Oświadczenie ŚPR w rocznicę Nocy Kryształowej
W najbliższych dniach upłynie osiemdziesiąt lat od wydarzenia, które otwierało ostatni rozdział w dziejach górnośląskiej społeczności żydowskiej. W nocy z 9 na 10 listopada 1938 roku w niemieckiej części Górnego Śląska, podobnie jak i w innych częściach Rzeszy, doszło do zainicjowanej przez nazistowskie władze akcji pogromów, która przeszła do historii jako Noc Kryształowa. Plądrowano żydowskie sklepy, szkoły i instytucje. W płomieniach stanęły synagogi w Bytomiu, Gliwicach, Toszku, Kluczborku, Koźlu, Opolu, Raciborzu, Oleśnie i Zabrzu. Dramat górnośląskich Żydów dopełnił się po wybuchu wojny, kiedy podobny los spotkał miejsca kultu na terenie okupowanego województwa śląskiego, a wielu członków żydowskiej społeczności osadzonych zostało w obozach koncentracyjnych.
Żydzi na Górnym Śląsku stanowili wprawdzie niewielką procentowo część regionalnej wspólnoty, jednak o ogromnym znaczeniu dla jej życia ekonomicznego, kulturalnego i intelektualnego. Brutalne unicestwienie żydowskiej społeczności stanowiło nie tylko akt barbarzyństwa, ale także niepowetowaną stratę dla całej krainy. Na współczesnych mieszkańcach Górnego Śląska spoczywa odpowiedzialność za osierocone dziedzictwo przez dziesięciolecia zaniedbywane i dewastowane. Z satysfakcją odnotować należy powstanie Domu Pamięci Żydów Górnośląskich w Gliwicach czy inicjatywy Muzeum Górnośląskiego w Bytomiu. Do władz lokalnych zaapelować wypada o pomoc w utrzymaniu nekropoli, które wobec zniszczenia zdecydowanej większości synagog, pozostają głównym materialnym świadectwem obecności Żydów w historii naszego regionu. Przede wszystkim jednak konieczne jest uwzględnienie dziejów górnośląskiej społeczności żydowskiej w edukacji szkolnej, która powinna służyć wychowaniu w duchu tolerancji i szacunku dla różnorodności.
Zarząd Śląskiej Partii Regionalnej
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Foto tytułowe: Pomnik w miejscu spalonej synagogi w Opolu – Adaś17 [CC BY-SA 4.0], from Wikimedia Commons