“Ziemia i ogień” Horsta Bienka – darmowy audiobook

Trzydzieści trzy lata temu w Monachium zmarł Horst Bieniek, śląski pisarz, który po latach nieobecności w swoim heimacie wielokrotnie powracał do niego w literackich podróżach. Cztery lata temu w związku z 30stą rocznicą śmierci i 90tą rocznicą urodzin, dzięki wsparciu Instytutu Goethego w Warszawie, premierę miał audiobook rozpoczynającej Tetralogię Gliwicką “Pierwszej polki”. Dziś zamykamy ten cykl oddając Państwu do posłuchania “Ziemię i ogień”.

Jest styczeń 1945 roku, z frontu nadchodzą coraz bardziej niepokojące wieści. Zbliżanie się Armii Czerwonej wywołuje popłoch wśród mieszkańców Śląska. Partyjni bonzowie i najbogatsi mieszkańcy  zaczynają po kolei znikać zabierając ze sobą co cenniejsze rzeczy. Gliwic nie ma kto bronić, na miejscu pozostaje tylko garstka starców i nastoletni chłopcy z Hitlerjugend z granatnikami i starymi pistoletami stojący na mrozie na granicy miasta. Uciekać czy zostać? Co chwilę po mieście rozchodzą się wieści o kolejnej rodzinie, która zamknęła szczelnie dom i wyruszyła na Zachód z nadzieją na lepsze czasy. Biedniejsi mieszkańcy właściwie nie mają wyboru. Gdzie mieliby jechać? Do kogo? Gdzie znajdą dla siebie jakiś kąt? Nie. Zostaną tu. Za wszelką cenę.

W mieście zaczyna się plądrowanie opuszczonych mieszkań, magazynów, w ludziach budzą się najgorsze instynkty. W oddali słychać odgłosy dział, po ulicach jak cienie suną pędzeni na zachód więźniowie obozów.

Valeska i Willi decydują się na ucieczkę. Z miasta płyną rzeki ludzi, którzy samochodami, wozami, sankami starają się wywieźć ze sobą choć trochę godności… Co ich tam czeka, tam- gdzieś na Zachodzie?

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Inni chowają się w piwnicach, czują się opuszczeni, oszukani, wykorzystani, „my nie chcieliśmy wojny”, z przerażeniem nasłuchują głosów z zewnątrz.

„Ziemia i ogień” opowiada o schyłku pewnej epoki i Śląska, który stanie się za kilka lat zupełnie innym miejscem na ziemi. Po raz ostatni będziemy mogli stanąć obok naszych gliwickich znajomych: Valeski, Irmy, Willego, Ossadników, Trauty Bombonnek…

Horst Bienek “Ziemia i ogień”

Nagranie zostało sfinansowane przez Goethe-Institut w Warszawie.

Przekład: Maria Przybyłowska

Czyta: Klaudiusz Kaufmann

Muzyka:

Kwartet smyczkowy Altra Volta

Jacek Dzwonowski – skrzypce

Leszek Sojka/Jacek Heczko – skrzypce

Aleksandra Marko-Lech – altówka

Michał Lech – wiolonczela

Realizacja dźwiękowa: Patrick Multan SoundConcept

Część 1:

Część 2:

Horst Bienek – niemieckojęzyczny Ślązak, poeta, pisarz, publicysta, tłumacz i reżyser filmowy. Urodził się 7 maja 1930 roku w Gliwicach jako szóste dziecko w rodzinie robotnika kolejowego i nauczycielki muzyki. Swoje rodzinne miasto musiał opuścić w 1946 roku. Kolejny etap życia związał go z Niemcami Wschodnimi. W 1951 opublikował pierwsze utwory poetyckie i rozpoczął naukę w mistrzowskiej klasie u Bertolda Brechta. W tym samym roku został aresztowany przez służby bezpieczeństwa i skazany na 25 lat ciężkiej pracy w Workucie. Zwolniony w wyniku amnestii w 1955 osiedlił się w Niemczech Zachodnich. Pobyt w gułagu zaowocował powieścią „Cela” (1969). Rok później wyreżyserował film o tym samym tytule. W latach 1972-82 powstały kolejne tomy Tetralogii Gliwickiej. Na Śląsk mógł pojechać dopiero 1987, co zaowocowało książką „Podróż w krainę dzieciństwa”. Przez wiele lat kierował Wydziałem Literatury w Bawarskiej Akademii Sztuki w Monachium. Zmarł 7 grudnia 1990 roku.

Klaudiusz Kaufmann – pochodzący ze Śląska aktor teatralny, filmowy i dubbingowy. Absolwent warszawskiej Akademii Teatralnej, który od debiutu w niemiecko-polskiej inscenizacji „Romea i Julii” w nadgranicznym Schwedt nad Odrą stale pojawia się w produkcjach obydwu krajów. Wśród nich m.in: „Hochzeitspolka”, „Niebezpieczni dżentelmeni”, „Korona królów”, czy „Der Masuren Krimi”. Od 2015 występuje jako Wiktor Król w niemiecko-polskim „Polizeiruf 110/Telefon 110” Z olbrzymiej ilości dubbingowanych przez aktora filmów na szczególną uwagę zasługuje „Madagaskar”, gdzie jego głosem przemawia zebra Marty. Od maja 2015 roku prowadzi pisanego po śląsku bloga kulinarnego „Chop w kuchni”.

Kwartet Smyczkowy Altra Volta – jeden z najbardziej wszechstronnych zespołów wykonujący muzykę klasyczną, współczesną, filmową, folkową, rozrywkową i improwizowaną. Kwartet powstał w 1998 r. w Katowicach. Tworzą go skrzypkowie: Jacek Dzwonowski i Leszek Sojka (od 2022 Jacek Heczko), altowiolistka Aleksandra Marko-Lech, wiolonczelista Michał Lech – absolwenci Akademii Muzycznej im. K. Szymanowskiego w Katowicach. Zespół gościł na scenach koncertowych i festiwalowych w Niemczech, Francji, Hiszpanii, Włoszech, Watykanie, Szwajcarii, Słowacji, Turcji, Litwie, Białorusi, Holandii, Egipcie, Indiach, Sri Lance i Chinach.