Neblik & Orlinski: Korpus a dykcjōnorz
Po przezytaniu wczora na Wachtyrzu artykułu ôd Grzegorza Kulika ”I co dalij z tōm godkōm”?
czuja sie tak trocha zawołany ku tabuli, bo spōmniany bōł tam tyż nasz „Dykcjōnorz Godki Ślōnskij”(www.dykcjonorz.eu) a znodło sie tam tyż moji miano.
Na poczōntek możno trocha ô Korpusie Ślōnskij Mowy. Rod żech je, że coś takigo sie pokozało nareszcie, bo, wierza, bydzie to z korzyściōm dlo jynzyka ślōnskigo, ale tyż dlo… dykcjōnorza. Kożdo nowo rzecz rodzi sie we bōlach, tōż korpus tyż musi jeszcze trocha „urosnyć”, coby szło z niego korzystać na 100 %. Na razie, zdo mi sie, trocha za mało je w nim zdrzōdeł, a te zdrzōdła tyż sōm trocha jednostrōnnie dobrane. Tak pobieżnie widza, że je tam sporo Fojermana, ale niykōniecznie najważniejsze kōnski. Niy znōm mustra, podle jakigo skłodo sie taki korpusy, ale widza, że ponad połowa fojermanowych tekstōw, to sōm jakiś dwuwiersze, fraszki, limeryki, możno niy najważniejsze dlo ślōnskij godki. Z drugij strōny, po wpisaniu jakigoś popularnego ślōnskigo słowa, abo niy znojdymy go we korpusie, abo sōm 2-3 przikłady z Wachtyrza, z 2018 roku, co niy może, mojim zdaniym, być w pełni wiarygodne. Tōż, korpus je fest potrzebny, ale wymago uzupełniynio zdrzōdeł. Radujōm mie tyż zapowiedzi autora dalszego rozwoju korpusu ô etymologijo, wymowa, ôdmiana słōw, ale tyż gramatyka. Dziepiyro to wszystko do kupy wziynte pōmoże nōm godać ô prawdziwym jynzyku ślōnskim, a na kōniec bydymy mōgli rozważować, czy te „ptoszki” przi literkach majōm być taki, abo możno inksze?
Dalszŏ tajla artykułu niżyj
A teraz pora słōw ô Dykcjōnorzu Godki Ślōnskij. Po co ôn w ogōle je, a czym je, abo mo być? Na pewno dykcjōnorz niy ma, ani niy mo być „kōnkuryncyjōm” dlo korpusu. Autorami dykcjōnorza sōm Stasiek Neblik (głównie czynść ”słownikowo”) a Wojtek Orliński (głównie czynść „techniczno”, program, ale tyż tłōmaczyni na cudze godki). W wiynkszości dykcjōnorz pokozoł sie z tych samych powodōw, co korpus: brakuje słownikōw, a te co sōm, to yno na papiōrze, a bez ôdmiany słōw, bez przikładōw we zdaniach. Czakoł żech możno z 10 lot, ale żech sie niy doczkoł na taki słownik, tōż zaczōn żech go sōm pisać. Je żech fojermōn, a niy jynzykoznawca, tōż niy byda pisoł gramatyki atp, pisza to, co (mōm nadzieja) poradza. Zbiyrōm słōwka głōwnie z ziymie rybnickij, a wciepuja ich do dykcjōnorza. Kożde słowo mo mieć tłōmaczyni na polski, niymiecki, czeski a angelski. Mo tyż kożde słowo być z ôdmianōm, bez przipadki, liczby czasy a rodzaje. Na kōniec do kożdego słowa dodane je pora przikładōw użycio go we zdaniach. Jaki mo być syns dykcjōnorza? Zasztopować tracyni sie godki, słōw, ale tyż ôdmiany. Chcymy, coby kożdy mōg se wpisać we internecu słowo „grać” a poszukać, że sie godo „groł”, ale „grala”. Godo sie: godoł, godała, godōm, godej. Po wpisaniu słowa w cudzej godce, np.: biały,Weiss, bily,White pokoże nōm dycko – bioły. Taki sōm na dzisiej nasze ambicyje: pokozać zapōmniane ślōnski słowa, a jejich ôdmiana, coby chocioż trocha „wyciepać” z godki te: pokazYwać”, „rozkazYwać”, „godOć”,”miOła. Dykcjōnorz pisany je głōwnie z głowy, z pamiynci, tōż je to jego „wada” (niy mo potwierdzynio we zdrzōdłach pisanych), ale tyż i „zaleta” (niy ma tam, abo je mało wymyślōnych słōw a ôdmian, wiynkszość je wziynte z życio. Tōż sam przido nōm sie korpus, bo pōmoże nōm „uwiarygodnić” dykcjōnorza, podepszyć nasze pisani „zdrzōdłami pisanymi”. Wierzymy, że kole 90 % zdrzōdeł pokryje sie miyndzy naszōm godkōm z dykcjōnorza, a tōm ze korpusu. Te 10 % to sōm taki regiōnalizmy, a możno i nasze felery, co nōm, mōmy nadzieja wyboczycie, bo my tyż chcymy, coby tyn dykcjōnorz bōł coroz to lepszy, a felerōw w nim jak najmynij.
Tōż liczymy na dalszy rozwōj korpusu, a mōmy nadzieja, że dykcjōnorz tyż sie w jakimś synsie do tego przido, choćby tam, kaj we korpusie braknie zdrzōdeł. Kożdo rzecz je dobro, kero wiedzie nas ku lepszymu poznaniu naszej godki.
Stasiek Neblik, ps.”Fojerman” – Ślōnzok, fojermōn na pynzyji, autor ksiōnżki ”Do rymu po naszymu, abo ślōnski miszmasz” a autor „Dykcjōnorza Godki Ślōnskij”, człōnek DURŚ.
Wojtek Orlinski – Ślōnzok, z zawodu grafik, autor grafik po ślōnsku, wiceprezes DURŚ.
