Francek Fyrtok 29.07.1920

Wachtyrz prezyntuje teksty ze starych cajtōngōw we zopisie ślabikŏrzowym. Wszyjske teksty muszōm być rozumiane we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ôpiniji redakcyje Wachtyrza.

Kochany Kocyndrze!

Chcesz, abych pisoł ô szkole i rechtorach, Ale to nie lo mnie, bo niy mōm elf pod nosym i kurza se cygarety. Napisza ci za to ô ôwiynzinie, kero jest drogo, a drożyzna jest tōnio,

Ôwiynzina jest drogo skirz tego, iże familijo wołōw i krōw bardzo sie szanuje i trzimie sie w zocy. Godołech bez dwie godziny z wołami skirz drożyzny, ale ô tym potym. Ludzie już downo nie widzieli prowdziwego woła i prowdziwej krowy, lotego musza dziepiero ôpisać co to wōł a co to krowa. Potym dziepiero powiym, co mi taki hōnorowy wōł ô drożyźnie pedzioł.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Krowa mo mlyko, jeżeli nie ryczy, ale niekedy mo take rozwodniōne mlyko, jakby jōm bez pōmyłka z drugej strōny wydojili. Wōł nie mo mlyka. Ôd krowy mōmy masło i syr, a jeżeli jest nieuczciwo to mōmy margaryna abo kunerol, czego ô wole pedzieć nie można. Z woła mōmy ôwiynzina, i z krowy tyż, bo jest rōwnouprawniōno.

Wōł jak był dzieckym, nazywoł sie cielyńciym, skirz czego ô niekerych ludziach, bez tyn przikłod ô autōmistach, padōmy: „Zapōmnioł wōł, jak cielyńciym był”. Ale jak wōł jest starszy, to mo rozum, bo sie nigdy nie żyni, czego ô krowie pedzieć nie można, a ô zbuczku wcale nie, bo zbuczek sie ciyngiym żyni.

Rōd ôwiynzi spysznioł skirz drożyzny i z bele kim godać nie chce. Tako staro kamynba zadziyro rogi i nosa, jak moja zeszłoroczno ôsimnostka, jak w ôdpust przi huśtawce paradziła sie w jedbownej zopasce – a wōł myśli, że jest strykym ministra, boczy sie i macho ôgōnym, jakby świat i ludzie byli luftym. Choć ôwiynzina jest czynsto tak twardo jak podeszwa ze starego policjanta co mioł urszwiegermuter bez zymbōw, to i krowa i woły paradzōm sie ôgōnami i z bele kim sie nie ôddowajōm. Nie dziwić sie, bo we wszystkich parlamyntach, sejmach i magistratach nojwiynksi politycy ô wołach i świniach godajōm. Bez to sie woły psujōm.

I godej tu z niymi, kedy wōł ani wejzdrzi na ciebie, skoro gazety kożdy dziyń ô drogij ôwiynzinie i drożyznie mlyka piszōm. Dzisiej woły majōm reszpecht jyno przed ministrym, posłym abo redachtorym, bo to sōm jejich koleksy i przijociele, a z tobōm prostokym godać nie bydzie. Dzisiej wōł to wielki pōn, abo jaki sekretorz, abo też naôpak.

Spytolech sie woła, czymu mleko take droge a ôn wejzdrzoł na mnie jak Urbanek i ôdpedzioł, iże ô take gupstwo mōm sie krowy spytać, to nie jego rzecz. Ôn sie interesuje jyno politykōm, bo bydzie kandydować do sejmu i bydzie ministrym. Wtedy bydzie dziepiero ôwiynzina drogo i twardo. Wōł padoł, iże drożyzna to nic, a na twardej ôwiynzinie dużo sie uszporuje, I mo recht. Taki kōnsek ôwiynziny dzisiejszej to i dwa tydnie wyndruje po żołōndku. Joch, bez tyn przikłod, w Zielōne Świōntki, w Berlinie zjod kōnsek ôwiynziny, to jeszcze dzisiej nie moga patrzeć na miynso i dużoch był bez to uszporowoł, keby nie libsta, boch jej musioł nowo kipa kupić i taki boa. Pytołech sie też ô zielōnkōw, ale wōł z ôbrzidzynio splunōn w bok – był to bildowany wōł – że ślina zahaczyła mu sie ô brzuch. Toch sie go już nie mōgł spytać, czy Hilger jeszcze drugi roz pojedzie po psidrek do Spaa, czy nie.

Skiż tego drożyzny bydzie coroz to wiyncyj i bydzie coroz to tōńszo, bo tako jest polityka wołōw.

Trzimej sie starej czopy
Francek Fyrtok.