Francek Fyrtok, 10.10.1920
Wachtyrz prezyntuje ślōnske artykuły ze starych cajtōngōw przepisane do alfabetu ślabikŏrzowego. Trzeba je rozumieć we kōntekście historycznym i niy przedstawiajōm ône ôpiniji ôd redakcyje.
Kochany Kocyndrze!
Dzisiej mie sie błozny nie trzimajōm. Bez cały tydziyń medykowołech, kaj sie przekludza z ruły. Bo już podzim i mōm ryma, a w rule jest zima, Skiż tej rymy chciołech iść do Urbanka, alech se padoł iże mi nic mōndrego nie powie. Bo jako jest rōżnica miyndzy nosym a miyndzy nogami to jo downo wiym. Nogi sōm do bieganio, a nos do wōnianio. Ale terazki jest na ôpak. U niekerych ludzi z nōg wōnio a z nosa biegnie. Tak samo naopak jest z dziurkami ôd nosa a dziurkami ôd trzewikōw. Jak sōm dziurki w trzewikach to wcieka do pojstrzadka, a jak sōm dziurki ôd nosa to wycieka z pojstrzodka. Spytaj sie Ulitzki, jeśli nie wierzisz, bo dostoł rymy na zjeździe cyntrowym, i dali świeci świeczki socyaldymokratōm Horsinga, kōmunistōm i liberałōm.
Niymcy sprowadzili pora wagōnōw gwerōw i granatōw. Gazety pisały ô tym, ale nie napisały, iże te maszinyngwery majōm iść na wystawa rolniczo w Gliwicach. Ta wystawa Niymcy zrobili skiż plebiscytu i tak tam ćmiōm ludzi, jak faroż we Pstrzōnżnej. Niymcy ôdkryli tako krowa plebiscytowo. To nie tako krowa jak te nasze, ôna jest cało ze zielaza. Kaj mo być pysk jest taki trychter, a kaj ôgōn, tako tuleja. Na boku mo kurbla jak w lajerce. Do trychtra ciepie sie trowa, kōniczyna i siano. Jak sie kurblōm pokryńci, to tulejōm wylatuje mleko i masło. Minister przymysłu w Berlinie kozoł tej plebiscytowej krowie zielaznej dać zielōne ôkulary, coby z heblowin i trecin można siara i śmietōnka robić. Tako krowa nie kopie, nie majto ôgōnym i nie paskudzi. To też Niymcy sie chwalōm, iże majōm kupa zielaza, iże takich krōw dużo narobiōm, lo tego Slōnzacy muszōm głosować za Niymcami i za Niymkami, bo tako krowa zielazno jest lepszo ôd mamki. – Jyno szkoda, iże Niymcy bez wojna nie narobili takich krōw, boby nie potrzebowali kupować mleka w puszkach i kanerolu.
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Chłopcy w Rogach majōm saperlajcke pytle, bo poradzili libstōm po starej zycherce, aby se inaczej zatopiły, bez tyn przikłod szyszkami świerkowymi. Skiż tego Urbanek i Ulitzka śmiesznie płakali i płaczliwie sie śmioli, bo sōm nieżyniaci.
Rodbych sie przekludził do Rogōw, ale cōż, kej mi sie figli nie chce. Mōm tyle zmartwiynio, że sie może ôżynia. Butōw nie mōm, kartofli na zima jeszczech nie kupił, z libstōm ech sie skrachnōnł – tyle tych zgryzot, że sie trza bydzie ôżynić. Zanim to głupstwo zrobia, musimy se dobrze pogadać, bo z kobietami to nie jest tak bylejako. Jo Fyrtok znōm kobiety. Miłość u kobiety jest tak nieuchwytna, jak skoczka, Jak sie jōm spytosz, wiela mo lot: to pado mniej, a jak sie jōm spytosz: wiela mo zymbōw, to pado wiyncej, a jak sie jōm spytosz ô co inszego, to mōwi: mniej-wiyncej. A niejedna kobieta tak sie ôglōndo na ulicy, że człowiek, co sie na niōm patrzi, może sie przizwyczajić do świdrzynio, Ô tym wszystkim musimy se pogodać.
Teraz ci jeszcze powiym co nowego. Urbanek napisze wielko nota do koalicyji, iże wszyscy Gōrnoślōnzacy włażōm do jednej dziury a wyaōm z dwōch dziur. Długo sztudyrowołech, jak to może być. I rychtyk, Urbanek mo prawie. Co, ty nie wiesz, jak to jest, wleźć do jednej dziury a z dwōch wyleźć? To sōm za reszpechtym galoty. Urbanek to wymedykowoł i napisze ô tym nota. Z tego widzisz, że wielko jest rōżnica pōmiyndzy szpyndlikym a Urbankym. Szpyndlik mo głowa a Urbanek nie jest szpyndlikym.
Francek Fyrtok.
