Bajtle, kere przajōm Hajmatowi
Padocie, co ślōnske bajtle niyrade suchajōm ô ślōnskij kulturze i gyszichcie? Godocie, co psinco wiydzōm ô swojim Hajmacie? Zdowo sie Wōm, co rechtorōm je egal? Jak radzi wajocie, to wajejcie dalij. Nale mogecie tyż dać pozōr na kōnkurs, kery mianuje sie „Silesia Incognita”, a kerego trzecij edycji Finał prawie skōńczōł sie we Tychach na Stadiōnie Miejskim. Kōnkurs zôrganizowały tysko Szkoła Podstawowo nr 37 im. Kornela Makuszyńskigo i Muzyjum Miejskie we Tychach.
– Pytania były richtiś ciynżke i ôszkliwie podchwytliwe – uznowo Aleksander Uszok, kery robił za przewodniczōncego jury – Kożdy manszaft mocka wiy ô Ślōnsku, zaroz mo sie tyn gyfil, co te bajtle naprowda przajōm Hajmatowi.
I to je prowda, szkolorze musiały ôdpedzieć na mocka pytań ô naszo gyszichta, geografijo i kultura. Na tyn bajszpil trzeba było poznać na zdjynciu Rotunda we Cieszynie abo Drei-Kaiser-Ecke, zidentyfikować prawo połednica i wiedzieć fto to bōł Maria Cunitz. Na kōniec finału aże sztyry manszafty miały tela samo punktōw. W nich znodły sie same frelki: z Tychów, Bojszōw, Katowic-Szopiynic i Bytōmia. We fest dramatycznyj dogrywce (kero, jak niyftorym sie zdowało, zetrwo aże do wieczora, bo dziōuszki poradzōm na wszysko ôdpedzieć), yntliś prziszło dran pytanie ô to, jake było piyrsze miano Daisy von Pless (tak naprowda mianowała sie Maria Teresa Cornwallis-West). „Teresa” – pedziały dziouchy ze Szopiynic, „Maria” – pedziały Agata Lis i Marcelina Szulc z Bytōmia i to ône wygrały latoś, dziynki czymu porajzujōm do Bruksele (tako nagroda fōndnoł im europoseł Marek Plura, patrōn hōnorowy kōnkursu). – Wyście sōm nojlepszo wizytōwka tego regiōnu, a z takich regiōnōw skłodo sie terozki Europa – pedzioł im Marek Plura. Inksze szkolorze tyż pojechały do dōm rade, skuli nagrōd fōndniyntych bez firmy Tauron i Optyk Green.
A wszysko napoczło sie trzi roki do zadku. – W szkole, kaj robia za rechtora (Szkoła Podstawowo nr 37 im. Kornela Makuszyńskiego we Tychach) mōmy nasz Klub Odkrywcōw Tajymnic Ślōnska – pado Marcin Melon, kery wtynczos prziszoł ku idyji zbajstlowanio kōnkursu inkszego ôd wszyskich – Bajtle rade suchajōm ô naszyj gyszichcie i roztōmajtych powiarkach. Pōmyślołech sie: po jakiymu niy mieliby my sprōbować eli to zafunguje tyż we inkszych szulach, pra?
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Niykere mogōm sie dziwować: przeca Tychy to niy ma echt-ślōnske miasto, a mocka bajtli to krojcoki, abo i gorole. Nale rechtory ze Szkoły Podstawowyj nr 37 i manszaft z tyskigo Muzyjum Miejskigo (kere łōńskigo roku dokuplowało do organizatorōw) wiedzōm jak przedować wiedza ô Hajmacie, coby kożdy bajtel chcioł suchać. Tukej żodyn niy bydzie sie pytoł w kerym roku Hajnel Czworty Probus prziszoł dran za ślōnskigo hercoga, nale mogōm sie wos pytać co Probus mo spōlnego z Cristiano Ronaldo i Justinym Bieberym. Skuli takigo nowatorskigo podejścio, latoś do kōnkursu sztartło bezma sto manszaftōw ze cołkigo Ślōnska. Ôrganizatory godajōm, co na bezrok bydzie jeszcze lepij!
Adam Papierniok
Oficjalne wyniki:
I miejsce: Marcelina Szulc i Agata Lis, SP 16 im. Marii Konopnickiej w Bytōmiu,
II miejsce: Agata Antos i Martyna Chlodek, SP 44 w Katowicach,
III miejsce: Emilia Wybraniec i Kinga Szafron, Gminne Gimnazjum z Oddziałami Integracyjnymi im. Roku Jubileuszowego w Bojszowach