Ôd Mōniki z Ameryki: Ô Ujku Janku…
Ujka Janka nie ma ôd trzech dni… Jeszcze miesiōnc tymu ôbdzwōnioł pōł Zowady i Rybōwki, żeby sie dowiedzieć, kerego w Jaśkowicach je ôdpust, bo kaj jak kaj, ale na Św. Jana na ôdpuście trza być! Ni ma go, ale przeca durś je i bydzie tak długo, jak bydymy pamiyntać, takigo zwykłego, prostego chopa z Przegyndzy, kery przoł psōm, gołymbiōm, szkatowi i wszyskim swojym bajtlōm… Zaroz, jak sie dowiedziałach, że Ujek już sie wito ze św. Pietrym, to wciepłach na Facebooka zdjyńcie i jedna dalszo kuzynka napisała coś, przez co terozki musza temat rozwinōńć: „Takigo ujka, to każdy by chcioł mieć…”.
Za bajtla nojbardzij byłach zowistno ô dwie kuzynki: Ewa i Kasia! Jak jo żech chciała mieć prawie to miano! Czymu moja mama na to nie wpadła, żeby tak mi dać, a nie jakoś Mōnika! Przeca ani Skaldowie, ani Czerwōne Gitary ô Mōnice nie śpiywali, a w repertuarze Rudiego Szuberta sie Ujek nie specjalizowoł… I tak na rodzinnych zjazdach Ewa i Kasia pynkały z dumy, jak Ujek ze swojym banjo wyrywoł “Nikt na świecie nie wie, że się kocham w Ewie…” abo “Wysokie płoty tato grodził, żeby do Kasi nikt nie chodził…”. Ale wszyskie my rōwno skokały naôbkoło, bo Ujek to bōł urodzōny muzykant, chocioż na banjo (gitarze) i ôrgankach (harmonijce ustnyj) nauczōł sie grać sōm, zresztōm kaj by tam fto broł lekcyje muzyki…
Biyda była, piōntka rodzyństwa, babcia robiyła, ale dziadek to wiycie… Ô zmarłych mo sie źle nie godać… A Ujek Jōnek mioł plan na prziszłość: chcioł ôstać golaczym! Jak skōńczōł zowadzko podstawōwka, pojechoł na kolōnije, a babcia Berbla miała za zadanie mu znolyź praktyki, żeby sie prziuczyć do wymarzōnego rzymiosła. No i wysiado Ujek Janek z cuga, babcia zadowolōno: “Załatwiyłach Ci praktyki… ale za malyrza…” Ujek w bek! Marzynie legło w gruzach, a ô reakcyji babcie lepij niy pisać, bo niy było wtedy zwyczaju litowanio sie nad niewdziyncznym dzieckym.
No i tak Ujek niy zostoł zawodowym golaczym, skōńczōł na grubie, ale strzig i tak kożdego ôd Rybnika po Ôrzysze, a ôżyniōł sie, inakszyj być nie mōgło, ze zawodowōm golaczkōm – ciotkōm Teryniōm! Nie doczekali sie swojych włosnych dzieci, ale za to my bajtle mieli Ujka ino do siebie! Jak przijeżdzoł na mopliku, abo swojōm syrynkōm, to było wiadōmo, że zaroz bydzie jakoś uciecha, bo u Ujka wszystko było “proste jak świński ôgōn”, bele my byli zdrowe jak „6 Rusōw”. I tak sie zawsze cieszōł z naszych sukcesōw i nos dopingowoł na cołego, chocioż czasym ryzykowoł przi tym życie i zdrowie… Jak żech sie wymyśliła, że zrobia prawo jazdy, to moja mama kategorycznie ôdmōwiyła tryningōw na jeji aucie i byłach skozano na jazdy prōbne z instruktorym. Tego nie było za dużo, tōż kochany Ujek sie zlitowoł… Pojechali my na Rybōwka, kaj drōga je szyroko na jedne auto, żeby sie minōńć to trza zwolnić, sjechać itd… Po tyj prōbie jazdy, to Ujek mioł fest podwyższōne ciśniynie (druk), a jo już wiedziałach, ze terozki moga liczyć już ino na instruktora. Na szczyńście kolorze, kerych mijałach ino trocha sie znerwowali jak musieli wjechać do rantu…
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Jeszcze musza Wōm ôpowiedzieć ô syrynce, kero pobijała rekordy pojymności w rajzach do Urbanowic, kaj miyszkali wtedy moji kuzyni. Moja familijo jeszcze wtedy nie dysponowała niepublicznym postrzodkym transportu, tōż z Przegyndzy podjyżdżoł Ujek Janek z ciotkōm Teryniōm i dosiadali sie my… Mama, tata, babcia, moje dwie siostry i jo. Dobrze liczycie, na zadnim zicu cisło sie 3 dorosłych i 3 dzieci na kolanach, a Ujek Janek dopingowoł maszina “Wio Baśka”! Ta Baśka nōm dycki dostarczała dodatkowych wrażyń, bo jij płyn zamarzoł w chłodnicy i my sie grzoły nawzajym na tym zadnim zicu, jak chopy prōbowali jōm na mrozie zreanimować.
Tela tego je, tych spōmnień, żartōw, powiedzōnek… Takich, kere ino ôn godoł piyndziesiōnty roz, a my sie durś śmioli! I to jak ôdbiyroł mobilnioka: “Godej!” Kożdy z mojij familije mōgby terozki dodać coś ôd siebie, jakeś spōmniynie, anegdota, ujkowy żart… Mōj syn Eryk mo na druge Jan, właśnie żeby uhōnorować Ujka.
W sobota bydzie pochowany na smyntorzu w swojij ukochanyj Przegyndzy, kaj trzimoł swoje gołymbie, groł w szkata, strzig farorza… Mie tam niy bydzie, żol, ôkropny żoł, nojczorniejszo strōna ymigracyje… Ale chocioż ô nim napisza, na pamiōntka, na dycki… Taki prosty, skrōmny czowiek a dlo gorstki bajtli z Zowady, Rybōwki i Ôrzyszo nojlepszy Ujek na świecie…
RIP Janie Pietrzok.
Monika Zając
Monika Zając, frela z Ôrzeszo, kero piytnoście lot do zadku wykludziła sie do Ameryki, terozki frygo hamburgery zamiast rolady, a kej ino znojdzie wolno chwila pisze ô tym, co jij sie wydowo interesantne po drugij stronie Atlantyku.
