Aleksander Lubina Biblia doktora Gabriela Tobora

Aleksander Lubina
Biblia doktora Gabriela Tobora

„Wiara rodzi się z tego, co się słyszy…” (Rz 10,17) 1)
Tłumaczenie Biblii Gabriela Tobora dla użytkowników języka górnośląskiego jest równie ważne jak tłumaczenie Pisma świętego doktora Martina Lutra na język niemiecki. Ostatecznie Deutschland, to kraj w którym używa się języka niemieckiego. Górny Śląsk to kraina, kaj sie godo… W godce wiara rodzi się po górnośląsku!
500 lat temu Marcin Luter, mnich ukrywający się w zamku Wartburg w sam raz na lipskie targi książki 21 września 1522 roku dostarczył pierwszą część swojego przekładu Biblii: „Nowy Testament w języku niemieckim”.
Biblia Tobora ukazała się przed targami książki w Międzynarodowym Centrum Kongresowym w Katowicach w dniach od 3 do 5 listopada 2023. Mam nadzieję, że górnośląska Biblia Tobora zostanie tam wyprzedana na pniu.
Biblię Lutra szybko wyprzedano w 3 tys. egzemplarzy. Już w grudniu 1522 ukazało się wydanie poprawione, a następnie przedruki w Bazylei, Augsburgu, Grimmie i Lipsku. W ciągu zaledwie jedenastu tygodni Luter z wydatną pomocą Philippa Melanchtona przetłumaczył z oryginalnej wersji greckiej na język niemiecki cztery Ewangelie, Dzieje Apostolskie, 21 listów do zborów i współpracowników chrześcijańskich, a także Apokalipsę św. Jana ukrywającego się na zamku Wartburg koło Eisenach.
W roku 1534 r Luter wydał następnie całą Biblię w języku niemieckim. To, co ją wyróżniało, to jej żywy, obrazowy język mówiony używany w kontaktach codziennych. Siła tego języka przyczyniły się do ujednoliconego języka niemieckiego.
Podobne znaczenie dla języka górnośląskiego przypisuję Biblii Tobora.

Biblia jest też powszechnie uważana za bestseller wszech czasów. Według danych szacunkowych Księgi rekordów Guinnessa została sprzedana w liczbie ponad 5 miliardów egzemplarzy.
Należy uprzedzić pytanie, czy jest możliwy “wierny” przykład Biblii?
Przysłowie mówi: “Omnis traductor traditor” = “Wszelki tłumacz (jedynie) tłumaczy”… Przy czym: „Wiara rodzi się z tego, co się słyszy…” (Rz 10,17) 1)

1) NOWY TESTAMENT
List do Rzymian

Dalszŏ tajla artykułu niżyj

14 Jakże więc mieli wzywać Tego, w którego nie uwierzyli? Jakże mieli uwierzyć w Tego, którego nie słyszeli? Jakże mieli usłyszeć, gdy im nikt nie głosił?
15 Jakże mogliby im głosić, jeśliby nie zostali posłani? Jak to jest napisane: Jak piękne stopy tych, którzy zwiastują dobrą nowinę!
16 Ale nie wszyscy dali posłuch Ewangelii. Izajasz bowiem mówi: Panie, któż uwierzył temu, co od nas posłyszał?
17 Przeto wiara rodzi się z tego, co się słyszy, tym zaś, co się słyszy, jest słowo Chrystusa.
18 Pytam więc: czy może nie słyszeli? Ależ tak:
Po całej ziemi rozszedł się ich głos, aż na krańce świata ich słowa.
19 Pytam dalej: czyż Izrael nie zrozumiał? Mojżesz mówi:
Wzbudzę w was zawiść do tego, który nie jest ludem,
wzniecę w was gniew do ludu nierozumnego.
20 Izajasz zaś odważa się powiedzieć:
Dałem się znaleźć tym, którzy mnie nie szukali,
objawiłem się tym, którzy o Mnie nie pytali.
21 A do Izraela mówi:
Cały dzień wyciągałem ręce do ludu nieposłusznego i opornego.
https://biblia.deon.pl/rozdzial.php?id=279

W Biblii Tobora brzmi to jak poniżej i za co doktorowi Toborowi chcę podziękować w imieniu tych, którzy godajōm, albo godać chcōm, bo nauczyć się wbrew jego woli nie da.

14 Jak zys bydom wołać tego, we ftorego niy uwjerzyli? Abo jako uwjerzom tymu, ftorego niy słyszeli. A jako usłysom bez tego co jym powjy?
15 Ale jako bydom ucyć, kej niy byli posłani? Jako napisali: Jak gryfne nogi tych, ftorzi łozpowjadajom pokoj, ftorzi łozpowjadajom dobro!
16 Ale niy wszyscy som posuszni Ewangelji. Izajasz bowjym godoł: Panie, fto uwjerzoł tymu, co usłyszoł łod nos?
17 Wjara bjere sie ze suchanio 2), suchanie zaś przes Słowo Chrystusowe.
18 Ale godom: Cyz niy słyszeli? Dyć ja: Po cołki ziymi łozszed sie jich głos, i az na krańce ziymi jich godka.
19 Ale sie pytom: Cy Izrael niy poznoł? Pjyrszy godo Mojżesz: Jo w wos wzbudza zowiść przes tego, ftory niy jes ludem, przes narod gupi, prziwjeda wos do gniywu.
20 Izajasz zaś ze śmjałościom godo: Doł zech sie znojść tym, ftorzi mje niy szukali. Pokozoł zech sie tym, ftorzi ło mje sie niy pytali.
21 Do Izraela zaś godo: Cołki dziyń wyciongołech rynce moje do ludu niyusuchliwego i łopornego.

2) Słuchanie jest pierwszym krokiem przy nauce języka, słuchanie ze zrozumieniem pojęć zawartych w języku jest długą i piękną wędrówką wymagającą pokory i mądrości. Tak to jest z uczeniem się Godki przez całe życie. Biblia Tobora jest znakomitym podręcznikiem języka górnośląskiego.