Mało ksiōnżka, wielge zwyciynstwo Zyntlikōw
Krzysztof i Ana Zyntlik to je chyba nojbardzij maszketny duet, jaki widzioł ślōnsko literatura. Fater i cera. No i idyjo małyj Any, kero prziszła ku tymu, coby ôba wziynli i naszrajbowali ksiōnżka po ślōnsku. Jejich debiutancko “Ana i Walter. Historyjo niymożebno”, wydano bez warszawske wydawnictwo “Borgis”, kere przaje ślōnskij tożsamości, przedowała sie za tela dobrze, co familjo Zyntlikōw szafła nastympno tajla.
“Mało batalijo, wielge zwyciynstwo abo ôstatni dych Peruna” je wydano, gynau jednako jak i piyrszo tajla we dwōch wersjach jynzykowych a polski tytuł to “Mała bitwa, wielkie zwycięstwo albo ostatni oddech Peruna”. Dziynki tymu po ksiōnżka mogōm tyż siyngać te, kere niy znajōm ślōnskigo. A do kogo je adresowano? Na zicher do tych, kere rade sōm ćmawym historyjōm rozgrywajōncym sie we strzednich storoczach. Idzie pedzieć, co to je tako nasza “Gra o tron”, bo sōm sam tyż rojbritery i sōm tyż elemynty magiczne, ino niy ma tela okruciyństwa. No i akcja dzieje sie niy we Westeros ino we… Mikulczycach. Ja, to je nojpiykniyjsze we ksiōnżkach Zyntlikōw, że bajtel, kery je poczyto ôd razu może pedzieć swojim ôjcōm, coby wziynli go i pokozali kożdy plac, ô kerym prawie poczytoł.
Je jeszcze jedna wartość, ô keryj trza pedzieć. W czasach, kej durś niy mōmy rychtycznyj edukacyji regionalnyj, kożdo tako ksiōnżka to je szansa, coby zarazić bajtle przoniym Hajmatowi. “Mało batalijo…” rozgrywo sie we piytnostym storoczu, a to je tajla naszyj gyszichty, ô keryj małowiela rechtorōw godo we szkołach. Dyć niykere bajtle durś wierzōm, co Ślōnsk napoczōn sie dziepiyro… we roku 1922, po, jak to godajōm Poloki, “powstaniach ślōnskich”.
Niy zdziwowoł bych sie, kej Disney+ abo HBO zdecydowali sie nakryncić ekranizacyjo ksiōnżek Zyntlikōw, bōłby z tego piykny serial dlo młodziokōw. Ino chyba cosik by sie wtynczos straciyło. Bo atutym tego, co robiōm Krzysztof i Ana je ta swojskość, ôbrozki malowane przez mało dziouszka i to, że mo sie gyfil, co ô tych wszyskich wydarzyniach ôzprowio Wom starzik, keremu fest przajecie. Beztōż, roztomiłe producynty ze Hameryki, zaczym weźniecie sie za ekranizowanie Zyntlikōw, pomyślcie eli poradzicie to szafnōnć!
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
Marcin Melon – ur. 1979 w Katowicach, nauczyciel języka angielskiego, pisarz, dziennikarz, działacz na rzecz śląskiej tożsamości regionalnej. Autor serii książek pisanych po śląsku Kōmisorz Hanusik, słownika angielsko-śląskiego Co by pedzioł Szekspir? oraz tłumacz opowiadań dra hab. Tomasza Kamuselli Limits / Styknie.