Moc kultury #49: Księga Raziela Krystiana Gałuszki

Aleksander Lubina
Moc kultury

 Księga Raziela Krystiana Gałuszki

Księga Raziela to świetna lektura i setna zabawa, bo udajemy się w podróż magiczną – fikcyjną i realną, na poszukiwanie, a przed przeczytaniem tej książki, podczas czytania, a zwłaszcza po przeczytaniu jest  o czym pogadać – jak po każdym powrocie, kiedy wzbogacimy się drogą.

„(…) jedyną rzeczą czy też potęgą, która dobrze potrafi się przeciwstawić wyzyskowi jest magia. (…)

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

Na Gałuszkowych stronicach (…)Aniołowie, którym wolno wszystko, nie odróżniają kamienia od raniuszka.” .”– pisze w przedsłowiu  Zbigniew Kadłubek i tłumaczy, że imię Raziel znaczy po hebrajsku „Tajemnica Boża”.

Tajemnic w Księdze jest sporo. Pora wyruszyć na literackie recherche.

Poszukajmy w Księdze konstrukcji dramatu romantycznego, śladów Bułhakowa oraz Skarbu narodów (National Treasure), żartów pisma odręcznego Gałuszki w godulowej Dezyderacie (Die Brücke) z 1928? z jej ortografią, szykiem i leksyką, satysfakcji w subtelnym powielaniu stereotypu o Kopciuszku (błędnie przypisywanym Grimmom), tłumaczenia Die Brücke w apendyksie.

Ja szukałem (cierpliwie) uzasadnienia dla próby czytelniczej cierpliwości do strony 49. Następnie do strony 144. Ale w tym przypadku warto być cierpliwym.

Chociaż autorowi zaoferowano wiele dziwactw wydawniczych:

– robota redakcyjna, tak potrzebna dobrym autorom, nie powinna się ograniczać do wstawiania znaków interpunkcyjnych, bo to należy do korektora, a nie redaktora, a w książce sporo takich zdań:

(…) będziesz musiał jechać na Śląsk. (…) (str.29)

(…) Wiedziałem, że będzie napchany, bo kursował na starożytnej trasie Berlin – Wrocław – Katowice – Kraków. (…) (str.35)

(…) Informacja była dla mnie elektryzująca. Albowiem prosta sprawa zaczynała tracić swą klasyczną czystość. Czyżbym został zmanipulowany? (…) (str. 55)

(…) , byłem rozanielony perspektywą spędzenia kilku dni razem z Leokadią. (…) (str.66)

(…) Jedliśmy w niewymuszonym milczeniu. Chciałoby się powiedzieć – obiad mistrzów. Obserwowałem Leokadię, jak wykonuje taniec ze sztućcami, wkłada drobne kawałki do ust, żuje je, połyka, popija i nieświadomie poprawia włosy. Jak patrząc na mnie, uśmiecha się od czasu do czasu, jak nalewa mi kompotu z jabłek, robi pauzę, zerkając na wróbelki skaczące po trawie… Pewnie tak wyglądał biblijny ogród – pomyślałem. (…)

Należało przerzedzić nagminnie stosowane Kiedy oraz otwarłem. Zastąpić niewłaściwie użyte znaczenie: prestidigitator.

Faul (chociaż może i świadomie zastosowana memoryzacja), którego dopuszczono się  po fragmencie o Kopciuszku w zwrocie P… K… P…

O  pracy redakcyjnej powiem już tylko po  jednym, jedynym doświadczeniu, że to mozolna robota. Trudna to praca, oj trudna. Nigdy więcej.

Estetycznie książka mnie nie pociąga – nieczytelny front, zawalony back (11obrazów/informacji), blade reprodukcje (nie wiem zresztą, po co umieszczone), na stronie po około 30 – 35 wersów, w wersie 50-55 znaków ze spacjami.

Zdeprawowało mnie, bo wzmocniło cechy mizantropa, analizowanie portretów i opisów kobiet oraz relacji męsko-damskich. Ale widocznie i takie się zdarzają niewyłącznie w wyobraźni.

Księgę pamiętam dobrze. Dziękuję Krystianie Gałuszko, dyrektorze biblioteki na dworcu Aurory, przy torach z Berlina do Lwowa.