18 lipca w Piekarach na ôdpuście i wōm padōm ludkowie, ze azech sie spłakała. Tysiōnce ludzi! a wszyscy śpiywajōm po polsku te nase stare pieśni, ktōre i w Poznaniu i w Warsawie i w Krakowie śpiywajōm, bo tyz my a ci tam to wszystko jedno. W Berlinie, padoł mi synek, takich pieśni ani tyz na przykłod takich kolynd nie słychać i jak cłowiek wlezie do kościoła to wie zaroz, ze jest w cudzym kraju i miyndzy cudzymi, a jak ech była w Krakowie, to my te same pieśni słyseli bo tam tyn sōm lud, tyn sōm śpiyw – bo my i ôni to jedna familijo. I jyno Boga prosa, zeby jak najpryndzej my sie mogli juz połōncyć.
O jake tyz to ślicne kozania były na kalwaryji a potym przy Mszy św. to ci Warszawiacy, co to grali „Halka”, śpiywali – ale wōm padōm wszystko cichutko było i łzy nōm tyz ciche kapały z ôcōw.
Bo to jest prowda, ze Polok to do tańca i do rozańca. Ciekawoch tyz jest, cy te miymiecke kōmedyjanty z Wiednia tyz tak pieknie do Pana Boga śpiywać umiōm i cy tyz byli w kościele. Jednym słowym wōm padōm – „Do Polski!” bo to matka nasza, tam noc rozumiōm i z nami umiōm śpiywać i tańcować ale tyz i rzykać i płakać.
Widziałach tyz w Piekarach jak dzieci z Bytōmia i z inksych wsi sły z muzykōm do lasa na Jōzefka. Jake te dzieci były postrojōne, jake wesołe! Mōj Boze, jak Ci tyz dziynkuja, ześ mi pozwolōl dożyć tego casu, ze dzieci nase z polskōm rechtorkōm sie bawiōm, po polsku śpiywajōm. Bo moja szkoła, to było ôziym lot mynki i płacu. Siedziały my dziołchy tak jak wystrasōne kurzynta skulōne w ławkach a rechtōr z krzcinōm w rynce szwandroł, wrzescoł i bił. Kożdy dziyń to była nowa mynka, nowy strach. Chwała Boga, ze dzieci nase niedługo tej mynki sie pozbydōm, bo w Polsce inacej ucōm i skoła bydzie nasa, i rechtor nas. To sie rozumieć bydziymy i przeca roz juz bydzie zgoda miyndzy rodzinōm i skołōm, – bo ôbie byndōm polske.
Przeboczcie, żech sie tak smutnie rozpisała, ale bo tyz cłowiek nie zawsze może być wesoły w dzisiejszych casach!
Już tyz dzisioj ani tych drugich klachuli nie wysłuchōm az dopiero na drugi roz. Jyno wōm jesce chca pedzieć, ize w Bytōmiu tyn stary Fryc, co go to nieboscyk Hakuba (Boze ôdpuść – mu tyn grzych, bo to był dobry chłop, ale strasnie głupi) kupił i postawił, już ôd tego waru zakwitł i sie ustroił w niedziela, co tak porusyło kamiynie na tretuarze, że niektore z nich z radości, iż ta żelazno kobyła sia stroji ôglosiły, że sōm „deutsch”. No! Wszystke psy na Ślōnsku sōm już deutsch, kōnie w miastach tyż, niymowy tyz jyno szprrrrrrechujōm palcami i mmmuttrrrrrrujōm pppo niymiecku a teraz jesce kamiynie!? – lo Boga! to przepadnymy przi plebiscycie!
Toz do widzynio
Rōźla Pyscycka.
Wszyjske teksty muszōm być rozumiane we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ôpiniji redakcyje Wachtyrza.