Jan Hahn: Theodor von Hippel

17 marca 1813 roku Fryderyk Wilhelm III wydał we Wrocławiu odezwę „Do mojego ludu”, nawołującej Brandenburczyków, Prusaków, Ślązaków, Pomorzan i Litwinów do walki z Napoleonem. 10 marca ustanowił tu także odznaczenie wojskowe Żelazny Krzyż, o którym pisze szczegółowo pan Marian Kulik.

Wrocław stał się tymczasową stolicą królestwa nie tylko dlatego, że wolny był od wojsk napoleońskich. Był przede wszystkim stolicą najludniejszego regionu, zaplecza gospodarczego i finansowego Prus. Bez czynnego zaangażowania się Ślązaków w walkę narodowowyzwoleńczą cele i apele zawarte w odezwie nie miałyby sensu. 20 marca odezwa została umieszczona w „Schlesische Zeitung”.
Wywołała ona entuzjazm, głównie wśród studentów i młodzieży wrocławskiej, lecz także na całym Dolnym i Górnym Śląsku. Początkowo ludność miejscowości graniczących z Księstwem Warszawskim (Gliwice, Tarnowskie Góry) sprzyjała Francuzom i Polakom walczącym u ich boku, gdy jednak grabieże i kolosalnych rozmiarów kontrybucje zagroziły egzystencji miast i wsi, nawet chłopi złapali za kosy. Ale o tym później. Dziś chciałbym przybliżyć niezmiernie sympatyczną osobę autora tej odezwy. Napisał ją i umieścił w gazecie Theodor von Hippel. Był on sekretarzem, prawą ręką premiera – księcia Hardenberga.

Wiele reform o jakich wspomniałem odbyło się z jego udziałem – większym lub mniejszym. Wymógł on na przykład na swym szefie, by na Śląsku edukacja była dwujęzyczna. Miało to dla zachowania polskości w tej prowincji fundamentalne znaczenie i powinno się mu stawiać pomniki. W latach późniejszych był on prezydentem rejencji opolskiej. Hippel był przyjacielem Ernesta Hoffmanna, człowieka renesansu: malarza, kompozytora, poety, a w życiu codziennym asesora i urzędnika. Dzięki Hipplowi Hoffmann otrzymał pracę w Warszawie (należała wtedy do Prus) i zadanie nadania nazwisk Żydom w niej zamieszkującym.

To temu twórcy bajek zawdzięczamy tak poetyckie nazwiska, jak Rosenbaum, Goldberg i inne. Hippel wspomagał jego rodzinę finansowo. Dzięki niemu E.T. A. Hoffmann mógł pisać baśnie takie, jak „Dziadek do orzechów”, którą Dumas nazwał najpiękniejszą i do której Czajkowski skomponował balet, tworzyć do nich ilustracje i rysować karykatury, komponować, pisać opowiadania i wiersze. Był twórcą osobnego gatunku literatury: fantastyki i prekursorem fantastyki grozy (horroru).Wywarł duży wpływ na takich twórców jak Edgar A. Poe, Howard Lovecraft. Jak znalazł jeszcze chwilkę czasu ten niewiarygodnie barwny i utalentowany człowiek, to snuł swe opowieści ustnie, co zostało ukazane w operze Jacquesa Offenbacha „Opowieści Hoffmanna”.

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Jan Hahn – Prezes Przymierza Śląskiego. Autor wydawnictw związanych z historią i kulturą Śląska: „Ilustrowana historia Śląska w zarysie”, „Lux ex Silesia”, „Śląsk w Europie”. Pisze artykuły do prasy lokalnej („Gwarek”, „Montes Tarnoviciensis”) i regionalnej („Nowiny Rybnickie”). Z wykształcenia filolog słowiański (serbskochorwacki na UJ). Tłumacz z tego języka.